Geri Dön

Lise öğrencilerinde akran zorbalığına maruz kalma: Temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babaya duygusal erişilebilirlik

Bullying victimization of high school students: Psychological needs and emotional availability of parents

PDF İndir

  1. Tez No: 485616
  2. Yazar: FATMA GÖK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 168

Özet

Bu araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalmalarının yordayıcıları olarak temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babalarına duygusal erişilebilirlikleri incelenmiştir. Araştırma Osmaniye ili Kadirli ilçesinde yer alan altı lisenin 9., 10., 11. ve 12. sınıfına devam eden 588 kız, 610 erkek öğrenci olmak üzere toplam 1198 lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına ilişkin veriler 'California Zorba Mağduriyeti Ölçeği' (Felix, Sharkey, Green, Furlong ve Tanigawa, 2011), Temel psikolojik ihtiyaçlara ilişkin veriler 'Temel Psikolojik İhtiyaçları Ölçeği (Deci ve Ryan, 2000), anne-babaya duygusal erişilebilirliğine ilişkin veriler 'Ebeveyn Duygusal Erişilebilirlik Ölçeği' (Lum ve Phares, 2005) ve kişisel bilgilere ilişkin veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler temel istatistiksel analizler ve lojistik regresyon analizi ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerin mağduriyet puanları özerklik, yeterlik, ilişki ihtiyaçları ve anne-babaya duygusal erişilebilirlik arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalma, temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babaya duygusal erişilebilirlikleri cinsiyetlerine göre incelendiğinde erkek öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma puan ortalamalarının kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin cinsiyetlerine göre anne ve babaya duygusal erişilebilirlik puanlarında ise anlamlı farklılaşma olmadığı saptanmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçlar açısından bakıldığında öğrencilerin cinsiyetlerine göre yalnızca yeterlik ihtiyacı puanlarında anlamlı farklılaşma olduğu, erkek öğrencilerin yeterlik ihtiyaç puan ortalamaları kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu, özerklik ve ilişki ihtiyacı puanlarında ise cinsiyete göre anlamlı farklılaşma olmadığı bulgulanmıştır. Araştırmada akran zorbalığı mağduru olmalarının yordayıcıları incelendiğinde, yalnızca özerklik ihtiyacının anlamlı yordayıcı olduğu, diğer değişkenlerin anlamlı katkı yapmadığı belirlenmiştir. Özerklik ihtiyacı puanlarındaki artış akran zorbalığı mağduru olma olasılığını azaltmaktadır. Araştırmada kızların ve erkeklerin zorbalık mağduru olmalarını yordayan temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne- babaya duygusal erişilebilirliğe ilişkin analiz ayrı ayrı yapılmıştır. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusal erişilebilirliğin kız ergenlerde görülen akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapan değişkenler olduğu görülmüştür. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusal erişilebilirlikteki artış kız ergenlerin akran zorbalığı mağduru olma olasılıklarını azaltmaktadır. Erkek ergenlerde ise, özerklik ve ilişki ihtiyaçları akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapan değişkenler olarak belirlenmiştir. Özerklik ve ilişki temel psikolojik ihtiyaçlarındaki artış erkek ergenlerin akran zorbalığı mağduru olma olasılıklarını azaltmaktadır.

Özet (Çeviri)

This study aimed to examine basic psychological needs and parental emotional availability as predictors of victimization of bullying among high school students. The study sample consisted of 1,198 high school students (588 girls and 610 boys) attending 9th, 10th, 11th and 12th grade classes at six high schools in Kadirli, Osmaniye. The data related to victimization of bullying was collected via the California Bullying Victimization Scale (Felix, Sharkey, Green, Furlong and Tanigawa, 2011); the data related to basic psychological needs was gathered through the Basic Psychological Needs Scale (Deci and Ryan, 2000); the data related to parental emotional availability was collected using the Parental Emotional Availability Scale (Lum and Phares, 2005) and the personal information about the participant high school students was collected using the Personal Information Form, which was designed by the researcher. The data was analyzed by means of basic statistical analysis and logistic regression analysis. To the study results, there was a negatively significant relationship between victimization scores, autonomy, competence, relatedness needs and parental emotional availability. When the relationships among being victimization of bullying, basic psychological needs and parental emotional availability were investigated in terms of gender, it was found that the average scores of being exposed to bullying peer victimization of male students were higher than those of female students. Also, there was no statistically meaningful difference found in parental emotional availability scores in terms of gender. Regarding basic psychological needs, a significant difference was found in only competence needs between the genders. Broadly, male students' competence needs score averages were higher than female students, and no difference was seen in autonomy and relatedness need scores. As the predictors of being exposed to bullying peer victimization, only autonomy need was predicted while other variables did not significantly contribute. The increase in autonomy need scores decreased the likelihood of bullying victimization. The analysis of the predictors - basic psychological needs and parental emotional availability- of bullying victimization was completed separately for each gender. The analysis results displayed that autonomy need and maternal emotional availability significantly predicted the possibility of bullying victimization among female adolescents. The increase in autonomy need and maternal emotional availability was revealed to decrease the likelihood of bullying victimization among female students. On the other side, autonomy and relatedness needs were specified as the predictors bullying victimization among male adolescents. The increase in autonomy and relatedness needs was found to decrease the likelihood of bullying victimization among male students.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    599657

    Öğretmen şiddeti ve akran zorbalığına maruz kalan lise öğrencilerinin saldırganlıklarının ve okula ilişkin tutumlarının incelenmesi

    Investigation of aggression and attitudes towards school students exposed to teacher violence and peer bullying

    MUHAMMET ÜNLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RAŞİT AVCI

  2. Tez No

    887947

    Liseli ergenlerde akran zorbalığı bağlanma stilleri ve zorbalık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between peer bullying, attachment styles and bullying behavior in high school adolescents

    ESRA NUR YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİKRET GÜLAÇTI

  3. Tez No

    626722

    Farklı lise türlerinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin şiddet algısı üzerine sosyolojik bir inceleme: Kayseri'de bir saha araştırması

    A sociological study on the perception of violence of students studying in different high school types: A field study in Kayseri

    YILDIRIM ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FUAT GÜLLÜPINAR

  4. Tez No

    887832

    Lise öğrencilerinde akran zorbalığı, akademik azim ve öz düzenleme ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between peer bullying, academic perseverance and self-regulation in high school students

    YASEMİN EVRENSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YENER ÖZEN

  5. Tez No

    640825

    Spora katılan ve katılmayan lise öğrencilerinde okula yönelik tutum ve akran zorbalığına maruz kalma düzeylerinin incelenmesi: Aksaray ili örneği

    An investigation of attitude to school and exposure levels of high school students attending and not participating in sports: Case of Aksaray

    İREM KÜBRA DEMİREZEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabiilim Dalı

    PROF. DR. ZEKAİ PEHLEVAN

Geri Dön