Basıncın Cu-bazlı şekil hafızalı alaşımlarda karakteristik dönüşüm sıcaklıkları üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of pressure on characteristic transformation temperatures in copper-based shape memory alloys
- Tez No: 492702
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AKIN ODABAŞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Malzeme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu tez çalışmasında ergitme yöntemiyle elde edilmiş 82,03 Cu - 13,46 Al - 4,51 Ni (% at.) kompozisyonuna sahip üçlü şekil hatırlamalı alaşıma farklı değerlerde basınçlar uygulanarak, numunelerdeki yapısal ve termal etkiler incelenmiştir. Yapılan incelemelerde XRD (X-ışınları kırınımı), DTA (diferansiyel termal analiz ), optik mikroskop gözlemleri ve DSC (diferansiyel taramalı kalorimetri) analiz metotları kullanılmıştır. X-ışınları kırınımı yöntemiyle farklı basınç uygulanmış numuneler içerisindeki kristal yapısı ve difraksiyonun oluşmasını sağlayan düzlemler incelenmiştir. Optik mikroskop gözlemiyle farklı basınç uygulanmış numunelerde oda sıcaklığı altında martensit yapıların oluşup oluşmadığı incelenerek türü belirlenmiştir. Diferansiyel termal analiz yöntemiyle farklı basınç uygulanmış numunelerin yüksek ve düşük sıcaklık aralıklarında gerçekleşen faz geçişleri ve dereceleri incelenmiştir. Diferansiyel taramalı kalorimetri yöntemiyle austenit-martensit dönüşümlerine ait sıcaklık parametrelerinin (𝐴𝑓, 𝐴𝑠, 𝑀𝑓, ve 𝑀𝑠) basıncın etkisiyle değişimi incelenmiştir. Uygulanan yöntemlerle; X-ışınları kırınımı yöntemiyle analizler sonucunda farklı basınç uygulanan numunelerin kristal yapısının ortorombik yapı olduğu belirlenmiştir. Belirlenen hesaplamalar ile kristal yapıya ait parametreler (a, b ve c) bulup farklı basınçlar uygulanarak numunelerde değişimler incelenmiştir. Debye-Scherer metoduyla farklı basınç uygulanmış numunelerin kristal boyutları bulunmuştur. Optik mikroskop gözlemiyle farklı basınç uygulanmış numunelerin renkli ve renksiz görüntüleri alınarak basınç artışıyla numunelerdeki martensit oluşumunun azaldığı gözlemlenmiş ve 1120 MPa basınç uygulanan numunede martensit oluşmadığı belirlenmiştir. Diferansiyel termal analiz yöntemiyle faz geçişleri incelenerek bu faz geçişlerinde A2→B2→18R veya A2→B2→L21→18R geçişler olduğu incelenmiştir. 1120 Mpa basınç uygulanan basınçta geçiş olmadığı görülmüştür. Diferansiyel taramalı kalorimetri ölçümleriyle austenit-martensit dönüşümlerine ait faz sıcaklıkları incelenmiştir. Numunelere uygulanan basıncın artmasıyla dönüşüme ait sıcaklıkların artışı görülmüş ama 560 Mpa basınçlı numunede kristal tane boyutunun büyük oluşundan kaynaklı dönüşüm sıcaklı istenilen artışı görülmemiştir. 1120 Mpa basınç uygulanmış numunede hiçbir dönüşüme rastlanmamıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the structural and thermal effects of the samples were investigated by applying pressures at different values of the triple shape recall alloy with melting composition of 82,03 Cu - 13,46 Al - 4,51 Ni (% at.) composition. XRD (X-ray diffraction), DTA (differential thermal analysis), optical microscope observations and DSC (Differential Scanning Calorimetry) analysis methods were used in the analyzes. X-ray diffraction method was used to investigate the crystal structures in the specimen subjected to different pressures and the planes giving rise to the diffraction. Specimen were examined by observing whether martensite structures were formed under room temperature in samples subjected to different pressures under observation of optical microscope. Phase transitions and gradients at high and low temperature ranges of samples subjected to differential pressure by differential thermal analysis have been investigated.The change of temperature parameters (𝐴𝑓, 𝐴𝑠, 𝑀𝑓 and 𝑀𝑠) of austenit-martensite transformations by differential scanning calorimetry method was investigated by the effect of pressure. By the methods applied; it has been determined that the crystal structure of the specimens subjected to different pressures as the result of X-ray diffraction analysis is the orthorhombic structure. The parameters (a, b and c) of the crystal structure were determined by the determined calculations and the changes in the samples were examined by applying different pressures. Crystal dimensions of specimens subjected to differential pressure by the Debye-Scherrer method are found. Observation of optical microscope showed that samples with different pressures were colored and colorless images were taken and it was observed that the formation of martensite in the samples decreased with increasing pressure and martensite was not formed in the sample with 1120 MPa pressure. Phase transitions were investigated by means of differential thermal analysis and it was investigated that these phase transitions were A2 → B2 → 18R or A2 → B2 → 𝐿21 → 18R. It has been observed that there is no transition at pressure applied to 1120 MPa. The phase temperatures of austenite-martensite transformations were investigated by differential scanning calorimetry measurements. Increase of the applied temperature was observed by increasing the pressure applied to the specimens, but at the 560 MPa pressure sample the desired increase of the welded transformation temperature was not observed since the crystal grain size was large. No transformation was observed at the 1120 MPa pressure applied sample.
Benzer Tezler
- Basınç kontrollü Cu-bazlı şekil hafızalı alaşımların üretimi ve karakterizasyonu
The production and characterization of pressure controlled Cu-based shape memory alloys
TERCAN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fizik ve Fizik MühendisliğiFırat ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN AKSU CANBAY
- Hareketli sulama makinalarında kullanılan sulama elamanlarının su dağılım yeknesaklığı üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN YÜRDEM
- Alüminyum esaslı bakır elyaf takviyeli kompozit malzemenin sıcak presleme yöntemi ile üretimi ve özelliklerinin incelenmesi
Development of aluminium matrix copper fibre reinforced metal matrix composite with hot pressing method
İSMAİL ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji MühendisliğiGazi ÜniversitesiMetal Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHANETTİN İNEM
- Shear strength and deformation behaviour of clay with randomly oriented tire buffing inclusions
Rastgele yönlenmiş lastik parçacıkları içeren kilin kayma mukavemeti ve deformasyon davranışı
ZEYNEP HURİ ÖZKUL
- Mo-N kaplamaların ark fiziksel buhar biriktirme yöntemiyle üretimi ve karakterizasyonu
Production and characterisation of Mo-N coatings by arc physical vapour deposition technique
M. KÜRŞAT KAZMANLI
