Çarşamba Ovası'nda buğday, mısır ve soya için verim ve bazı verim unsurlarının matematiksel modellenmesi
Mathematical modeling of yield and some yield components for wheat, corn and soybean in Çarsamba Plain
- Tez No: 503412
- Danışmanlar: PROF. DR. İMANVERDİ EKBERLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Bu çalışmada, Çarşamba Ovasının buğday, mısır ve soya bitkileri yetiştirilen tarım topraklarının bazı fiziksel, kimyasal ve bitkilerin bazı agronomik özelliklerinin (bitki boyu, bin tane ağırlığı ve tane verimi) dağılımı; bitkilerin agronomik özellikleriyle toprak özellikleri arasındaki korelasyon ilişkilerin belirlenmesi ve bu ilişkilere dayanarak agronomik ve farklı toprak özellikleri arasındaki regresyon modellerinin oluşturulması; elde edilen modellerin bölge topraklarında bitki veriminin tahmin edilmesinde uygulanabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla, Samsun ilinde yer alan Çarşamba Ovasının 60 köyünde çiftçiler tarafından tarım yapılan arazilerden toprak ve bitki örnekleri alınmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, toprakların bazı fiziksel (tekstür, tarla kapasitesi, solma noktası, hacim ağırlığı) ve kimyasal (organik madde, toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik, kireç içeriği, toplam azot, değişebilir katyonlar, yarayışlı fosfor, katyon değişim kapasitesi, alınabilir Fe, Cu, Zn, Mn); bitkilerin ise agronomik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma 2013-2014 yılları arasında aynı arazilerde ve aynı bitkiler ile yürütülmüştür. Buğday ve soya bitkilerine ait korelasyon ilişkileri karşılaştırıldığında, mısır yetiştirilen toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri ile mısırın agronomik özellikleri arasında, istatistiksel açıdan çok önemli ve önemli ilişkiler daha fazla bulunmuştur. Buğday bitki boyu (BBB) ile EC, Ca+Mg, Db, kil, (Db)2, (EC)2, (Kil)2,√(Ca+Mg) toprak özellikleri arasındaki regresyon modelinde, istatistiksel anlamlılık (p=0.035) düzeyinde en yüksek regresyon katsayısı (R=0.731) saptanmıştır. Buğday bin tane ağırlığı (BBTA) ile (EC)2, (OM)2, (Fe)2, (Kil)2, (Db)2, (Kil×Db),√Kil ,√Db , SN parametreleri arasındaki regresyon modelinde ise, en yüksek regresyon katsayısı R=0.794 olarak, p=0.013 istatistiksel anlamlılık değerinde bulunmuştur. Buğday tane verimi (BY) ile EC, CaCO3, Kum, (Kum×Db), (Db×SN), Fe, N, (Db)2, SN, (EC)2,√Db terimleri biçiminde toprak özellikleri arasındaki regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlı (p=0.0120.10). Mısır bin tane ağırlığı (MBTA) ile pH, CaCO3, EC, OM, ,√(CaCO_3 ) , Kum, (Db×Kum), (Db)2, SN parametreleri arasındaki regresyon modeli istatistiksel olarak anlamlı olup (p=0.012), diğer modellerle karşılaştırıldığında, en yüksek regresyon katsayısına (R=0.819) sahip olmuştur. Mısır tane verimi (MY) ile OM, N, P, K, Ca+Mg, Na, Zn, SN, Db, silt, (Db×SN) parametreleri arasındaki ilişki yüksek düzeyde istatistiksel anlamlılık (p=0.001) göstermiş, regresyon katsayısı ise (R=0.894) çok yüksek olarak belirlenmiştir. Soya bitki boyu (SBB) ile (EC)2, (OM)2, N, Cu, K, Db, Kil, (Db×Kil), SN, BYS,√Db toprak özellikleriyle oluşturulan regresyon modeli istatistiksel anlamlılık (p=0.091
Özet (Çeviri)
In this study, the distribution of some physical, chemical soil properties and some agronomic characteristics of crops (plant height, 1000 seed weight and grain yield) of agricultural lands of Çarşamba Plain where wheat, corn and soybean plants were grown; the determination of correlation relationships between agronomic characteristics of plants and soil properties and the setting regression models between agronomic and different soil characteristics based on these correlations; the applicability of obtained models in estimating plant yield in district soil were investigated. For this purpose, soil and plant samples were taken from agricultural land cultivated by farmers in sixty villages of Çarşamba Plain in Samsun. In accordance with this purpose, some physical (texture, field capacity, wilting point, bulk density) and chemical properties of soils (organic matter, soil reaction, electrical conductivity, lime content, total nitrogen, exchangeable cations, available phosphorus, cation exchange capacity, available Fe, Cu, Zn and Mn) and agronomic characteristics of plants were determined. The study was carried out between 2013-2014 on the same land with the same plants. When the correlation relationships between wheat and soybean plants were compared, the correlations between physical and chemical properties of corn grown soils and agronomic characteristics were found to be statistically more significant. In the regression model between wheat plant height and soil properties as EC, Ca+Mg, Db, Clay, (Db)2, (EC)2, (Clay)2,√(Ca+Mg) soil properties, the highest regression coefficient was determined (R=0.731) at the level of statistical significance (p=0.035). In the regression model between 1000 seed weight of wheat and (EC)2, (OM)2, (Fe)2, (Clay)2, (Db)2, (Clay×Db),√Clay ,√Db , WP parameters, the highest regression coefficient was found to be R=0.794 at p=0.013 the level of satistical significance. Regression model between wheat grain yield and EC, CaCO3, Sand, (Sand×Db), (Db×WP), Fe, N, (Db)2, WP, (EC)2, √Db parameters was statistically significant (p=0.012 0.10). When compared whit the other models, regression model between 1000 seed weight of corn and pH, CaCO3, EC, OM, √EC,√(CaCO_3 ) , Sand, (Db×Sand), (Db)2 and WP parameters was statistically significant (p=0.012) and had the highest regression coefficient (R=0.819). Relationship between corn grain yield and OM, N, P, K, Ca+Mg, Na, Zn, WP, Db, silt, (Db×WP) parameters showed high level of statistical significance (p= 0.001) and regression coefficient (R=0.894) was found to be very high. Regression model formed between soybean plant height and soil properties as (EC)2, (OM)2, N, Cu, K, Db, Clay, (Db×Clay), WP, AW,√Db was statistically significant and regression coefficient was high (R=0.766). The highest regression coefficient (R=0.782) was obtained in regression model between 1000 seed weight of soybean and (EC)2, (CaCO3)2, N, P, K, Na, (OM)2, (EC)2,√Db , (Db×Sand), WP, FC,√Sand , silt parameters, when compared with the other models. Regression model between soybean grain yield and EC, CaCO3, OM, N, P, K, (OM)2, (EC)2, (CaCO3)2, Zn, Mn,√(N×P×K) parameters showed statistically significance (p
Benzer Tezler
- Çarşamba Ovası'nda (Samsun) yetişen bazı fındık (Corylus avellana L.) çeşit ve genotiplerinin morfolojik, pomolojik özellikleri ile akrabalık ilişkilerinin belirlenmesi
Some morphological and pomological characteristics of some hazelnut (Corylus avellana L.) genotypes in Carsamba Plain (Samsun) and determination of their genetic relationships
MELEK SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatOrdu ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN KARADENİZ
DOÇ. DR. KADİR UĞURTAN YILMAZ
- Çarşamba Ovası'nda bazı çeltik (Oryza sativa L.) çeşitlerinin verim, verim öğeleri ve tane kalitesi üzerine bir araştırma
A Study to investigate relationships amonges yield, yield components and quality features of some rice varieties under Çarşamba plain conditions
AHMET TOKSAL
- Çarşamba Ovası'nda fındık tarımı ve alternatif ürün uygulamaları
Hazelnut farming and alternative agricultural crops practice Çarşamba Plain
ADNAN KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILMAZ
- Çarşamba Ovasında şeker mısırın (zea mays sacchanata) verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine, şaşırtmanın ve farklı ekim zamanlarının etkisi
A Study on the effects different sowing time and transplanting on the yield, yield and some quality characteristics in sweet corn at Çarşamba plain
HAVVA ANIL (ÖZBAY)
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL SEZER
- Çarşamba ovasında değişik mısır çeşitlerinin yöreye uygunluğunun ve sulamasız şartlarda azot isteklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A Study on the determination of adoptability and N Reguirement of various maize cultivars under rainfed conditions in Çarşamba plain
MUHTEŞEM TORUN
Doktora
Türkçe
1994
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN KÖYCÜ