Geri Dön

Franciszek Meninski'nin Thesaurus'unda geçen tıbbî terimler

Medical terminology in Franciszek Meninski's Thesaurus

  1. Tez No: 497097
  2. Yazar: ZUZANNA GABRIELA ZALEWSKA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Franciszek Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, Tıp Tarihi, Tıp Terimleri, XVII. yüzyıl Türkçesi, Franciszek Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, History of Medicine, Medical Terms, 17th century Turkish
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 136

Özet

Bu tez, Meninski'nin Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eserine geçen tıbbî terimler belirleyerek, elde edilen verilerin köken yönünden değerlendirilip, Türkçenin tarihsel söz varlığı çalışmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Tıbbî terim olarak hastalık adları, ilaçlar, şifalı bitkiler, hastalık belirtileri ve insan vücudu ile ilgili sözcükler kabul edildi. Tarama yöntemiyle tespit edilen tıbbî terimlernden, günümüz söz varlığındaki karşılıkları içeren sözlük oluşturuldu. Çalışma, önsöz, giriş ve sonuç kısımları hariç 1.Tıp ilminin gelişimine genel bir bakış, 2. Meninski'nin Hayatı ve Thesaurus Linguarum Orientalium ve 3. Sözlük olmak üzere 3 ana bölümden oluşmaktadır. Franciszek a Mesgnien Meninski, Fransız asıllı Polonyalı dilci ve şarkiyatçıdır. 1620'de Lorraine'de doğmuş, eğitimini Roma'da tamamladıktan sonra Polonya'ya gidip, Kraliyet makamının şarkiyat şubesinde çalışmaya başlamış.. 1653'te Polonya büyükelçisi ile İstanbul'a geldi. Türkçe ve diğer doğu dilleri öğrenmiş. 1680'de yayımladığı Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eseri, Türkçe madde başlarının Arapça, Farsça, Latince, Almanca, İtalyanca, Fransızca ve Lehçe çevirileri vererek, dönemin en kapsamlı Türkoloji çalışma niteliği kazanmıştır. Taramamızda 610 tıbbî terim tespit edildi. Terimlerin çoğu Arapça ve Farsça kökenli olduğunu tespit edildi. XVII. yüzyılın tıp dili dönemin tıp anlayışını ve kullanılan tedavi yöntemlerini yansımaktadır. Osmanlı tıbbı, 19. yüzyıla kadar, Ortaçağ İslam tıp teorilerilerini benimseyip, tedavilerde de Razȋ, İbn-i Sina, Al Zahravi gibi İslami hekimlerin metotlarını kullanmıştır.

Özet (Çeviri)

This thesis aims to determinate medical terminology in Franciszek Meninski's Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae, research ethymology of the found terms and contribute to the historical Turkish vocabulary researches. Words describing sickness names, medicaments, medicinal plants and human body parts were accepted as mediacl terms. 17th century Ottoman Turkish words found in the Thesaurus were composed in a dictionary containing their modern Turkish equivalents.. Study is composed of three parts, namely 1. An overview of the development of Medicine , 2. Life of Meninski and Thesaurus Linguarum Orientalium, 3. Glossary of Medical Therms as well as Introduction and Conclusion. Franciszek Meninski was a Polish-French linguist. Born in 1620 in Lorraine, in 1940 came to Poland and start to work as Orientalist for Polish Kingdom. In 1653 he came to Istanbul to develop his Turkish. Published in 1680 Thesaurus was Meninski's gift to Kaiser Leopold the I. The dictionary contains of three volumes and each Turkish lexical entry incorporates it's Arabic, Persian, five European langauges translations. The book is still one of the most relevant Turkology studies. During the process of literature scanning 610 medical terms were found. Most of the words have Arabic or Persian ethymology. 17th century Ottoman Turkish vocabulary reflects understanding of medicine of that times. Untill 19th century Ottoman medicine was influenced by Middle-Age Islamic medicine theories and practices.

Benzer Tezler

  1. Fryderyk Franciszek Chopin'in polonezlerinin bestecinin müzikal anlayışı açısından incelenmesi

    Analysis of Fryderyk Franciszek Chopin's polonaises in aspect of the composer's musical understanding

    BİLGE SU SÜLEYMANOĞLU

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    MüzikTrakya Üniversitesi

    Müzik Ana Sanat Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLNARE TARKUM

  2. Dersaadet'te son Leh Elçisi: Franciszek Piotr Potocki'nin elçiligi ekseninde Osmanlı-Leh diplomatik ilişkileri ve uluslararası boyutu (1788-1793)

    The last Polish Ambassador in Istanbul: Ottoman-Polish diplomatic relations based on the embassy of Franciszek Piotr Potocki and its international extend (1788-1793)

    HACER TOPAKTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    TarihHacettepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖZ

  3. 1945 - 1989 yılları arasında tarihsel gelişimi ve tasarım özellikleri bağlamında Polonya afişleri

    Polish posters in the context of historical development and design features between 1945 and 1989

    HASRET ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Grafik Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. AYŞEGÜL İZER

  4. Franchise sözleşmesi ve uygulamadaki önemi

    Francise agreement and it's importance in practice

    BUSE NAZ BÜYÜKKALAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Hukukİstanbul Aydın Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KEMALE LEYLA BİNGÖL

  5. Francishe agreements under EC Competition Law

    Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku'nda franchise sözleşmeleri

    YETKİN İNANÖZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    Avrupa Birliği Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURAY EKŞİ