Okul öncesi çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluklarının yordayıcısı olarak öz-düzenleme becerilerinin incelenmesi
Investigation of self-regulatory abilities as predictors of preschool children's school readiness
- Tez No: 503195
- Danışmanlar: PROF. DR. OZANA URAL, DOÇ. DR. ÖZGÜL POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bu araştırmanın amacı, çocukların öz-düzenleme becerileri (çaba gerektiren kontrol ve yürütücü işlevler), ilkokula hazır bulunuşluk (öğretmen puanlaması ve birebir uygulamalar) ve okul ilişkileri (çocuk-öğretmen ve akran ilişkileri) arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkileri incelemektir. Araştırma kapsamında, çocukların okul ilişkilerinin; öz-düzenleme ile ilkokula hazır bulunuşluk arasındaki aracı rolü araştırılmıştır. Araştırmanın verileri, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli, Avrupa Yakası'nda iki ilçede okul öncesi kurumlarına devam eden 60-72 aylık 195 çocuk ve bu çocukların 13 öğretmeninden elde edilmiştir. Çocukların öz-düzenleme becerilerinin belirlenmesinde; çaba gerektiren kontrol ve yürütücü işlevler değerlendirilmiştir. Çocukların çaba gerektiren kontrol belirlenmesinde; Rothbart, Ahadi, Hershey ve Fisher (2001) tarafından geliştirilen Çocuk Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların yürütücü işlevlerin belirlenmesinde ketleyici kontrol etkinliği (Gerstadt, Hong ve Diamond, 1994), işler bellek etkinliği (Carlson, 2005) ve dikkat transferi etkinliği (Frye, Zelazo ve Palfai, 1995) kullanılmıştır. Çocukların öğretmenleri ile ilişkileri belirlenirken Pianta (2001) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlama çalışması Beyazkürk (2005) tarafından yapılan Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların akranları ile ilişkileri belirlenmek için Ladd ve Profilet (1996) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlama çalışması Gülay (2008) tarafından yapılan Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların ilkokula hazır bulunuşluklarının belirlenmesinde ise Polat-Unutkan (2003) tarafından geliştirilen Marmara İlköğretime Hazır Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların ve ailesine ilişkin demografik bilgiler, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Araştırmada demografik değişkenlerin çocukların ilkokula hazır bulunuşluklarını etkileyip etkilemediği t-Testi ve kovaryans analizi ile test edilmiştir. Öz-düzenleme becerilerinin ve okul ilişkilerinin çocukların ilkokula hazır bulunuşluklarını yordayıp yordamadığı çoklu regresyon analizi ile test edilmiştir. Ayrıca, çocukların okul ilişkilerinin modeldeki aracı rolünün anlamlılığı sınanmıştır. Analizler sonucunda çocukların yaşının ve anne-baba eğitim düzeyinin onların ilkokula hazır bulunuşluk düzeyini etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, öz-düzenleme becerileri ve okul ilişkilerinin ilkokula hazır bulunuşluğu yordadığı belirlenmiştir. Bazı okul ilişki örüntülerinin (prososyal ve kaygılı davranışlar) öz-düzenleme becerileri (dikkatini odaklama) ile çocukların ilkokula hazır bulunuşlukları (öğretmen puanlaması) arasında ara değişken olduğu tespit edilmiştir. Bulgular ilkokula hazır bulunuşluk kapsamında tartışılmış ve araştırmacılara ve öğretmenlere yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine direct and indirect relationships between children's self-regulatory abilities (effortful control and executive functions), school readiness (teacher rating and direct assessment) and school relations (child-teacher and peer relationships). Within the scope of this research, mediating role of children's school relations was examined in terms of the relationship between their self-regulatory abilities and school readiness. Data were obtained from 195, 60-72-month-old children enrolled in preschools in two districts of the European Side of Istanbul and their 13 teachers in the 2016-2017 academic year. In order to determine children's self-regulatory abilities, effortful control and executive functions were assessed. The Children's Behavior Questionnaire developed by Rothbart, Ahadi, Hershey, and Fisher (2001) was used to determine children's effortful control. To determine children's executive functions, the inhibitory control task (Gerstadt, Hong, & Diamond, 1994), the working memory task (Carlson, 2005) and the attentional shifting task (Frye, Zelazo, & Palfai, 1995) were used. While obtaining children's relations with their teachers, Student-Teacher Relationships Scale developed by Pianta (2001) and adopted into Turkish by Beyazkürk (2005) was used. Ladd and Profilet Child Behavior Scale developed (Ladd, & Profilet, 1996) and adopted into Turkish by Gülay (2008) was used to determine children's relations with their peers. Marmara Primary Education Readiness Scale developed by Polat-Unutkan (2003) was used to assess children's school readiness. Demographic information belonging to children and their parents were obtained by Personal Information Form developed by the researcher. In the study, t-Test and analysis of covariance were used to test whether demographic variables affected children's school readiness. Multiple regression analysis was used to determine whether children's self-regulatory abilities and school relations predicted their school readiness. In addition, the significance of mediating role of school relations was examined within the model. According to the findings, children's age and educational levels of their parents had significant effects on their school readiness. Moreover, self-regulatory abilities and school relations predicted their school readiness. Mediating roles of certain school relation patterns (prosocial and anxious behaviors) was found between children's self-regulatory abilities (attentional focusing) and school readiness (the teacher rating). Findings are discussed within the scope of school readiness with possible implications for researchers and teachers.
Benzer Tezler
- Factors associated with school readiness in Turkey
Türkiye'deki çocukların okula hazırbulunuşluk düzeyleri ile ilgili faktörler
MERVE ÖZGÜNLÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL METİNDOĞAN
- Okul öncesi eğitimin iki dilli çocukların okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi
An examination of the impact of early childhood education on bilingual children's school readiness
YEKTA KOŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEFİSE SEMRA ERKAN
- Ebeveyn destekli ilkokula hazırlık programının okul öncesi dönem çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluğuna etkisi
Effect of parent supported school readiness programme on preschool children's school readiness
ESRA KARAKUZU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEZAİ KOÇYİĞİT
- Erken çocukluk döneminde verilen satranç eğitiminin ilkokula hazır bulunuşluğa etkisi
The effects of early childhood chess education on elementary school readiness of children
FATİH KAYNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEZAİ KOÇYİĞİT
- İstanbul ilinde 60-72 aylık çocuklarının okula hazırbulunuşluk düzeylerini etkileyen değişkenlerin incelenmesi
Analysis of the factors of 60-72 month-old children' school readiness in İstanbul
TUĞBA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimOkan ÜniversitesiOkul Öncesi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. MEZİYET ARI