Franciszek Meninski'nin Thesaurus'unda geçen tıbbî terimler
Medical terminology in Franciszek Meninski's Thesaurus
- Tez No: 497097
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Franciszek Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, Tıp Tarihi, Tıp Terimleri, XVII. yüzyıl Türkçesi, Franciszek Meninski, Thesaurus Linguarum Orientalium, History of Medicine, Medical Terms, 17th century Turkish
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bu tez, Meninski'nin Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eserine geçen tıbbî terimler belirleyerek, elde edilen verilerin köken yönünden değerlendirilip, Türkçenin tarihsel söz varlığı çalışmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Tıbbî terim olarak hastalık adları, ilaçlar, şifalı bitkiler, hastalık belirtileri ve insan vücudu ile ilgili sözcükler kabul edildi. Tarama yöntemiyle tespit edilen tıbbî terimlernden, günümüz söz varlığındaki karşılıkları içeren sözlük oluşturuldu. Çalışma, önsöz, giriş ve sonuç kısımları hariç 1.Tıp ilminin gelişimine genel bir bakış, 2. Meninski'nin Hayatı ve Thesaurus Linguarum Orientalium ve 3. Sözlük olmak üzere 3 ana bölümden oluşmaktadır. Franciszek a Mesgnien Meninski, Fransız asıllı Polonyalı dilci ve şarkiyatçıdır. 1620'de Lorraine'de doğmuş, eğitimini Roma'da tamamladıktan sonra Polonya'ya gidip, Kraliyet makamının şarkiyat şubesinde çalışmaya başlamış.. 1653'te Polonya büyükelçisi ile İstanbul'a geldi. Türkçe ve diğer doğu dilleri öğrenmiş. 1680'de yayımladığı Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae adlı eseri, Türkçe madde başlarının Arapça, Farsça, Latince, Almanca, İtalyanca, Fransızca ve Lehçe çevirileri vererek, dönemin en kapsamlı Türkoloji çalışma niteliği kazanmıştır. Taramamızda 610 tıbbî terim tespit edildi. Terimlerin çoğu Arapça ve Farsça kökenli olduğunu tespit edildi. XVII. yüzyılın tıp dili dönemin tıp anlayışını ve kullanılan tedavi yöntemlerini yansımaktadır. Osmanlı tıbbı, 19. yüzyıla kadar, Ortaçağ İslam tıp teorilerilerini benimseyip, tedavilerde de Razȋ, İbn-i Sina, Al Zahravi gibi İslami hekimlerin metotlarını kullanmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to determinate medical terminology in Franciszek Meninski's Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae, research ethymology of the found terms and contribute to the historical Turkish vocabulary researches. Words describing sickness names, medicaments, medicinal plants and human body parts were accepted as mediacl terms. 17th century Ottoman Turkish words found in the Thesaurus were composed in a dictionary containing their modern Turkish equivalents.. Study is composed of three parts, namely 1. An overview of the development of Medicine , 2. Life of Meninski and Thesaurus Linguarum Orientalium, 3. Glossary of Medical Therms as well as Introduction and Conclusion. Franciszek Meninski was a Polish-French linguist. Born in 1620 in Lorraine, in 1940 came to Poland and start to work as Orientalist for Polish Kingdom. In 1653 he came to Istanbul to develop his Turkish. Published in 1680 Thesaurus was Meninski's gift to Kaiser Leopold the I. The dictionary contains of three volumes and each Turkish lexical entry incorporates it's Arabic, Persian, five European langauges translations. The book is still one of the most relevant Turkology studies. During the process of literature scanning 610 medical terms were found. Most of the words have Arabic or Persian ethymology. 17th century Ottoman Turkish vocabulary reflects understanding of medicine of that times. Untill 19th century Ottoman medicine was influenced by Middle-Age Islamic medicine theories and practices.
Benzer Tezler
- Fryderyk Franciszek Chopin'in polonezlerinin bestecinin müzikal anlayışı açısından incelenmesi
Analysis of Fryderyk Franciszek Chopin's polonaises in aspect of the composer's musical understanding
BİLGE SU SÜLEYMANOĞLU
- Dersaadet'te son Leh Elçisi: Franciszek Piotr Potocki'nin elçiligi ekseninde Osmanlı-Leh diplomatik ilişkileri ve uluslararası boyutu (1788-1793)
The last Polish Ambassador in Istanbul: Ottoman-Polish diplomatic relations based on the embassy of Franciszek Piotr Potocki and its international extend (1788-1793)
HACER TOPAKTAŞ
- 1945 - 1989 yılları arasında tarihsel gelişimi ve tasarım özellikleri bağlamında Polonya afişleri
Polish posters in the context of historical development and design features between 1945 and 1989
HASRET ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGrafik Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. AYŞEGÜL İZER
- Franchise sözleşmesi ve uygulamadaki önemi
Francise agreement and it's importance in practice
BUSE NAZ BÜYÜKKALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hukukİstanbul Aydın ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEMALE LEYLA BİNGÖL
- Francishe agreements under EC Competition Law
Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku'nda franchise sözleşmeleri
YETKİN İNANÖZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
EkonomiMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY EKŞİ