Geri Dön

Proje tabanlı öğrenme yönteminin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevresel vatandaşlık düzeylerine etkisinin değerlendirilmesi üzerine bir karma desen araştırması

A mixed methods research study on the effects of project based learning method on environmental citizenship levels of social studies teacher candidates

  1. Tez No: 490669
  2. Yazar: YÜKSEL BÜLBÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YILMAZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, Proje tabanlı öğrenme yöntemi, Çevresel vatandaşlık, Çevre sorunları, Çevre eğitimi, Çevresel bilgi, Çevresel tutum, Çevresel davranış, Social studies, Project based learning method, Environmental citizenship, Environmental issues, Environmental education, Environmental knowledge, Environmental attitude, Environmental behavior
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 268

Özet

Bu araştırmada, proje tabanlı öğrenme yönteminin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevresel vatandaşlık düzeylerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik proje tabanlı öğrenme yönteminin etkisi incelenmiştir. Ayrıca deney grubu öğretmen adaylarının çevre, çevre eğitimi ve çevresel vatandaşlık kavramlarına yükledikleri anlamlar, uygulanan proje tabanlı öğrenme yöntemi, öğrenim süreci ve bu süreç içerisinde kullanılan öğrenim etkinliklerine yönelik görüşleri belirlenmiştir. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yaklaşımlarının sırayla uygulandığı açımlayıcı sıralı karma desen kullanılmıştır. Araştırma 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında, Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı 2. sınıfında öğrenim gören 72 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Çevre sorunları dersini seçmeli ders olarak alan öğretmen adaylarından oluşturulan iki sınıftan biri deney grubu (N=36), diğer sınıf ise kontrol grubu (N=36) olarak belirlenmiştir. 12 hafta boyunca öğrenme-öğretme süreci deney grubunda proje tabanlı öğrenme yöntemi ile, kontrol grubunda ise geleneksel öğrenme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin toplanması için tüm öğretmen adaylarına Güven (2011) tarafından geliştirilen“Çevre Sorunlarına Yönelik Başarı Testi”,“Çevre Tutum Ölçeği”ve“Çevre Davranış Ölçeği”araştırmanın başında ve sonunda uygulanmıştır. Nitel veriler ise deney grubunda yer alan 14 öğretmen adayıyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ile bu çalışmada yer almayan, deney grubundaki diğer 22 öğretmen adayının özdeğerlendirme formları ile sağlanmıştır. Nicel veriler SPSS 22 istatistik analiz programıyla, nitel veriler ise NVİVO 10 nitel analiz programıyla analiz edilmiştir. Nicel verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistik teknikleri, ilişkili ve ilişkisiz örneklemler t-testleri, karışık ölçümler için iki faktörlü ANOVA testi, Bonferroni testi; nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, deney ve kontrol gruplarının çevresel bilgi, tutum ve davranış öntest puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olmadığını göstermiştir. Çalışma sonunda ise deney grubu öğretmen adaylarının tüm test ve ölçeklerden alınan sontest puan ortalamalarının, kontrol grubu öğretmen adaylarının puan ortalamalarına göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca deney grubunun kalıcılık testi puan ortalamasının kontrol grubundan istatiksel açıdan anlamlı şekilde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nitel boyutuna yönelik öğretmen adaylarının görüşlerinden ortaya çıkan sonuçlarına göre öğretmen adayları; • Çevre ile ilgili temel kavramların doğru tanımlanmasında kavram yanılgıları yaşamadıklarını, çevre tahribatının en büyük nedeni olarak insanoğlunu işaret ederek sürdürülebilirlik açısından çevrenin korunması gerektiğini belirtmişlerdir. • Çevre eğitiminin çevrenin korunmasındaki rolünü bilgilendirme, bilinçli, duyarlı ve sorumlu kılma olarak sıralamışlardır. • Aile ve okul kurumlarına çevre eğitiminde eşit öncül sorumluluk yüklemekte, ardından kişinin kendisini sorumlu görmektedirler. Bu süreçte en az sorumluluk düşen kaynak ise arkadaşlar olarak ifade edilmiştir. • Çevresel vatandaşı; çevre sorunlarının çözümünde aktif mücadele içerisinde olan, çevre bilincine sahip ve bu doğrultuda çevresindekileri de bilinçlendiren, çevre eğitimi alan ve çevre eğitimi sağlayan, çevreyi koruyan ve çevreye duyarlı kişi olarak algılamaktadırlar. • Çevre eğitiminde proje tabanlı öğrenme yöntemi kullanımının anlamlı ve yaparak yaşayarak öğrenme sağlama, öğrenimi zevkli hale getirme, üst düzey düşünme becerisi sağlama, işbirlikli sınıf ortamı yaratma, iletişim becerileri geliştirme, derse aktif katılım sağlama gibi avantajlarının olduğunu ancak fazla zaman ayırmak gerektiğini belirtmişlerdir. • Su ile toprak kirliliği çeşitleri ve geri dönüşüm konularının en fazla ilgilerini çeken; görüntü ve gürültü kirliliği konularının ise en az ilgilerini çeken başlıklar olduğunu ifade etmişlerdir. • Proje tabanlı öğrenme yönteminin çevre eğitiminde kullanılmasının bilgilerini arttırıp detaylandırdığını; çevreye yönelik düşüncelerini olumlu yönde geliştirip duyarlılık sağladığını; çevreye dikkat çekip, çevre koruma çabalarını teşvik edici olduğunu belirtmişlerdir. • Çevre sorunları dersinin zorunlu bir ders olması ve proje tabanlı öğrenme yönteminin kullanıldığı çevre derslerinde gezi-gözlem etkinliğinin de kullanılabileceğini önermişlerdir. • Öğretmeni proje tabanlı öğrenme yönteminin kullanıldığı çevre eğitiminde öncelikle rehber olarak gördüklerini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, çevre eğitimine yönelik derslerde proje tabanlı öğrenme yönteminin kullanımının sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevresel vatandaşlık düzeylerini anlamlı şekilde olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

Özet (Çeviri)

This study aims to determine the effects of project based learning method on the environmental citizenship levels of social studies teacher candidates. Accordingly, the effects of project based learning method on teacher candidates' attitude towards environmental issues was examined. An additional aim of the study is to reveal the personal opinions of teacher candidates in the control group about environment, environmental education, environmental citizenship, project based learning method, education process and educational activities used within the process. The study utilizes an exploratory sequential mixed methods research model, in which qualitative and quantitative research methods are applied in turn. The study was carried out during the second semester of 2014-2015 academic year at the Department of Primary Education Social Studies Teaching with 72 sophomore teacher candidates as participants. Of the two classes formed by the teacher candidates enrolled in the elective Environmental Issues course, one class was selected as the experiment group (N=36), while the other as the control group (N=36). The experiment group received education in project based learning form, whereas in the control group the traditional learning method was used, each lasting 12 weeks. In order to collect quantitative data,“Environmental Issues Achievement Test”,“Environmental Attitude Scale”and“Environmental Behavior Scale”, developed by Güven (2011) were applied before and after the study. Quantitative data were collected from 14 teacher candidates in the control group using semi-structured interviews, in addition to 22 other teacher candidates, who did not participate in the interview study, using self-evaluation forms. Quantitative data were analyzed by SPSS 22 statistical analysis software, and qualitative data were analyzed by NVIVO 10 qualitative analysis software. For the analysis of quantitative data, descriptive statistics techniques, correlated and uncorrelated samples t-tests, two-way ANOVA test for mixed measures, and Bonferroni test were used; whereas content analysis was utilized for analyzing quantitative data. The quantitative findings of the study demonstrated that there is no statistically significant difference between the experiment and control groups' environmental knowledge, attitude and behavior score averages in pretests. At the end of the study, it was found that the posttest score averages of teacher candidates in the experiment group had increased in a statistically significant manner compared to the teacher candidates in the control group in all tests and scales. In addition, average scores of the experiment group in the retention test were found to be significantly higher compared to the control group. In accordance with the results obtained from teacher candidates' opinions related to the qualitative aspect of the study, teacher candidates have stated that; • They did not experience any conceptual difficulties in defining the fundamental concepts related to the environment correctly, that humans were the main cause of environmental destruction, and that environment should be protected in terms of sustainability. • The role of environmental education in protecting the environment is to make people informed, aware, sensitive and responsible. • Families and educational institutions have the largest responsibility in environmental education, followed by the individual him/herself. Friends/acquaintances were stated as the least responsible source in this process. • They perceive environmental citizen as a person who actively participates in solving environmental problems, has environmental awareness and informs others accordingly, receives and provides environmental education, protects and is sensitive about the environment. • Using project based learning in environmental education has advantages such as providing a meaningful, hands-on learning experience, making education more enjoyable, encouraging top-down thinking skills, creating a cooperative classroom environment, developing communication skills, providing active participation in the classroom; however, they also pointed out that it takes too much time. • Types of water and earth pollution, and recycling were the most interesting topics; whereas visual and noise pollution were the least interesting. • Using project based learning in environmental education provided detailed information about environment; helped create awareness by effecting their environmental attitudes positively; encouraged environmental protection activities by drawing attention to environment. • Environmental issues course should be a compulsory subject in the curriculum, and that field trip-observation activities could be used in environmental education courses in which project based learning method is applied. • The primary role of the teacher in an environmental education class using project based learning method is to guide students. In conclusion, it could be said that the use of project based learning method in environmental education courses had a positive effect on the environmental citizenship levels of social studies teacher candidates.

Benzer Tezler

  1. İlköğretim sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenme yönteminin uygulanabilirliğine yönelik öğretmen ve öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi

    The evaluation of teacher and student attitudes towards the applicability of the project based learning method in primary school social studies lessons

    HALİL ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAhi Evran Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİHAT ÇALIŞKAN

  2. Sosyal bilgiler dersi öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımı

    Project based learning approach in teaching of the social sciences course

    HATİCE MEMİŞOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ENVER AYDIN KOLUKISA

  3. İlköğretim 6. ve 7, sınıf sosyal bilgiler derslerinde yapılan proje çalışmalarının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Kastamonu ili örneği)

    Primary 6. and 7. grade social science lessons according to the views of teachers and students evaluation of project activities (Example of Kastamonu province)

    EMİNE KARASU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİLGİN ÜNAL İBRET

  4. Çoklu zekâ kuramı destekli proje tabanlı öğrenme yönteminin sosyal bilgiler dersinde akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi

    The effects of project based learning method supported by multiple intelligences theory on academic achievement, attitudes towards social studies and retention

    TURAN KAYIRAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET KARAKUŞ

  5. İlköğretim sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenme yönteminin öğrenci başarısına etkilerine ilişkin bir araştırma

    A research about the effects of the project based learning aproach to the student achievement at the elementary school social science lesson

    HASİME BİLGÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimDicle Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. BEHCET ORAL