Dezavantajlı bölgelerdeki lise öğrencilerinin vatandaşlık algısı
Citizenship perception of high school students in disadvantaged regions
- Tez No: 490668
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Sosyoloji, Education and Training, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Vatandaşlık eğitimi, vatandaşlık, aidiyet, dezavantajlı bölgeler sosyal bilgiler, kimlik, Citizenship education, citizenship, belonging, disadvantaged regions, social studies, identity
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Dezavantajlı bölgelerdeki lise öğrencilerinin vatandaşlık algısını betimlemeyi amaçlayan bu araştırmada eş zamanlı çeşitleme deseni benimsenmiş ve aynı zamanda veri çeşitlemesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, araştırmada katılımcılara nicel ve nitel veri toplama araçları birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna ilişkin verilerin toplanmasında dezavantajlı bölgelerdeki lise öğrencilerinin vatandaşlık algısını betimlemeye yönelik hazırlanan, Kişisel Bilgi Formu, Anket Soruları ve Vatandaşlık Duygusu Ölçeği kullanılmıştır. Bu yolla dezavantajlı bölgelerdeki liselerde öğrenim gören öğrencilerin vatandaşlıkla ilgili görüşlerini ölçmek amaçlanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda çalışma grubumuzu, İstanbul (Gazi Mahallesi-128 öğrenci), Manisa (Horozköy ve Nurlupınar-511 öğrenci), Kahramanmaraş (Merkez-473 öğrenci), Şanlıurfa (Merkez ve Suruç-616 öğrenci) ve Siirt (Merkez, Eruh ve Pervari-372 öğrenci) toplamda 1076'sı (%51.2) erkek, 1024'ü (%48.8) ise kız öğrenci olmak üzere 2100 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyutuna ilişkin verilerin toplanmasında ise lise öğrencileri ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Bu yolla araştırmaya katılan öğrencilerin vatandaşlık algılarına yönelik derinlemesine sonuç ve tespitlerin çıkması amaçlanmıştır. Nitel boyutta ise 5 ilde toplam 10 erkek, 10 kız öğrenci olmak üzere 20 lise öğrencisiyle görüşülmüştür. Elde edilen nitel veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak fenomenolojik bir yaklaşımla; nicel veriler ise aritmetik ortalama, ilişkisiz örneklemler t-testi Scheffe testi Kruskal Wallis H testi ve Ki-kare testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin analiziyle elde edilen bulgular çerçevesinde ulaşılan sonuçlar, kendi içinde ve alanyazındaki diğer araştırma sonuçları doğrultusunda değerlendirilmiştir. Tartışma ve araştırma sonuçlarına dayalı olarak da önerilere yer verilmiştir. Araştırmada ulaşılan bazı sonuçlar şunlardır. • Öğrencilerin Türkiye'nin en önemli sorunu olarak ilk sırada gördükleri sorun Şiddet-Terör sorunudur. Bu sorunu eğitim, işsizlik, ekonomik ve hizmet alanlarında yetersizlik izlemektedir. Öğrencilerin“diğer”olarak ve kendilerinin yazarak belirttiği sorunların ilk başında adalet sonrasında ırkçılık ve siyaset gelmektedir. • Öğrencilerin görüşlerine göre ülkemizde birlik ve beraberliği sağlayan en önemli bağ konusunda en çok ilk sırada belirtilen değer“Din”dir. Bunu ikinci sırada“Milli ve Kültürel Değerler”üçüncü sırada“Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı”dördüncü sırada“Ortak Dil”izlemektedir. Öğrencilerin toplamda en çok tercih ettiği değerleri“Din”ve“Milli ve Kültürel Değerler”oluşturmaktadır. • Öğrenciler farklı etnik köken veya inançtan birileriyle komşu olmak ile ilgili olumlu düşünce ve görüşlere sahiptirler. Öğrencilerin etnik veya inanç farklılığını önemsemedikleri tespit edilmiştir. • Araştırmaya katılan öğrencilerin onda biri şiddet ortamından dolayı zarar gördüklerini ifade etmişlerdir. • Öğrencilerin vatandaşlık duygularına ilişkin görüşleri genellikle olumsuzdur. Vatandaşlık Duygusu Ölçeği (VDÖ), hem farklılıkları benimseme hem de aidiyet duygusu alt boyutlarında öğrenci görüşlerinin Türk Milli Eğitimin temel amaçlarına göre istenilen düzeyde olmadığı ve bu bağlamda öğrenci görüşlerinin olumsuz olduğu tespit edilmiştir. • Öğrencilerin kimlik tanımlamaları cinsiyete ve sınıf düzeyine göre istatistiki olarak farklılaşmaktadır. • Vatandaşlık hissiyatına ilişkin araştırmaya katılan öğrencilerde negatif algının oluşmasında yaşanan terör olaylarının, çevresel koşulların, medyanın ve dolaylı tecrübe edilmiş olumsuz örnek olayların etkisi olduğu belirlenmiştir. • Öğrencilerin ülkeye bağlılıkları hakkında araştırmaya katılan toplam 20 öğrenciden 14 öğrenci“kesinlikle bağlıyım ve bağlı hissediyorum”demiştir. Geriye kalan 6 öğrenciden bir öğrenci“aslında bağlı hissediyorum da bazen…”, bir öğrenci,“tam anlamıyla bağlı ve ait hissedemiyorum”, bir öğrenci,“topluma bağlı hissediyorum ama ülkeye bağlı hissetmiyorum”bir öğrenci,“devleti sevmiyorum”derken bir öğrenci,“ülkeye de devlete de ait hissetmiyorum”demiştir. Bir öğrenci ise“bu soruya cevap vermek istemiyorum”olarak yanıt vermiştir. Ülkeye bağlılık boyutunda çoğunluk pozitif yaklaşım gösterirken negatif algıya sahip öğrenciler de mevcuttur. • Öğrenciler, güç mesafesini belirlemek/öncelikler temasına göre düşünce ve davranışlarını belirlerken öncelikle ailesine ve inancına sonra devletin politikalarına göre belirledikleri bununla birlikte çevreden, okuldan ve arkadaşlarından, bağlı bulunduğu aşiretten etkilendikleri belirlenmiştir. • Araştırmaya katılan öğrenciler yarı yapılandırılmış görüşmelerde; Güneydoğu Anadolu bölgesinde terör olaylarının yaşanması, kız çocuklarının erken evlendirilmesi, okula gönderilmemesi, bazı ailelerde erkeklerin ikinci bir kadınla evlilikleri, işsizlik, sosyal hayatın yetersizliği ve yaşanılan çevrenin mahalle baskısı oluşturması bölgesel sorunlar olarak ifade edilmiştir. Öğrencilerin söylemlerine göre terör örgütlerine katılmak için dağa çıkan çocukların yaşları 13-17 yaş aralığında değişmektedir. Bu çocuklar genellikle çocuk sayısının çok olduğu ailelerin çocuklarıdır. Öğrencilerin ifadelerinden de yola çıkarak bu yaş aralığında dağa çıkışın iki ana sebebi vardır. 1-Ailenin ekonomik yetersizliği ve çocuğa karşı ilgisiz davranması ve zorbalık yaparak şiddet uygulamasıdır. 2-Terör ve şiddetle iltisaklı olduğu iddia edilen X partisi ve mensupları tarafından partinin gençlik merkezlerinde çocukların sistematik bir biçimde dağa çıkış için teşvik edilmesidir. Ayrıca bu partinin Güneydoğu Anadolu bölgesinde seçim zamanlarında demokrasinin vazgeçilmezlerinden olan seçim hürriyetine müdahale ettikleri, aileleri çocuklarıyla tehdit edip, hakaret ettikleri de öğrenciler tarafından ifade edilmiştir. • Şimdiye kadar sunulan tüm bulgular araştırmanın ana bulgularını oluşturmaktadır. Daha detaylı bilgiler bu tezin içinde bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to determine citizenship perceptions of students living in disadvantaged regions, utilized simultaneous convergence design. In accordance with this aim, both qualitative and quantitative data gathering techniques were used. To be able to gather quantitative data for the study, a Sense of Citizenship Scale, a personal information form, and a survey were used. These tools aimed to measure the citizenship opinions of high school students living in disadvantaged regions. For the quantitative dimension of the study, a study group consisting of 2100 high school students, 1076 (51, 2 %) male and 1024 (48, 8 %) female, was formed. The cities included in the study were İstanbul (Gazi Neighborhood-128 students), Manisa (Horozköy and Nurlupınar-511 students), Kahramanmaraş (City center-473 students), Şanlıurfa (City center and Suruç-616 students), and Siirt (City center, Eruh and Pervari-372 students). In order to investigate the qualitative dimension of the study, semi-structured in-depth interviews were held with high school students. These in-depth interviews were conducted in order to be able to reach a deep understanding of high school students' perceptions on citizenship. In-depth interviews were held with 20 students (10 male and 10 female) living in 5 different cities. Qualitative data were analyzed with descriptive analysis method by adopting a phenomenological approach. On the other hand, quantitative data were analyzed with independent samples t-test, Kruskal Wallis H test, and Chi-square. Results emerging after the data analysis process were discussed in relation to related literature, and some recommendations were put forward. Some results of this study are as follows: • Students rated violence and terrorism as the most important problem of Turkey. This is followed, in an order of importance, by problems in the educational system, unemployment, economic problems, and inadequacy of services provided by the government. In addition to these, the participating students also defined (in response to the open-ended item) justice, racism, and political discussions, again in an order of importance. • Students' perceptions suggest that the most prominent element to sustain a sense of national unity in Turkey is“Religion”. This is followed by“National and Cultural Values”,“Citizenship of the Turkish Republic”, and“Common Language”, in an order of importance.“Religion”and“National and Cultural Values”were the most commonly chosen items among the participating students. • Students have positive attitudes towards being neighbor to people of different ethnicity or religion. It has been found that students do not give importance to ethnic or religious differences. They embrace diversity. • 10 percent of the participating students (2100) emphasized that they have been harmed by the violence present in their region. • In general, the participating students' perceptions of citizenship are negative. Negative perceptions were found for (1) the embracement of diversity and (2) sense of belonging to the country, the sub-scales of the Sense of Citizenship Scale. These findings do not seem to meet the objectives of the Ministry of National Education. • Students' definition of identity shows significant differences in terms of gender and grade level. • Terrorist incidents, environmental conditions, media (negative portrayals of some regions on TV series, etc.), hearing true as well as false stories from others recounting their experiences of discrimination were found to have an effect on the development of negative perceptions by the students participating in the study with respect to citizenship perceptions. • The findings revealed that 14 of 20 participants stated that“I am absolutely loyal to the country and I feel attached”. One of the students from the remaining six students stated that“Indeed, I am loyal to the country but sometimes …”. Another students stated that“I am not exactly loyal to the country and don't feel fully attached”. The other student said that“I am loyal to the community, not to the country”. One student said that“I don't love the state”. Another student stated that“I am not loyal to the country or state”. Last student said that“I don't want to answer this question”. Although the majority of the participants reflected their loyalty to the country, there were also students who held negative perceptions. • Students determine their thoughts and behaviors with respect to their parents and faiths, firstly. And then government's politics, their social environment, school, friends, and their own tribe are another factors which have an impact on participants' thoughts and behaviors. • Students consider regional problems as terrorist incidents in Southeastern Anatolia, early marriage of girls, prevention of girls from continuing their education, polygamy, unemployment, limited social life, and social pressure. Based on the data gained from interviews with students, children, who join the terrorist organizations, are aged between 13 and 17. These children are generally from parents who have a lot of kids. Based on the interviews conducted with the students, there are two main reasons for joining the terrorist organizations. 1- Parents' violence against children and parents' lack of economic self-sufficiency. 2- A systematic encouragement for joining the terrorist organizations in the youth center of the X party which is claimed to be linked with terror and violence. The members of the X party also are claimed to be linked with terror and violence. Furthermore, participating students stated that the X party intervenes in citizens' election choices, insults them, and threatens parents to take their children away from them and to force them to join terrorist organizations. • All the findings presented so far constitute the major findings of the study. More detailed findings may be found in the dissertation.
Benzer Tezler
- Dezavantajlı bölgelerdeki öğretmen sirkülasyonunun sebepleri ve sonuçları
The reasons and consequences of teacher circulation in disadvantaged areas
SAİT ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KAZANCI TINMAZ
- Dezavantajlı bölgelerdeki okullarda teknoloji kullanımının toplumsal eşitlik temelinde değerlendirilmesi
Evaluation of technology use in disadvantaged province schools on the basis of social equality
ÇAĞRI OMARKÖY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM ÇUHADAR
- Dezavantajlı bölgelerdeki okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği üzerine bir inceleme
An analysis on social justice leadership of school principals in disadvantaged regions
MEHMET SAYICI
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SİNCAR
- Avantajlı ve dezavantajlı bölgelerdeki ortaokul yöneticilerinin bakış açısından okullarında karşılaştıkları kriz durumları ve baş etme yollarının incelenmesi
Investigation of the crisis situations faced at their schools and the methods of collecting from the perspective of secondary school administrators located in advantaged and disadvantaged regions
GİZEM DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SIDDIKA GİZİR
- STEM eğitimi etkinliklerinin dezavantajlı bölgelerdeki öğrencilerin konuları günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri, bilimsel süreç becerileri ile meslek ve kariyer seçimi üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of STEM education activities on the levels of relating the subjects to daily life, the scientific process skills and the professional and career choice of students in disadvantaged regions
CİHAN AS
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH MATYAR