Procrastination: Testing a self-determination theory-based model
Erteleme: Öz-belirleme kuramına dayalı bir modelin incelenmesi
- Tez No: 504063
- Danışmanlar: PROF. DR. OYA GÜNERİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu çalışmanın amacı, depresyon, benlik saygısı ve öz-kontrolün dolaylı etkisi yoluyla temel psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının ertelemeyi ne ölçüde yordadığını araştıran bir modeli test etmektir. Kurulan model, ertelemeyi karşılanmayan ihtiyaçları telafi edici bir yönelim olarak ele alan öz-belirleme kuramına dayalı olarak oluşturulmuştur. Araştırmanın katılımcılarını, Ankara'daki bir özel üniversiteden 721 lisans öğrencisi (466 kadın, 252 erkek ve 3 kişi cinsiyet belirtmemiştir) oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama araçları olarak Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği, Depresyon Kaygı ve Stres Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Öz-Kontrol Envanteri, Demografik Bilgi Formu ve Tuckman Erteleme Ölçeği kullanılmıştır. Verinin modelle uyum gösterip göstermediğini test etmek için yol analizi kullanılmıştır. Sonuçlar, verinin modelle uyumlu olduğunu göstermiştir. Yeterlilik ihtiyacının karşılanması ve öz-kontrol ertelemeyi olumsuz, depresyon ve ilişkililik ihtiyacının karşılanması ise olumlu yönde yordamıştır. Öz-kontrolü, depresyon olumsuz, yeterlik ihtiyacının karşılanması ve benlik saygısı olumlu yönde yordamıştır; benlik saygısını ise özerklik ve yeterlik ihtiyacının karşılanması olumlu yönde yordamıştır. Depresyonu yeterlik ihtiyacının karşılanması olumlu, benlik saygısı ise olumsuz yordamıştır. Bulgular benlik saygısı ve öz-kontrolün, özerklik ihtiyacının karşılanması ve erteleme arasında tam, yeterlilik ihtiyacının karşılanması ve erteleme arasında kısmi aracı değişken olduğunu göstermektedir. Ayrıca, depresyonun ve öz-kontrol de yeterlilik ihtiyacının karşılanması ve erteleme arasında kısmi aracı değişken olduğu bulunmuştur. Bulgular, ihtiyaç temelli öz-belirleme kuramı çerçevesinde erteleme alanyazınına alternatif bir bakış açısıyla ışık tutularak, tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to test a model investigating the role of basic psychological needs satisfaction in predicting procrastination through the indirect effect of depression, self-esteem and self-control. The constructed model was based on self-determination theory, in which procrastination was considered as a compensatory motive for unfulfilled needs. The sample consisted of 721 undergraduate students (466 females, 252 males, 3 did not indicate gender) selected from a private university in Ankara. Basic Psychological Needs Scale, Depression Anxiety and Stress Scale, Rosenberg Self-Esteem Scale, Self-Control Schedule, Demographic Information Form and Tuckman Procrastination Scale were used as data collection instruments. Path analysis was used to test the fit between the proposed model and the data. The results showed that data fit the model. Procrastination was negatively predicted from competence need satisfaction and self-control; and positively predicted from depression and relatedness need satisfaction. Self-control was predicted negatively from depression and positively from competence need satisfaction and self-esteem, whereas self-esteem was predicted positively from autonomy need satisfaction and competence need satisfaction. Depression was predicted positively from competence need satisfaction and negatively from self-esteem. The findings suggested that self-esteem and self-control fully mediated the relationship between autonomy need satisfaction and procrastination; and also partially mediated the relationship between competence need satisfaction and procrastination. In addition, depression and self-control partially mediated the relationship between competence need satisfaction and procrastination. The findings of the study were discussed within the need based self-determination theory framework by shedding light onto the procrastination literature from an alternative perspective.
Benzer Tezler
- A path analytic model of procrastination: Testing cognitive, affective, and behavioral model
Ertelemenin yol analizi modeli ile incelenmesi: Bilişsel, duygusal ve davranışsal bileşenlerin sınanması
BİLGE UZUN ÖZER
Doktora
İngilizce
2010
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. AYHAN DEMİR
- Üniversite öğrencilerine yönelik tek oturumluk karar verme becerileri müdahalesinin etkililiğinin sınanması
Testing the effectiveness of a single-session decision making skills intervention for university students
NAGİHAN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ESRA İŞMEN GAZİOĞLU
- Akademik ertelemenin bazı psiko-sosyal değişkenlere göre açıklanması ve gerçeklik terapisine dayalı akademik erteleme ile başa çıkma eğitim programının etkiliğinin sınanması
Explaining academic procrastination in terms of some psycho-social variables and testing the effectiveness of the training program based on reality therapy for coping with academic procrastination
ÇİĞDEM BERBER ÇELİK
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ODACI
- Engelli çocuğa sahip ebeveynlerde yaşantısal kaçınma, duygusal şemalar ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between experiential avoidance, emotional schemas and death anxiety in parents with a disabled child
HATİCE KÜBRA GEÇİT
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KESİCİ
- An investigation of students homework self-regulation and teachers' homework practices
Öğrencilerin ödevle ilgili öz-düzenleme becerilerinin ve öğretmenlerin ödev uygulamalarının araştırılması
YASEMİN TAŞ
Doktora
İngilizce
2013
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA SUNGUR VURAL
PROF. DR. CEREN ÖZTEKİN