Bayburt'taki hıristiyan dini mimairisi
Christian religious architecture in Bayburt
- Tez No: 480394
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. YALÇIN KARACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Doğu Karadeniz Bölgesi'nin önemli kentlerinden biri olan Bayburt, ilkçağlardan günümüze kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve büyük kültürlerin beşiği olmuştur. Bayburt ve yöresi, Türklerin Anadolu'da ilk fethettikleri ve yerleştikleri bölgelerdendir. Doğu ile Karadeniz arasındaki bir bölgede olması nedeniyle, hem doğu hem de Karadeniz kültüründen etkilenen Bayburt'ta, Bizans, Akkoyunlu, Selçuklu ve Osmanlı kültürleri derin izler bırakmıştır. Yaşadığımız topraklarda bin yılı aşkın süre varlığını sürdürmüş Bizans İmparatorluğu, 1453'te Fatih Sultan Mehmet'in başkent Konstantinopolis'i almasıyla siyasi varlığını tamamlamış ancak Bizans İmparatorluğu dinsel, yönetsel ve kültürel birikimini kaybetmemiş sadece yeni güce devretmiştir. Tanzimat (1839) ve Islahat Fermanları (1856) sonrası Gayrimüslimlere tanınan yeni ibadet yerleri yapabilme hakkı ile Gayrimüslimler'in, görülmedik yoğunlukta imar etkinliğine girdikleri gözlenmektedir. Bu çalışmada amacımız, Bayburt'taki Hıristiyan Dini Mimarisi'ni belgelemek, yapıların gerek plan ve mimari, gerekse süslemeleri bakımından incelenerek belli bir çerçeveye oturtulmasını sağlamak ve günümüzdeki durumlarının tespit edelmesi olmuştur. Bu amaçlar doğrultusunda yaptığımız çalışma sonucu; Bayburt'taki Hıristiyan Dini Mimairisi'ne ait bizim tespit edebildiğimiz on altı kilise yapısı incelenmiştir. Bu yapıların on beş tanesi Bayburt Merkez İlçe'de, bir tanesi ise Demirözü İlçe'sinde inşa edilmiştir. Bir kısmı temel seviyede de olsa günümüze gelebilen on yapı çalışmamızın sınırlarını oluşturmuştur. Günümüze gelemeyen altı yapı ise kaynaklarda ulaşabildiğimiz ve yerinde yaptığımız araştırmalarımız sonucu elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda tanıtılmaya çalışılmıştır. Günümüze dört duvarı ile birlikte gelebilen on yapının ölçüsü alınarak plan çizimleri gerçekleştirilmiştir. Konumuz kapsamına giren kiliselerin ayrıntılı arazi çalışmaları yapılarak plan çizimleri gerçekleştirilmiştir. Görsel zenginlikle desteklenerek detaylı anlatımlarla tanıtılan kiliselerin son durumları ortaya konulmuştur. Bölgedeki kilise yapılarının plan tipolojisi; nef sayısı, üst örtü ve taşıyıcı sistemlerine göre sınıflandırılmıştır. Tipolojik olarak; üç veya tek nefli tonozlu bazilika plan tipinde inşa edildikleri ortaya çıkartılmıştır. Yapılan kütüphane ve arazi çalışmalarında karşılaşılan en önemli sorun kaynak yetersizliği ve yapıların kaderine terk edilmiş olmasıdır. Ancak bir şekilde işlevlendirilebilen (cami, depo, vb.) yapıların günümüze sağlam durumda ulaştıkları, tespitide gözden kaçmamalıdır. Bu yapıların planları çizilmiş ve tasvirleri yapılarak, fotoğrafları çekilmiştir. Şu anda üzerinde yaşadığımız topraklarda oluşmuş bir sanat ve uygarlık ürünü olarak var olan bu tarihi eserler, kültürel mirasımız içerisinde yer almaktadır. Geçmişte olduğu gibi bugünde bu değerlere, hak ettikleri önemin verilmesi düşüncesindeyiz.
Özet (Çeviri)
Bayburt, one of the important cities of the Eastern Black Sea region, from ancient times until today has hosted many civilizations and has been the cradle of great cultures. Bayburt and its region are the first conquests and settlement areas of Turks in Anatolia. Being a region between the East and the Black Sea, there are traces of Byzantine, Akkoyunlu, Seljuk and Ottoman cultures in Bayburt, which are influenced by both the Eastern and Black Sea cultures. The Byzantine Empire, which sustained its existence for over a thousand years in these lands, In 1453, Sultan Mehmet the Conqueror completed his political existence with the capture of the capital Constantinople, but the Byzantine Empire did close its religious, administrative and cultural heritage and only handed over to the new state. With the right to make new places of worship known to non-Muslims after Tanzimat (1839) and Islahat Fermans (1856) is observed that the non-Muslims entered the zoning activity in an unseen density. Our aim in this study is to document the Christian Religious Architecture in Bayburt, to make sure that the buildings are placed in a certain frame by examining them in terms of plan and architecture, ornamentation and determining the current situation. The end result of our work in this direction; Sixteen church structures from the Christian Religious Architecture in Bayburt were examined. Fifteen of these buildings were built in Bayburt Central District and one in Demirözü District. Even if some of them are at the basic level, ten buildings that have come to our day have formed the boundaries of our work. The six structures were tried to be introduced in line with the information obtained from the sources and the results obtained from our on-site researches. Present structure based on measurements of the four walls vitrifiable plan drawing were carried out. Plan drawings were carried out by carrying out detailed land studies of the churches covered by the subject. It has introduced the latest state of the church introduced with detailed explanation supporting visual richness. Plans Typology of churches in the region; Number nave, are classified by the top cover and the carrier system. A typological; three naves, was unearthed single-aisled vaulted basilica built in their plan type. Library and field studies overlooked the most important problem is the lack of resources and artifacts ignore in. However, the day-to-day achievements of the buildings (mosque, warehouse, etc.) that could be functioned in some way were determined. The plans of these buildings were drawn and their pictures were taken. These historical artifacts which exist as products of art and civilization formed in the soil we live on now are in our cultural heritage. Today, as in the past, we think that these values should be given the right adjective.
Benzer Tezler
- Bayburt'taki ziyaret yerleri ve buna bağlı inanışlar
Visiting sites in Bayburt and beliefs about them
ÖZLEM ÜNALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR GÜVENÇ
- Bayburt'taki türbeler ve mezar taşları
Bayburt mausoleums and gravestones
FURGAN AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Bayburt atlı cirit geleneğinin folklorik açıdan incelenmesi
A folkloric analysis on monted javelin tradition of Bayburt
ADEM SEYMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Bayburt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KABAK
DOÇ. DR. MURAT KUL
- Bayburt kent kültüründe sinema
Cinema in Bayburt urban culture
HACI MURAT OKUTMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBayburt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KABAK
- Rifaiyye meşayihinden Sanamerli Seyyid Hacı Ahmed Baba ve Bayburt Halifesi Hacı Şaban Efendi
Haji Ahmed Baba from Sanamer and Caliph of Bayburt Hacı Şaban Efendi from Rifaiyye maşayih
AHMET ERTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZKAN