Doğa sporları ekinliklerine ilişkin liderlik ölçeğinin geliştirilmesi
Development a scale of outdoor adventure activity leadership
- Tez No: 196000
- Danışmanlar: DOÇ.DR. NEFİSE BULGU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Türkiye'de özellikle dağ çevresindeki rekreasyonel doğa sporları ve macera etkinlikleri, son yirmi beş yıllık süre içerisinde oldukça popüler hale gelmiştir. Sahip olduğu heyecan ve eğlence içeriğinden dolayı giderek daha fazla insan bu etkinliklere ilgi göstermektedir. Zevkli, eğlenceli ve güvenli bir doğa sporları etkinliğinin gerçekleştirilmesi büyük ölçüde liderlik ve örgütlenmeye ilişkilendirilmektedir. Yazında doğa sporları ve macera liderliği ilgi gören bir alan olmasına karşın, konunun durumsal-davranışsal liderlik boyutunu araştıran çalışmalar oldukça sınırlıdır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, doğa sporları ve macera etkinliklerinde lider, rehber, eğitmen veya monitör olarak rekreasyon hizmeti sunan bireylerin, durumsal değişkenlerle bağlantılı olarak kendilerinde algıladıkları davranışlar ile etkinlik katılımcılarının liderlerde algıladıkları davranış örüntülerini belirleyerek, yazın ve nitel bulgularla desteklenmiş bir doğa sporları liderlik ölçeği oluşturmaktır. Ölçeğin hazırlanması ve geliştirilmesinde bir seri odak grup görüşmesi, derinlemesine bireysel görüşme ve gözlem tekniklerini içeren nitel araştırma yöntemi, ölçme aracının geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesinde ise pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında, liderlik ve doğa sporları kavramsal çerçevesinden yararlanılarak temalar belirlenmiş ve görüşme soruları hazırlanmıştır. Toplam 7 farklı grupla yapılan odak grup görüşmelerine yaşları 22-55 yıl arasında 22 kadın ve 41 erkek etkinlik katılımcı, derinlemesine görüşmelere ise yaşları 28-37 yıl arasında değişen 11 erkek etkinlik lideri katılmıştır. Odak grup oturumları öncesi dört grup etkinlik sırasında gözlenmiş olup, tüm görüşme oturumları video kamera ile kayıtlanmıştır. Görüşme notları, video kayıtları ve gözlem notları ayrıntılı biçimde deşifre edildikten sonra içerik analizi için spor ve rekreasyon alanında çalışan dört üniversite öğretim elemanına dağıtılmış ve ifadeleri anlamlı kategorilere ayırmaları istenmiştir. Uzmanlar tarafından gerçekleştirilen içerik analizi sonucunda yazınla desteklenen farklı 46 kod, doğa sporlarında liderlik davranışlarını yansıtan 7 anlamlı tema altında toplanmıştır; bireysel etkileşim, grup içi sosyal etkileşim ve takım çalışması, karar verme ve uygulama, risk farkındalığı ve yönetimi, doğa ve çevre koruma duyarlılığı, katılımcıya model olma, etkinlikten zevk alma. Bir sonraki aşamada, kodları tanımlayan 173 adet önerme hazırlanarak tekrar uzmanlara sunulmuş ve en az %75 fikir birliği sağlayan 89 önerme ?denemelik ölçeğe? alınmıştır. Madde ifadeleri lider ve katılımcı algılarına yönelik düzenlendikten sonra pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Pilot çalışmaya yaş ortalaması 30.6 (±6.8) olan 74 erkek, 28.9 (±7.8) olan 14 kadın lider, yaş ortalaması 28.7 (±7.1) olan 131 erkek, yaş ortalaması 26.2 (±6.9) olan 100 kadın katılımcı olmak üzere toplam 329 birey katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğinin test edilebilmesi için varimax döndürme yöntemiyle yapılan temel bileşenler faktör analizi kullanılmış ve bu yolla toplam 35 maddenin 7 alt ölçek altında, toplam varyansın %60.05'ini açıklayarak toplandığı belirlenmiştir. Madde ayırt ediciliği için yedi alt ölçeğin her birindeki maddelerin madde toplam test korelasyonlarına bakılmış, değerlerin pozitif ve yüksek olduğu belirlenmiştir. Cronbach alfa ile hesaplanan iç tutarlılık değerleri incelendiğinde, mücadeleyi destekleme davranışı .87, öğretici davranış .84, demokratik karar verme davranışı .89, grup etkileşim davranışı .76, model olma davranışı .82, risk yönetim davranışı .71, çevre duyarlılığı davranışı ise .70 olduğu belirlenmiştir. Denemelik ölçeğin güvenirliği için yapılan Spearman Brown K Testi korelasyon katsayısı, .85 olarak saptanmıştır. Sonuçlar, Doğa Sporları Liderlik Ölçeği'nin Türkiye'deki doğa ve macera etkinliklerinde liderlik, rehberlik, eğitmenlik veya monitörlük yapan bireylerin algılanan liderlik davranışlarının belirlenmesinde kullanılabilecek bir ölçek olduğunu göstermektedir. Anahtar Sözcükler : Doğa sporları, Macera, Liderlik,
Özet (Çeviri)
Over a period of 25 years, recreational outdoor advanture popularity has increased in Turkey, particularly around mountain environment. Because of its excitement and fun, more and more people are interested in a series outdoor adventure party. The safety, success and fun of a activity depends for the most part on leadership and organization. Although the outdoor adventure activity leadership has received attention, the application to situation-behavioral leadership has been considerably limited. Thus, the purpose of the study was to determine leader behaviors that are exhibited by the outdoor adventure leaders, guides, instructors, and monitors and that perceived by participants, that match the situational requirements throughout the experience, and development an instrument to measure outdoor adventure activity leadership behaviors that consistent with previous literature and qualitative results. Qualitative research method, which contains a series of focus group, semistructured in-depth interviews and via observations, and pilot study and confirmatory study were used to develop and refine the scale. The categories and interview questions were determined by means of leadership and outdoor adventure literature in the first phase. Then, 22 female and 41 male adventure activity participants whose age ranging from 22 to 55 years attended to 7 focus groups sessions and 11 male adventure activity leader whose age ranging from 28 to 37 years, attended to in-deep interviews. Four different groups were observed before focus group sessions and all sessions were recorded with camera. The responses and observation field notes were transcribed word for word and distributed four faculty members in sport recreation program and asked to them tabulate and categorize each response. After the content analyse were made by the evaluators, 46 distinct antecedent codes were conceptualised as 7 themes which are about outdoor adventure leadership behaviours; personal interaction with participants, social interaction and team work, decision making in activity, aware of risks and risk management, wilderness and environment ethics, role modelling, excitement associated with activity. Then, 173 survey items that defined antecedent codes were drawn up and distributed evaluators again and 89 items were selected with least 75 percent agreement and these items were rewritten in the form of leader and participant perceptions. The pilot study was conducted among totally 329 outdoor adventurers; 74 male leaders with a mean of age 30.6 (±6.8), 14 female leaders with a mean of age 28.9 (±7.8) and 131male participants with a mean of age 28.7 (±7.1), 100 female participants with a mean of age 26.2 (±6.9). The principle component factor analysis with varimax rotation was used for testing the construct validity of the scale. So 35 initial items resulted in 7 factor solution, with cumulatively 60.05 percent of variance. In examining item-total test correlation, positive and higher correlations were found. The internal consistency of scale was computed with Cronbach alpha. Alpha coefficients were .87 for challenge support behaviour, .84 for instruction behaviour, .89 for democratic decision-making behaviour, .76 for social interaction behaviour, .82 for role modelling behaviour, .71 for risk management behaviour, .70 for environmental sensitivity. Spearman Brown K Test reliability was .85. The results of this study show that Outdoor Adventure Leadership Scale will be able to use to determine perceived leadership behaviours that are exhibited by the outdoor adventure leaders, guides, instructors, and monitors in Turkey. Key Words : Outdoor Pursuits, Advanture, Leadership
Benzer Tezler
- Sporda beceri öğreniminde öğrenci merkezli yöntemin erişi ve kalıcılığa etkisi
Effect of student centered teaching method on archievement and retention in motor learning in sport
GIYASETTİN DEMİRHAN
- Matematik dersine yönelik oryantiring etkinliklerinin akademik başarıya ve tutuma etkisi (Geometri ve ölçme öğrenme alanı)
The effect of orienteering activities on mathematics lesson on academic achievement and attitude (Geometry and measurement learning field)
MURAT ERKALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY DOĞAN TAŞ
- Rekreayonel etkinliklere katılım ve çevresel duyarlılık
Participation of recreational activities and environmental sensitivity
MEHMET DEMİREL
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Bölümü
PROF. DR. SUAT KARAKÜÇÜK
- Kapıkaya Festivaline katılan ziyaretçilerin memnuniyet düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of the satisfaction level of visitors attending the Kapıkaya Festival
SEMA ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TurizmOndokuz Mayıs ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUTLU KAYA
- Erzurum ili uzundere ilçesinin sportif rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi
Determination of sportive recreation potential of uzundere district of Erzurum province
OKTAY ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SporHaliç ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM TURGAY TURAN