Geri Dön

Denizyolu tehlikeli yük taşımacılığında liman çalışanlarının genel farkındalıklarının değerlendirilmesi

Evaluation of general awareness of dockworkers in maritime dangerous cargo transport

PDF İndir

  1. Tez No: 485302
  2. Yazar: ÖZGE ESKİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Denizcilik, Marine
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 93

Özet

Yük taşımacılığı konusunda sunmuş olduğu önemli avantajlar sayesinde denizyolu taşımacılığının dünya taşımacılığındaki payı %80'i geçmektedir. Denizyolu taşımacılığının temel bileşenlerinden biri“yük”tür. Günlük hayatımıza kadar giren tehlikeli yükler de dahil olmak üzere pek çok farklı yük denizyolu ile taşınmaktadır. Denizyolu taşımacılığının temel bileşenlerinden bir diğeri“liman”lardır. Limanlar, denizden karaya ve karadan denize yük transferinin yapıldığı ve yüklere çeşitli hizmetlerin verildiği yapılardır. Geçmişte yaşanan tehlikeli yük kazalarının nedenleri incelendiğinde, gemilerdeki ve limanlardaki personellerin dikkatsizlikleri, kural ihlalleri ve en önemlisi de tehlikeli yüklere yönelik eğitim eksiklikleri göze çarpmaktadır. Çevreye, canlılara ve diğer yüklere zarar verme potansiyeline sahip olan tehlikeli yükler en küçük bir hatada ciddi maddi hasarlara, yaralanmalara, kalıcı sakatlıklara, ölümlere ve çevre felaketlerine yol açabilmektedir. Limanlarda yaşanan büyük ve küçük çaplı tehlikeli yük kazalarının önlenebilmesi veya meydana gelen tehlikeli yük kazalarının en az zararla atlatılabilmesi büyük ölçüde liman çalışanlarının tehlikeli yük genel bilinç düzeylerine bağlı bulunmaktadır. Liman çalışanlarının tehlikeli yük genel farkındalıkları ile ilgili daha önce yapılan herhangi bir çalışma bulunmaması konunun ele alınması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Uluslararası ve ulusal mezvuat incelendiğinde, denizyolu tehlikeli yük taşımacılığı konusunun kapsamlı bir şekilde ele alındığı görülmektedir. Birleşmiş Milletler tarafından sadece denizcilik konularına yönelik olarak kurulan ilk uluslararası kuruluş Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO)'dür. IMO, deniz emniyetinin ve güvenliğinin geliştirilmesi ve deniz kirliliğinin önlenmesi amacıyla çalışmalar yürütmektedir. Denizyolu tehlikeli yük taşımacılığı konusunda IMO, çok sayıda sözleşmeyi, protokolü, kodu ve tavsiye kararını kabul ederek uluslararası düzeyde standardizasyonu sağlamıştır. Uluslararası mevzuatla uyumlu olacak şekilde denizyolu tehlikeli yük taşımacılığı konusu ulusal mevzuatta da yerini almıştır. Denizyolu tehlikeli yük taşımacılığı, kişilerin yaralanmasını veya gemilerin ve yüklerinin zarar görmesini makul derecede önlemek amacıyla düzenlenmektedir. Tehlikeli yüklerin serbest dolaşımını kolaylaştırırken tehlikeli yük taşımacılığının emniyetini arttırmak ve çevre kirliliğini önlemek amacıyla Denizyoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod (IMDG Kod) kabul edilmiştir. Ambalajlı tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili kuralların yer aldığı IMDG Kod kapsamında bulunan tehlikeli yükler özelliklerine göre çeşitli sınıflar altında incelenmektedir. IMDG Kod kapsamında bulunan tehlikeli yükler ile ilgili operasyonlarda görev alan liman çalışanlarına çeşitli eğitimler verilmektedir. IMDG Kod Genel Farkındalık Eğitimi; IMDG Kod kapsamındaki tehlikeli yükleri elleçleyen liman çalışanlarına verilen eğitimdir. Genel farkındalık eğitimi; denizyoluyla taşınan tehlikeli yükler ile ilgili olarak; sınıflandırma, ambalajlama, işaretleme, etiketleme, plakalandırma, taşıma ünitesine ve gemiye yükleme, taşıma ünitesinden veya gemiden boşaltma, yük teklifi isteme, yük teklifini hazırlama ve kabul etme, yükü elleçleme, istifleme ve tahliye planlarını hazırlama, taşıma, depolama, ilgili sevk belgelerini hazırlama, kontrol ve denetim yapma, yasal gereklilikler ve tehlikeli yüklerin genel zararları konularında verilen eğitimdir. IMDG Kod Göreve Yönelik Eğitim; liman çalışanlarının icra ettiği göreve ve tehlikeli yüklerin emniyetli olarak elleçlenmesine ilişkin detaylandırılmış eğitimdir. IMDG Kod Yenileme Eğitimi; IMDG Kod'da yapılan değişiklikler konusunda bilgilendirme yapmak amacıyla iki yılda bir verilecek eğitimdir. Bu tez çalışmasında, liman çalışanlarının tehlikeli yük genel farkındalıklarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, tehlikeli yük genel farkındalık anketi geliştirilmiştir. İki bölümden oluşan anketin birinci bölümünde liman çalışanlarının demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorulara, ikinci bölümünde ise liman çalışanlarının tehlikeli yük genel farkındalık düzeylerinin ölçülmesine yönelik maddelere yer verilmiştir. Ankette yer alan her bir madde için 5'li Likert tipi dereceleme ölçeği kullanılmıştır. Tehlikeli yük genel farkındalık anketi, tehlikeli yük genel farkındalık eğitimi alan 100 liman çalışanına uygulanmıştır. Yapılan anketlerden elde edilen verilerin analizinde bir istatistik programı olan SPSS Statistics 23.0 (Statistical Package for Social Sciences) programından yararlanılmıştır. Anketin geçerliliği için anketin kapsam geçerliğine ve yapı geçerliğine bakılmıştır. Anketin yapı geçerliliğine sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla açımlayıcı faktör analizi ve madde analizi yapılmıştır. Anketin güvenilirliği için iç tutarlılık katsayısına (Cronbach Alfa) bakılmıştır. Test- tekrar test güvenirlik yöntemi ile Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı değerlendirilmiştir. Anket geçerlik ve güvenirlik çalışması sonucunda, liman çalışanları için hazırlanan tehlikeli yük genel farkındalık anketinin, geçerliği ve güvenirliği sağlanmış bir anket olduğu kanıtlanmıştır. Demografik değişkenlere ilişkin bulgular, liman çalışanlarının genel farkındalık düzeylerine ilişkin bulgular, demografik değişkenlerle ilgili farklılık analizlerine ilişkin bulgular ve regresyon analizine ilişkin bulgular değerlendirilmiştir. Cinsiyet ve çalışma süresi değişkenleri ile tehlikeli yük genel farkındalık faktörleri arasında istatistiksel düzeyde anlamlı bir farklılık olup olmadığı tespit edilememiştir. Yaş, çalışma pozisyonu ve eğitim durumu değişkenleri ile tehlikeli yük genel farkındalık faktörleri arasında istatistiksel düzeyde anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Liman çalışanlarının tehlikeli yüklere yönelik bilgi ve yeterlilik farkındalıklarının orta düzeyde; tehlikeli yük eğitimi farkındalıklarının iyi düzeyde; işletme sorumlulukları farkındalıklarının orta düzeyde; tutum farkındalıklarının ise çok iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Tehlikeli yük genel farkındalık faktörlerinin her biri arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Tehlikeli yük eğitiminin; tehlikeli yüklere yönelik bilgi ve yeterlilik, işletme sorumlulukları ve tutum farkındalıklarına istatistiki olarak anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Liman çalışanlarının tehlikeli yük genel farkındalıklarının değerlendirildiği bu tez çalışması beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, denizyolu taşımacılığı, liman kavramı ve tehlikeli yük kavramı ile ilgili genel bilgilere yer verilmiş, geçmişte yaşanan önemli tehlikeli yük kazalarına değinilmiştir. İkinci bölümde, denizyolu tehlikeli yük taşımacılığının uluslararası ve ulusal mevzuattaki yeri incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Denizyoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod (IMDG Kod) kapsamında bulunan tehlikeli yük sınıfları ve varsa bu sınıflardaki alt sınıflar ele alınmıştır. Tehlikeli yük sınıflarının karakteristik özelliklerine ve tehlikeli yük sınıflarında bulunan tehlikeli yüklere yönelik olarak alınacak genel sınıfsal önlemlere değinilmiştir. Dördüncü bölümde, liman çalışanlarının tehlikeli yük genel farkındalıklarını ölçmek amacıyla hazırlanan ve bir konteyner limanında tehlikeli yüklerle ilgili faaliyetlerin yürütülmesinde görev alan liman çalışanlarına uygulanan anketten elde edilen veriler, oluşturulan ilişkisel tarama modeli doğrultusunda SPSS 23.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Beşinci bölümde, yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlara ve çalışmanın kısıtlarına değinilmiştir, çalışmadan yola çıkılarak öneriler yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

More than 80% of world transport consists of maritime transport with its advantages. One of the basic components of maritime transport is“cargo”. Many different cargoes, including dangerous cargoes that are used in the daily life, are transported by sea. Another basic components of maritime transport are“ports”. Ports are the constructions where the cargo is transferred from the sea to the land and the land to the sea, and various services are given to the cargo. When the causes of dangerous cargo accidents in the past are examined, carelessness, violations of the rules and, most importantly, the lack of education of crew and dockworkers attract the attention. Dangerous cargos that have the potential to damage the environment, to the living creatures and other cargos, can cause great financial losses, injuries, permanent injuries, deaths and environmental disasters with the smallest error. The prevention of big and small dangerous cargo accidents in ports or to overcome the taken place dangerous cargo accidents in the ports with minimum damage considerably depends on the level of dangerous cargo general awareness of dockworkers. The lack of any previous work on the dangerous cargo general awareness of dockworkers has revealed the necessity of the handle the subject. When international and national regulations are examined, it is seen that the issue of maritime dangerous cargo transport is addressed extensively. International Maritime Organization (IMO) is the first international organization which was established by the United Nations only for maritime matters. IMO carries out works on development of maritime safety and security and the prevention of marine pollution. As regards maritime dangerous cargo transport, IMO has adopted great numbers of conventions, protocols, codes and recommendations to ensure international standardization. The maritime dangerous cargo transport has also taken part in the national legislation as it is in line with international legislation. The maritime dangerous cargo transport is regulated to prevent injury to persons or damage to ships and cargos as far as possible. The International Maritime Dangerous Goods (IMDG) Code has been adopted in order to increase the safety of the dangerous cargo transport and to prevent environmental pollution, while facilitating free circulation of dangerous cargos. The IMDG Code contains rules on the transport of packaged dangerous cargos and the dangerous cargos within the scope of the IMDG Code are examined under various classes according to their characteristics. Various trainings are given to dockworkers who take part in operations related to the dangerous cargos covered by IMDG Code. IMDG Code General Awareness Training is the training which is given to dockworkers who handle the dangerous cargos within the scope of the IMDG Code. With regard to the maritime dangerous cargo transport, general awareness training includes classification, packaging, marking, labelling, badging, loading to transport units and ships, unloading from transport units or ships, requesting freight offer, preparing and accepting freight offer, cargo handling, preparing stowing and discharge plans, carriage, storage, preparing shipping bill, control and supervision, legal requirements and general damages of dangerous cargos. IMDG Code Mission Related Training is a detailed training concerning missions carried out by dockworkers and safe handling of dangerous cargos. IMDG Code Refresher Training is a biennial training to inform about the changes made in the IMDG Code. In this thesis study, it is aimed to measure and evaluate the dangerous cargo general awareness of dockworkers. In accordance with this purpose, a dangerous cargo general awareness questionnaire has been developed. The dangerous cargo general awareness questionnaire consists of two parts: in the first part of the questionnaire, the questions were asked to determine the demographic characteristics of dockworkers; in the second part of the questionnaire, the items were taken place to measure the dangerous cargo general awareness levels of dockworkers. 5-point Likert scale was used for each item of the questionnaire. The dangerous cargo general awareness questionnaire has been applied to 100 dockworkers who have received the Dangerous Cargo General Awareness Training. In the analysis of the data obtained from the questionnaire, a statistical program SPSS Statistics 23.0 (Statistical Package for Social Sciences) was used. For the validity of the questionnaire, the content validity of the questionnaire and the construct validity of the questionnaire were examined. Explanatory factor analysis and item analysis were conducted to determine whether the questionnaire had construct validity. The internal consistency coefficient (Cronbach Alfa) was examined for the reliability of the questionnaire. With test-retest reliability method, Pearson product-moment correlation coefficient was evaluated. As a result of the questionnaire validity and reliability study, it has been proved that the dangerous cargo general awareness questionnaire prepared for the dockworkers is valid and reliable. Findings related to demographic variables, findings related to general awareness levels of dockworkers, findings related to discriminant analysis of demographic variables and findings related to regression analysis were evaluated. It has not been possible to determine whether there is a statistically significant difference between the variables of gender and working time and the dangerous cargo general awareness factors. It has been found that there is no statistically significant difference between age, working position and educational status variables and dangerous cargo general awareness factors. It has been determined that the dangerous cargo knowledge and competence awareness of dockworkers is at medium level; dangerous cargo training awareness of dockworkers is at good level; business responsibilities awareness of dockworkers is at medium level and attitude awareness of dockworkers is at very good level. A significant relationship was found between each of the dangerous cargo general awareness factors. It has been determined that dangerous cargo training has statistically significant effect on knowledge and competence awareness, business responsibilities awareness and attitude awareness towards dangerous cargos. The dangerous cargo general awareness of dockworkers has been evaluated in this thesis. The thesis consists of five chapters. In the first chapter, general information about maritime transport, the concept of port and the concept of dangerous cargo is given and important dangerous cargo accidents in the past are mentioned. In the second chapter, the place of maritime dangerous cargo transport in international and national legislation is examined. In the third chapter, the dangerous cargo classes and, if any, the dangerous cargo subclasses within IMDG Code are examined. Characteristic features of dangerous cargo classes and the general precautions to be taken concerning dangerous cargo are mentioned. In the fourth chapter, the prepared questionnaire to measure the dangerous cargo general awareness of dockworkers, applied to the dockworkers who carry out the activities related to dangerous cargos in a container port. The data obtained from the questionnaire were analyzed with the SPSS 23.0 statistical program in line with the established relational screening model. In the fifth chapter, conclusions of the study and the limitations of the study were mentioned and recommendations based on the conclusions of the study were made.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    822820

    Limanlarda tehlikeli yük operasyonları ile ilgili riskler ve alınacak önlemlerin bulanık çok kriterli bütünleşik modelle incelenmesi

    Investigation of the risks related to dangerous cargo operations in the port and the measures to be taken with a furious multi-criteria integrated model

    ALİ OSMAN YEĞİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DenizcilikKocaeli Üniversitesi

    İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT YORULMAZ

  2. Tez No

    437376

    Uluslararası deniz taşımacılığında tehlikeli yük taşımacılığı ve IMDG yüklerinin segregasyon prosedürleri

    Başlık çevirisi yok

    SEDAT KIZGUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    UlaşımToros Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TUNAY KÖKSAL

  3. Tez No

    732174

    Risk assessment of coal cargo operations in maritime transportation: Probabilistic approach

    Denizyolu taşımacılığında kömür yükü operasyonlarının risk değerlendirmesi: Olasılıksal yaklaşım

    BARIŞ TEMEL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    DenizcilikDokuz Eylül Üniversitesi

    Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CENK ŞAKAR

  4. Tez No

    757730

    Konteyner terminallerindeki iş kazalarının bulanık dematel ve topsıs yöntemleri ile incelenmesi: Kocaeli liman bölgesinde bir uygulama

    Investigation of occupational accidents in container terminals by fuzzy dematel and topsis methods: An application in kocaeli port region

    KÜBRA GÜÇLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DenizcilikKocaeli Üniversitesi

    İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT YORULMAZ

  5. Tez No

    886730

    Denizel alanda güvenlik tehditlerine karşı tarama sistemleri karşılaştırmalı analizi

    A comparative analysis of scanning systems against maritime security threats

    GÖKHAN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Denizcilik Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PELİN BOLAT

Geri Dön