Gala Gölü Milli Parkı örneğinde ekolojik risk yönetimi yaklaşımı
An ecological risk management approach: Lake Gala National Park
- Tez No: 498555
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHAR TÜRKYILMAZ TAHTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Gala Gölü, ekolojik risk değerlendirmesi, sulak alan, milli park, ekolojik risk yönetimi, Lake Gala, ecological risk assessment, wetlands, national park, ecological risk management
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Sulak alanlar, dünyanın en zengin ekosistemlerinden olup değeri geç anlaşılmış olan peyzajlardır. Ülkemizde ulusal mevzuat ve uluslararası sözleşmelerle koruma altında bulunan sulak alanların birçoğu doğal ve kültürel tehditler nedeniyle baskı altında bulunmaktadır. Mevzuat ve planlarla belirlenen koruma statüleri ve stratejilere, uygulama bazında bakıldığında yönetim ve uygulama kısımlarının sağlıklı uyulamadığı anlaşılmaktadır. Yöre halkının yıllardan beri süregelen sulak alanlardan yararlanma gereksinimlerinin karşısına bir anda çıkan koruma ve yönetim kararları, yöre halkını zora sokmaktadır. Bu nedenden dolayı günümüzde mevcut koruma planlaması ve yönetimi anlayışlarının koruma-kullanım dengesini sağlamasının zorunlu hale geldiği anlaşılmıştır. Buradan hareketle aynı sorunların yaşandığı Gala Gölü Milli Parkı'nda, ekolojik risk değerlendirmesi yöntemi önerilmiştir. Bu tezde önerilmiş olan 'ekolojik risk değerlendirme ve yönetim modeli' ile milli park kullanımlarının oluşturduğu baskılar ekolojik tabanlı olarak değerlendirilerek iki farklı senaryo oluşturulmuştur. Senaryo-1, herhangi bir peyzaj planlama ya da tasarımına dair değişiklik yapılmadan ve milli parklarda yasak olan kullanımlar olan 'otlatma, kara avcılığı, ağaç kesimi, balıkçılık ve saz yakımı' ekolojik risk faktörlerinin, uygulamada tamamen engellendiği bir yönetim senaryosu üzerine kurulmuştur. Sadece yasal olarak yasak olan aktiviteler çıkarılmıştır. Sonuç ise milli park genelinin 'çok düşük risk' seviyesine ulaşması biçiminde olmuştur. Senaryo-2 ise sadece tarımsal amaçlı kullanımlar olan 'tarımsal atıksu deşarjı, drenaj kanalları, gölden aşırı su çekimi ve tarımsal kullanımdan alanların baskılanması' ekolojik risk faktörlerinin, tamamen engellendiği hayali bir yönetim senaryosu üzerine kurulmuştur. Tarımsal aktivitelerin tek başına milli parka ne ölçüde baskı yaptığının anlaşılması açısından bu senaryo kurgulanmıştır. Sonuç olarak otlatma, kara avcılığı ve ağaç kesimi gibi yüksek risk puanlı aktiviteler olduğu sürece tarımı tek başına engellemenin bir çözüm olmayacağı ancak yine de önceki bölümde açıklandığı gibi baskıların azaldığı gözlenmiştir. Senaryo aşamasının ardından halkın katılımı ve tartışma bölümü önerilmiştir. Bu bölüm, uygulama ve izleme bölümünde sorun yaşanmaması ve koruma-kullanma dengesi içindir. Bu tezde yer ve koşul kısıtlamalarından dolayı anket yapılamamıştır ancak milli park analitik etüt raporundaki 2010 tarihli ankete yer verilerek, bu bölüm onun üzerinden kurgulanmıştır. Bu bölüm, 'senaryo' bölümünün kurgusunun nasıl gerçekleştirileceği ile ilgilidir. Halkın da katılımı ile en uygun senaryonun uygulanması önerilmiştir. Sonuç olarak, milli park için dinamik bir ekolojik risk yönetim modeli önerilmiş ve bu bağlamda Gala Gölü Milli Parkı için öneriler ve stratejiler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Wetlands are one of the world's richest ecosystems and landscapes that are later understood. Many of the wetlands protected under national legislation and international agreements in our country are under pressure due to natural and cultural threats. It is understood that the determined protection status and strategies by the legislation and plans can not be adhered on the application basis. The conservation and management decisions that have come up against the benefits from the wetlands of the local people have forced them. For this reason it has become clear that the protection-use balance of current protection planning and management approaches becomes compulsory. From here, the ecological risk assessment method is proposed for Lake Gala National Park where the same problems are experienced. The ecological risk assessment and management model proposed in this thesis and the pressures created by the use of the research area were evaluated as ecological based. Thus, two different scenarios were created. Scenario-1 is based on a management scenario in which ecological risk factors such as grazing, hunting, tree cutting, fishing and reaming are prohibited in practice, without any changes in landscape planning or design, just by the prohibited use of the national park. Only legally prohibited activities have been issued. The result is that the overall national park has reached a 'very low risk' level. Scenario-2 is based on a management scenario in which ecological risk factors are completely inhibited for agricultural purposes, such as 'agricultural wastewater discharge, drainage channels, excessive water withdrawal from the lake, and agricultural use'. This scenario has been created in order to understand how much the agricultural activities have exerted pressure on the national park alone. As a result, it would not be a solution to block agriculture on its own as long as there are high-risk point activities such as grazing, land-hunting and tree cutting. However it has been observed that the pressures decreased, as explained in the previous section. Following the scenario phase, public participation and discussion are proposed. This section is for the prevention of application and monitoring, and for the protection-use balance. In this thesis, no questionnaire could be made due to space and condition restrictions, but this section was edited based on the 2010 dated survey of national park analytic study report. This section is concerned with how to organize the 'scenario' section. It is suggested that the most appropriate scenario should be implemented with the participation of the public. As a result, a dynamic ecological risk management model has been proposed for the national park, and recommendations and strategies for the Gala National Park have been developed.
Benzer Tezler
- Gala Gölü Milli Parkı'nın (Edirne) sosyo-ekonomik etkilerinin incelenmesi: Yenikarpuzlu örneği
Investigating the socio-economic impacts of lake Gala National Park (Edirne): The case of Yenikarpuzlu
SEZEN TOPGÜL
- Uzaktan algılama verilerinden su kalitesi parametrelerinin tespit edilmesi
Detection of water quality parameters from remote sensing data
ERSAN BATUR
Doktora
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT DERYA MAKTAV
- Gala gölü ve çevresinde ağır metal derişiminin dinamiği
The dynamic of heavy metal concentration of lake Gala and its surroundings
GÖKÇEN BAYRAK YILMAZ
- Gala gölü ve gölü besleyen su kaynaklarında ağır metal kirliliğinin araştırılması
Analysis of heavy metal pollution in Gala lake and its water sources
AYŞE HANDAN DÖKMECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Çevre MühendisliğiTrakya ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RIZA DİNÇER