Çukurova koşullarında bazı silaj ve dane sorgum (sorghum bicolor L.) çeşitlerinde farklı ekim sıklıklarının yaprak alan gelişimi, ışık kullanımı, dane ve hasıl verimine etkileri üzerine araştırmalar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 50350
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYİS TANSI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Çukurova'da bazı silaj ve dane sorgum çeşitlerinde farklı ekim sıklık! anma yaprak alanı gelişimi, ışık kullanımı dane ve hasıl verimi üzerine olan etkilerinin saptanması amacıyla yapılan bu çalışma, 1995 yıllarında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Alanında yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklan deneme deseninde, üç tekrarlamak olarak kurulmuş, silaj ve dane olmak üzere iki ayrı deneme şeklinde yürütülmüştür. Kullanılan silaj ve dane sorgum çeşitleri ve bitki yoğunluklan (bitki/m2) aşağıda verilmiştir. Silaj Sorgum Dane Sorgum 1. E.Sumac (14, 12, 9, 7 bitki/m2) 1. Aldan (5, 4, 3, 2 bitki/m2) 2. Leoti (14, 12, 9, 7 bitki/m2) 2. Beydan (5, 4, 3, 2 bitki/m2) 3. Rox (14, 12, 9, 7 bitki/m2) 3. Akdan (5, 4, 3, 2 bitki/m2) Silaj ve dane sorgumda incelenen özelliklerden elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir. SİLAJ sorgum Işık Kullanımı (%): Çeşitler arasında ışık kullanımı bakımından bir fark görülmemekle birlikte, bitki populasyonunun yüksek olduğu ekim sıklıklarında toprak yüzeyindeki net radyasyon azalırken, bitkinin absorbe ettiği enerji miktarı artmıştır. Çıkıştan sonraki 42. gün, 49. gün, 55. gün ve 62. günlerde yapılan ölçümlerde ışık tutulması bakımından önemli farklılıkların olduğu görülmüştür. Çıkıştan sonraki 42. günde gelen ışığın % 74 'ü bitki tarafından tutulurken, 62. gün de ise gelen ışığın % 85' i tutulmuştur. Yaprak Alan indeksi (LAI): Çeşitler arasında LAI değeri bakımından bir fark görülmemekle birilikte, sıklıklar ve ölçüm zamanlan (çıkıştan sonraki 42. gün, 49. gün, 55. gün ve 62. günler) bakımından farklılıklar saptanmıştır. Genellikle bitki sıklığının yoğun olduğu sistemlerde özellikle 12 bitki/m2 ekim sıklığında LAI değeri yüksek bulunurken, bitki sıklığının düşük olduğu sistemlerde 7 bitki/m2 ekim sıklığında LAI değeri düşük bulunmuştur. LAI değeri bitkinin gelişme periyodu boyunca artmıştır. Çıkıştan sonraki 42. günde yapılan ölçümde LAI değeri 3.291 bulunurken, 62. günde bu değer 4.265 bulunmuştur. Bitki Boy Uzunluğu (cm): Uygulanan ekim sıklıklarının ve çeşitlerin bitki boy uzunluğunu etkilemediği saptanmıştır. En yüksek bitki boyu E. Sumac çeşitinden ve 9 bitki/m2 ekim sıklığından alınmıştır. Bitki yoğunluğu artıkça bitki boy uzunluğunun azaldığı saptanmıştır. Başak Boy Uzunluğu (cm): Başak boyunun uzunluğunu çeşitler arasındaki farklılık etkilemiştir. Bitki yoğunluğundaki değişim başak boyu üzerinde etkiliolmamıştır. En yüksek başak boyu Leoti çeşitinden alınırken en düşük başak boyu Rox çeşitinden elde edilmiştir. Sap Ağırlığı (g): Uygulanan ekim sıklıklarının ve çeşitlerin sap ağırlığım etkilemediği saptanmıştır. En yüksek sap ağırlığı Leoti çeşitinden ve 9 bitki/m2 ekim sıklığından alınırken en düşük sap ağırlığı değeri ise Rox çeşitinden ve 12 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir. Yaprak Ağırlığı (g): Farklı çeşitlerin ve sıra arası mesafelerin yaprak ağırlığı değişiminde etkili olmadığı saptanmıştır. Yaprak ağırlığı çeşitler dikkate alındığında 35.02-40.65 değerleri arasında değişirken, sıklıklar bazında 42.61-34.25 g değeri arasında değişmiştir. Seyrek ekimlerde daha fazla vejetatif aksam oluşturdukları için bitki yoğunlukları azaldıkçada yaprak ağırlığı artmıştır. Başak Ağırlığı (g): Farklı çeşitlerin ve sıra arası mesafelerin başak ağırlığı değişiminde etkili olmadığı saptanmıştır. En yüksek başak ağırlığı 27. 1 1 g değeri ile Rox çeşitinden alınırken, en düşük başak ağırlığı 17.06 g değeri ile E. Sumac çeşitinden elde edilmiştir. Sıklıklar dikkate alındığında başak ağırlığı 17.35-23.47 g arasında değişmiştir Yeşil Ot Verimi (kg/da): Çeşit farklılıklarının ve ekim sıklıklarının yeşil ot verimini etkilediği saptanmıştır. Ayrıca bitki yoğunluğunun yüksek olduğu sıralarda LAI değeri ve bitkinin absorbe ettiği ışık miktarı yüksek bulunmuştur bu da yüksek fotosenteze ve bitkinin fazla vejetatif aksam oluşturmasına neden olmuştur ve yeşil ot verimini artmıştır. En yüksek yeşil ot veriminin 6443.83 kg/da değeri ile E. Sumac çeşitinden ve 4.294 LAI değerinden elde edilirken, bunu önemsiz bir farkla Rox çeşiti izlemiştir en düşük yeşil ot verimi ise 5336.91 kg/da ile Leoti çeşitinden 3.657 LAI değerinden alınmıştır. Ekim saklığı artığı zaman birim alandaki bitki sayısı artmıştır bu nedenlede yeşil ot verimide artmıştır. Kuru Ot Verimi (kg/da): Çeşit farklılıkları ve ekim sıklıkları kuru ot verimini etkilememiştir. En yüksek kuru ot verimi 123.69 kg değeri Leoti çeşitinden alınırken, en düşük kuru ot verimi 88.00 kg değeri ile Rox çeşitinden elde edilmiştir. Kuru ot verimi sıklıklar bazında ise 92. 11-113.06 kg değerleri arasında değişmiştir ve bitki yoğunluğu azaldıkça kuru ot verimi artmıştır. Yaprakta, Sapta ve Danede Protein Oranı (%): Yapraktaki ve danedeki protien oranım üzerinde çeşitlerin ve ekim sıklıklarının etkisi olmamıştır. Saptaki protein oranım ise ekim sıklıklarından etkilenmiştir Bitki yoğunluğu arttıkça protein oram artmıştır. DANE SORGUM Işık Kullanımı (%): Çeşitler arasında ışık kullanımı bakımından bir fark görülmemekle birlikte, ekim sıklıklarının ışık kullanımım etkilediği saptanmıştır, özellikleçıkıştan sonraki 42, günde yapılan ölçümde bitki sıklıklarında ışık kullanımı bakımından farklılıklar görülürken, diğer günlerde yapılan ölçümlerde sıklıklar arasında farklılık görülmemiştir. Işık kullanımı ölçüm zamanlarında da farklılık göstermiştir. Çıkıştan sonraki 42. günde ve 55. günlerde yapılan ölçümlerde bitkiler tarafından gelen ışığın % 60-75'inin tutulduğu 49. ve 62. günlerde ise gelen ışığın % 85-86'sının tutulduğu görülmektedir. Yaprak Alan İndeksi: Çeşitler arasında ışık kullanımı açısından bir fark görülmemekle birilikte, sıklıklar ve ölçüm zamanları (çıkıştan sonraki 42. gün, 49. gün, 55. gün ve 62. günler) bakımından farklılıklar saptanmıştır. Özellikle bitki yoğunluğunun fazla olduğu 5, 4 bitki/m2 ekim sıklıklarında LAI değeri düşmüştür. Bitkinin gelişim periyodu boyunca LAI değerinde değişim gözlenmiştir. Gelişim periyoduna paralel bir şekilde LAI değeride artmıştır. Bitki Boy Uzunluğu (cm): Uygulanan ekim sıklıklarının ve çeşitlerin bitki boy uzunluğunu etkilemediği saptanmıştır. En yüksek bitki boyu Akdarı çeşitinden ve 5 bitki/m2 ekim sıklığından alınırken en düşük bitki boy uzunluğu Aldan çeşitinden ve 3 bitki/m2 ekim sıklığından alınmıştır. Başak Boy Uzunluğu (cm): Başak boy uzunluğunun çeşit farklılığından ve ekim sıklığından etkilenmediği saptanmıştır. En yüksek başak boyu Beydan çeşitinden ve 4 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilirken en düşük başak boyu Aldan çeşitinden ve 2 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir. Başak Sayısı (adet): Uygulanan ekim sıklıklarının ve farklı çeşitlerin başak sayısını etkilediği saptanmıştır. En yüksek başak sayısı çeşitler bazında 25.243-40.958 değerleri arasında, sıklıkları bakımından ise 37.100-29.717 değerleri arasında değişmiştir. Birim alandaki bitki sayısı azaldıkça kardeşlenme ve dallanma artmakta buda başak sayışım artırmaktadır Başak Ağırlığı (g): Çeşit farklığının başak ağırlığında etkili olduğu fakat ekim sıklıklarının başak ağırlığı değişiminde etkili olmadığı saptanmıştır. En yüksek başak ağırlığı Akdarı çeşitinden ve 2 bitki/m2 ekim sıklığından alınırken en düşük başak ağırlığı değeri ise Aldan çeşitinden ve 4 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir. Başaktaki Dane Verimi (g/başak): Başaktaki dane verimini çeşit farklılığının etkilediği fakat ekim sıklıklarının etkilemediği saptanmıştır. En yüksek başaktaki dane verimi Akdan çeşitinden ve 2 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilirken en düşük başaktaki dane verim ise Aldan çeşitinden 4 bitiri/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir. Bin Dane Ağırlığı (g): Bindane ağırlığının çeşit farklılığından ve ekim sıklığından etkilenmediği saptanmıştır. En yüksek bin dane ağırlığı Akdan çeşitinden ve 3 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilirken en düşük bin dane ağırlığı Beydan çeşitinden ve 5 bitki/m2 ekim sıklığından elde edilmiştir.Dane Verimi (kg/da): Çeşit farklılığının dane verimini etkilemediği, ekim sıklıklarının ise dane verimini etkilediği saptanmıştır. En yüksek dane verimi 376.50 kg/da değeri Beydarı çeşitinden alınırken, en düşük dane verimi ise 273.08 kg/da değeri ile Aldan çeşitinden elde edilmiştir. Dane verimi sıklık bazında 264.89-399.78 kg/da arasında değişmişdir. Birim alandaki bitki sayısı artıkça dane verimide artmaktadır. Bitki yoğunluğu arttıkça ışık tutumu ve LAI değeri artmakta ve buna paralel olarakta dane verimi artmaktadır. D an e d eki Protein Oranı (%): Çeşit farklılığı danedeki protein oranını üzerinde etkili olurken, ekim sıklıkları protien oram üzerinde etkili olmamıştır. En yüksek protein oram Aldan ve Akdan çeşitlerinden elde edilirken, en düşük protein oram Beydan çeşitinden elde edilmiştir. Sıklık bazında danede protein oram ise 11.10-11.55 değerleri arasında değişmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted in order to determine the effects of different sowing rates on leaf area development, light interception and yield some grain and forage sorghum field trail was carried out at the Experimental Area of Çukurova Univ. Agricultural Faculty Field Crops Dept. in 1995. The trail was arranged in the completly randomized block design for grain and forage sorghum separately 3 reptication. The grain and forage sorghum cultivars and plant densities used were as follows;. ig£-Sarghum Cultivate Grain Sorghum Cultivars 1. E.Sumac (14, 12, 9, 7 plant/m2) 1. Aldan (5, 4, 3, 2 plant/m2) 2. Leoti (14, 12, 9, 7 plant/m2) 2. Beydan (5, 4, 3, 2 plant/m2) 3. Rox (14, 12, 9, 7 plant/m2) 3. Akdarı (5, 4, 3, 2 plant/m2) The results from the research characters were summarized below; FORAGE SORGHUM Light Interception (%): There were no significant differences among the cultivars. The net radiation reached the soil surface were decreased in the plots in which high plant population were used, so the energy absorbed by the plants were increased. There were significant differences in relation to light interception in 42 nt*, 49 t*1, 55 ^ and 62 nc* days measurements. In the 42 n
Benzer Tezler
- Çukurova koşullarında bazı silajlık mısır (Zea mays L.) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of the yield and quality properties of some varieties and promising genotypes of maize for silage production under the cukurova conditions
CELAL KALEBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜŞTÜ HATİPOĞLU
DR. İBRAHİM CERİT
- Çukurova koşullarında şeker mısır'da (zea mays L.saccharata) ekim zamanı ve bitki sıklığının taze koçan ve silaj verimi ile bazı tarımsal karekterlere etkisi üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
FUAT UĞURLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Çukurova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen tane, silaj Sorgum (Sorghum bicolor L. moench) çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile karakterler arasındaki ilişkilerin saptanması üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
HARUN BAYTEKİN
Doktora
Türkçe
1990
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Adana koşullarında yetiştirilen bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde geleneksel ve çift sıralı ekim şekilleri ile farklı ekim sıklıklarının yeşil ot, tane verimi ve verim öğelerine etkileri
The effects of conventional row spacing, twin row spacing and diiffent plant populations of some corn cultivars grown under the conditions of Adana region on forage yield, grain yield and yield components
DERYA TAŞCILAR
- Bazı yem bitkileri karışımlarında farklı hasat ve muhafaza sistemlerinin makina işletmecilik değerleri ve yem kalitesi üzerine olan etkilerinin belirlenmesi
Determination of effects of different harvesting and storage systems on machine management values and feed quality for some forage mixtures
YASEMİN VURARAK
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET İNCE