Yasadışı maddelerin kurutulmuş kan damlalarında LC-MS/MS yöntemi kullanılarak analiz edilmesi
Analysis of illicit drugs in dried blood spots using LC-MS/MS method
- Tez No: 484961
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEBİLE DAĞLIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Forensic Medicine
- Anahtar Kelimeler: Adli Toksikoloji, Kurutulmuş Kan Damlası, Narkotik, Yasa Dışı Madde, Venöz Kan, Forensic Toxicology, Dried Blood Spot, Narcotics, Illicit Drugs, Venous Blood
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Damar yolu açılarak alınan venöz kan, yasadışı maddelerin analizi için altın standart olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu uygulama, yüksek taşıma ve saklama maliyeti, girişimsel olması, örnek almak için sağlık profesyoneli ihtiyacı ve kan yolu ile bulaşan hastalıkların yayılabilmesi gibi beraberinde birçok sınırlılık ve/veya zorluk getirmektedir. Bu noktada, klasik kan alma yönteminin getirdiği zorlukların üstesinden gelmek adına Kurutulmuş Kan Damlası (KKD) iyi bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma ile venöz damardan alınarak kurutulan kan damlalarının, yasadışı maddelerin tespit edilmesi açısından, tam kan sonuçlarını temsil edebilme kapasitesi araştırılacaktır. Elde edilen bilgiler ile KKD'nin adli uygulamalarda ne kadar kullanışlı olduğunun ve uygulamalarda getireceği avantajların/dezavantajların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada, ilk olarak, yöntem validasyonu yapılmıştır. Bu kapsamda, bilinen miktardaki yasadışı madde metabolitlerinin temiz kana eklenmesiyle hazırlanan KKD'lerdeki geri kazanım oranları ölçülmüştür. Bu oranlar tespit edildikten sonra, gerçek olgular üzerindeki kullanışlılığını ölçmek maksadıyla, Çukurova Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı Adli Toksikoloji Laboratuvarı'na başvuran gönüllü kişilerden damar yolu ile alınan venöz kan kullanılmıştır. Herhangi bir madde kullanmadığı tespit edilen kişilere ait örnekler çalışmaya dahil edilmemiş ve kıyaslama yalnızca venöz kanı pozitif çıkan denekler üzerinden yapılmıştır. Örnek alma süreci, toplam pozitif örnek sayısı 100'e ulaşana kadar sürdürülmüştür. Çalışmaya dahil edilen ondört maddeden dört tanesi için KKD kartlarından yeterli geri kazanıma ulaşılamamıştır. Geriye kalan on maddeden bir tanesi için ise elde edilen veriler anlamlı olsa da tespit ve teşhis limitleri yüksek olduğu için rutin analize yatkın olmadıkları değerlendirilmiştir. Geriye kalan dokuz maddeye yönelik tam kan ile KKD analizlerinin kıyaslanması sonucunda ortaya çıkan istatistiksel veriler anlamlıdır. Geliştirien KKD yöntemi gerçek örnekler üzerinde de uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, yöntemin henüz rutin uygulamaya geçirilmeye hazır olmadığını ve biraz daha geliştirilmeye ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bu bakımdan üzerinde biraz daha çalışmak suretiyle, adli uygulamalarda tam kan yerine KKD yöntemi kullanılabileceği ve KKD'nin getireceği avantajlardan faydalanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Böylece, hem uygulama açısından birçok kolaylık sağlanacak hem de yasadışı madde analizlerinin uygulama, saklama ve taşıma maliyetleri ciddi oranda düşecektir. Ayrıca, bu çalışmadan elde edilen veriler ve bu konu üzerinde yapılacak kapsamlı çalışmalar, laboratuvar dışındaki uygulama sahalarında ve olay yerinde pratik, hızlı ve güvenilir örnek elde edilmesinin önünü açacaktır.
Özet (Çeviri)
The blood that obtained by opening a vascular access is considered as golden standard for anlysis of illicit drugs. However, this practice brings restrictions and/or difficulties in its wake such as high storage and transport costs, being invasive, need for health proffessional to obtain sample and risk of transmission of blood borned infections. At this point, in order to overcome the difficulties that is brought by conventional blood sampling methods, Dried Blood Spot (DBS) is appeared as a good alternative. By this study, ability of dried blood spots, which is derivered from venous blood, to represent the whole blood is going to be researched in terms of detection of illicit drugs. Due to obtained data, it is aimed to determine how useful DBS is and what advantages/disadvantages DBS brings on in forensic practices. In this study, in the first instance, validation of method was acquired. In this context, recovery rates of DBSs, which were prepared by injecting known amounts of substance metabolites into the blank blood, were measured. After determining recovery rates, in order to evaluate usefulness on real cases, intravenous blood obtained with vascular access from volunteers applied to Forensic Toxicology Laboratory of Çukurova University Department of Forensic Medicine, were used. Samples belong to ones who are verified not using any drugs were not included in the study and comparison was only done over subjects whose venous blood comes out positive. Sampling process had continued untill positive sample count reached 100. Enough recovery rates were not achieved for four of fourteen drugs which are included in the experiment. Altough acquired data for one of remaining ten drugs were significant, they are assessed as not prone because limits of detection and quantifcation were high. The statistical data which is found out after comparison of DBS and venous blood are found to be significant for the rest nine drugs. Developed DBS method was applied on real cases, too. Obtained results show that this methot is not ready to replace routine application and there is need to be improved futher. In this regard, it is came up with that DBS method can be used instead of whole blood in forensic practices and advantages that is brought by DBS can be utilized, by means of working on this issue little more. By this way, both several conveniences in terms of execution will be provided and execution, storage and transportation costs of analysis of illicit drugs will decrease significantly. Furthermore, the data that obtained from this study and further works that will be carried over on this topic will ensure practical, rapid and reliable sampling on crime scenes and fields out of laboratory.
Benzer Tezler
- Kurumuş kan örneklerinde yasadışı maddelerin kromatografik tayini için yöntem geliştirilmesi
Method development for chromatographic detection of illegal substances on dried blood spot
MELİKE AYDOĞDU
Doktora
Türkçe
2021
Adli TıpEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP ANNETTE AKGÜR
PROF. DR. FATMA NİL ERTAŞ
- Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde gabapentinoidlerin suistimali ve eşlik eden yasadışı madde kullanımının toksikolojik değerlendirilmesi
Toxicological evaluation of gabapentinoids abuse and concomitant illegal substance use in individuals with substance use disorder
İNCİ SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Adli TıpEge ÜniversitesiBağımlılık Toksikolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF KURTULMUŞ
- İdrarda amfetamin ve türevlerinin C vitamini varlığında değişimlerinin ımmunoassay ve GC/MS ile değerlendirilmesi
Evaluation of changes of amphetamine and its derivatives in urine in the presence of vitamin C by immunoassay and GC/MS
EZGİ KAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Adli TıpEge ÜniversitesiBağımlılık Toksikolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF KURTULMUŞ
- İdari işlem olarak ÇED ve katılım hakkı
EİA as an administrative procedure and the right of participation
ÖZGE NUR DÖLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN SÖYLER