Çalışanlarda örgütsel işlevsizlik algılama düzeyleri ve sapma davranışları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin rolü
The role of cognitive flexibility in relationship between perception of organizational dysfunction and deviance behaviours of workers
- Tez No: 505577
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OLTAN EVCİMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Örgütsel İşlevsizlik, Bilişsel Esneklik, Pozitif Sapma, Negatif Sapma, Organizational dysfunction, Cognitive Flexibilty, Positive Deviance, Negative Deviance
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Örgütlerde çalışanlar tarafından algılanan işlevsiz sistem bileşenlerinin neden olabileceği üretkenlik karşıtı davranışların daha az sergilenmesi için kişilerin bilişsel esneklik düzeylerinin ne derece etkili olduğunu inceleyen bu araştırmanın birinci aşamasında örgütsel işlevsizlik, bilişsel esneklik, negatif sapma davranışları ve pozitif sapma davranışları kavramları incelenerek kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. İkinci aşamada örgütsel işlevsizlik kavramının ölçülmesin için geliştirilen“Örgütsel İşlevsizlik ve Tanılama Ölçeği (ÖRİTÖ) (Broach, 2005)”nin Türkçe'ye adaptasyonu için istatistiksel işlemler gerçekleştirilmiştir. Buna göre ÖRİTÖ'nün orjinalinde mevcut olan üç faktörlü yapısı korunarak Türkçe literatüre kazandırılmıştır. Son aşamada ise örgütsel işlevsizlik ve sapma davranışları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin rolü incelenmiştir. Araştırmada sapma davranışları pozitif ve negatif sapma davranışları olarak iki ayrı şekilde ele alınmıştır. Negatif sapma davranışları örgüte ya da bireye zarar verme niyetiyle örgüt normlarından sapmayı, pozitif sapma ise örgüte zarar verme niyetiyle gerçekleşmeyen ve fakat yine de örgüt normlarından sapan davranışları ifade etmektedir. Araştırmada negatif sapma davranışlarını ölçmek için Bennett ve Robinson (2000) tarafından geliştirilen İşyeri Sapkınlığı Ölçeği, pozitif sapma davranışlarını ölçmek için de Ünlü (2015) tarafından geliştirilen Pozitif Sapma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada aracı değişken olarak ele alınan bilişsel esnekliği ölçmek için ise Dennis ve Vander Wal (2010) tarafından geliştirilen Bilişsel Esneklik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma 229 (% 55,4) kadın, 184 (% 44,6) erkek olmak üzere toplam 413 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, çalışanlarda örgütsel işlevsizlik algısı genel, örgütsel işlevsizlik strateji ve yapı alt boyutu, örgütsel işlevsizlik süreç alt boyutu ve örgütsel işlevsizlik kişilerarası etkileşim alt boyutu ile pozitif ve negatif sapma davranışları arasında anlamlı ilişkiler olduğu görülmüş ve tüm alt boyutlar ile pozitif v e negatif sapma davranışları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin kısmi aracı rolüne sahip olduğu bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına ilişkin öneriler geliştirilmiş ve sonraki araştırmalara ışık tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
Conceptual framework has been established in the first phase of this study which investigates how effective the employees' cognitive flexibilty levels are in order to reduce the occurence anti-productivty behaviors which may cause dysfunctional system components percevied by organizational employees by examining organizational dysfunction, cognitive flexibility, negative deviance and positive devaince behavior concepts.In the second stage developed for measure the concept of Organizational dysfunction and diagnostic scale (ODDS) stastistical processes have been carried out for adaptaion to Türkish. The last step of research, the role of cognitive flexibility of the organizational dysfunction and deviance behaviors is analyzed. The devainace behaviors in this research handled in two ways as positive and negative deviance. Negative deviance is a type of behavior that refer employees' behaviors that do not occur with the intention of harming the organization and yet deviate from organizational norms. The Workplace Deviantness scale developed by Bennett and Robinson (2000) to measure negative deviance behaviors and the Positive deviance Scale developed by Ünlü (2005) to measure positive deviance behaviors and Cognitive Flexibilty Scale (Dennis and Vander Wal (2010)) are used to measure cognitive flexibilty . The participants of the research includes 229 women (%55,4) and 184 (%44,6) men. According to the results of the research, significant relation is founded the general perception of employees' organizational dysfunction, the strategy og-f organizational dysfunction and structural subdimension, subdimension of organizational dysfunction process and subdimension of organizational dysfunction of interpersonal interaction between positive and negative deviance behaviors. Also, it is founded that cognitive flexibilty has partial intermediary role on all subdimensions. Results of the research are discussed, commented in the light of the literature and suggestions are made based on literature
Benzer Tezler
- İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin değişime ilişkin algıları ve değişimin eğitim açısından değerlendirilmesi
Understanding of transformation of primary school administrators and teachers and evaluation of transformation from the point of view of education
ABDULLAH BALIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA GÜRSEL
- Çalışanlarda iş stresinin örgütsel bağlılığa etkisinde sendika üyeliği rolünün belirlenmesi: Isparta ili sağlık çalışanları üzerine araştırma
Defining the role of union membership in the influence of employees work stress on organizational devotion - research on health workers in Isparta
UĞUR İÇDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER TURUNÇ
- Konaklama işletmelerinde çalışanların streslerinin bireysel performansları üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde uygulama
Examination about the impact of the personnel stress on their performance in accommadition firms: A practice in five-star hotels
GAMZE ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TurizmAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEKİ AKINCI
- İş-aile çatışmasının işten ayrılma niyetine etkisinde tükenmişliğin aracılık rolünün belirlenmesine yönelik bir araştırma
A research on determining the mediating role of burnout in the effect of work-family conflict on the intention to quit
GAMZE KONAK
- ФОРМУВАННЯ ЛІДЕРСЬКОЇ КОМПЕТЕНТНОСТІ В МАЙБУТНІХ КЕРІВНИКІВ-ЖІНОК ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ ЗАКЛАДІВ ТУРЕЧЧИНИ
Türkiye'de genel eğitim kurumlarında gelecekteki kadın yöneticilerinde liderlik yetkinliğinin oluşturulması
AHMET YILDIRIM
Doktora
Ukraynaca
2021
Eğitim ve ÖğretimCherkasy National UniversityEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TYMOFİİ DESİATOV