Geri Dön

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun farklı görünümlerinde psikiyatrik eş tanıların araştırılması

Psychiatric comorbidity in different presentations of attention deficit hyperactivity disorder

  1. Tez No: 509069
  2. Yazar: GÖKÇEN GÜVEN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT COŞKUN
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: dikkat eksikliği, hiperaktivite, alt tip, görünüm, çocuk, ergen, komorbidite, attention deficit, hyperactivity, subtype, presentation, child, adolescent, comorbidity
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 117

Özet

Arka plan ve amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB); dikkat süresi kısalığı/dağınıklığı, kaotik hareketlilik ve fevrilikle seyreden, çocukluk çağında başlayan, belirtileri kişisel, sosyal ve mesleki alanlarda zorluklara neden olabilen nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB'nin üç farklı görünümü vardır; hem dikkat eksikliğinin hem hiperaktivite ve dürtüselliğin olduğu DEHB-Bileşik Görünüm, dikkat eksikliğinin daha baskın olduğu DEHB-Dikkat Eksikliği Baskın Görünüm ve hiperaktivite/dürtüselliğin daha baskın olduğu DEHB-Hiperaktivite/Dürtüsel Görünüm. Görünümlere göre klinik özellikler ve komorbidite değişmektedir. Bu çalışmada amacımız, DEHB tanısı alan olguların sosyodemografik özelliklerini, gelişim özelliklerini, DEHB başlangıç yaşının, psikiyatrik eş tanılarının sıklıklarını ve eş tanıların yaş grubu ve cinsiyet ile ilişkisinin araştırılması ayrıca DEHB'nin farklı görünümlerine göre bu özelliklerin karşılaştırılması, DEHB'nin farklı görünümlerinegöre DEHB, depresyon ve anksiyete belirti şiddetinin, ayrıca uyku ve yeme bozukluklarının karşılaştırılmasıdır. Yöntem: İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'nda takip edilen 6–18 yaş arası, zihinsel geriliği olmayan ve otizm spektrum bozukluğu tanılarını almayan, DSM-5'e göre DEHB tanısı alan 154 olgu değerlendirilmiştir. 2015 Ekim- 2016 Mayıs tarihleri arasında araştırmacı tarafından takip edilen, çalışmaya dahil edilme ölçütlerine uyan olgular kontrol muayeneleri için polikliniğe geldikleri gün araştırmacı tarafından bu çalışmaya davet edilmiş, gönüllü olanların görüşmeleri yapılmıştır. Çalışma hakkında aile ve çocuğa bilgi verildikten sonra aydınlatılmış onam formu ebeveynlerden biri tarafından imzalanmıştır. Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi – Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Değerlendirme Formu, Çocuk Depresyon Envanteri, Çocuklarda Anksiyete Bozukluklarını Tarama Ölçeği, Yeme Tutumu Testi, Çocuklarda Uyku Alışkanlıkları Anketi uygulanmıştır. Bulgular:154 olgudan 121'inde (% 78,6) en az bir yaşam boyu psikiyatrik eş tanı mevcuttu. Olguların 33'ünde (%21,4) psikiyatrik komorbidite saptanmamıştır. Yaşam boyu toplam psikiyatrik tanı ortalamasının 2,69 ±1,34 olduğu görülmüştür. En sık eşlik eden tanılar anksiyete bozuklukları, enürezis ve KOKGB olarak saptanmıştır. Anksiyete bozukluklarından en sık yaygın anksiyete bozukluğu görülmüştür.Çalışmaya katılan 154 olgunun 115'i (%74,7) erkek, 39'u (%25,3) kızdı. Cinsiyetler açısından yaşam boyu psikiyatrik tanılar karşılaştırıldığında; kızlarda depresyon ve sosyal anksiyete bozukluğunun erkeklere oranla daha yüksek olduğu, erkeklerde ise DEHB bileşik görünüm sıklığının kızlara oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Yaş grubuna göre değerlendirdiğimizde; olguların 79' u (%51,3) çocuk, 75'i (%48,7) ergendi. Eş tanılar açısından bu grupları karşılaştırdığımızda çocuk olgularda enürezis tanısı daha fazla görülmüştür.154 olgunun %41,9'unda (n=63) dikkat eksikliği baskın görünümlü DEHB, %59'1'inde de (n=91) bileşik görünümlü DEHB tanısı mevcuttu. Olguların hiçbirisinde hiperaktif/dürtüsel görünümlü DEHB bulunmamaktaydı. Farklı görünümlere göre eş tanıları karşılaştırdığımızda DE baskın görünümdeki olgularda yaygın anksiyete bozukluğu ve sosyal anksiyete bozukluğu daha yüksek oranlarda görülürken; DEHB bileşik görünümdeki olgularda KOKGB, enürezis ve enkoprezis daha yüksek oranlarda bulunmuştur. İki grup arasında Çocuk Depresyon Envanteri, Çocuklarda Anksiyete Bozukluklarını Tarama Ölçeği, Yeme Tutumu Testi puanları açısından fark bulunmamış iken DEHB bileşik görünümdeki olguların Çocuklarda Uyku Alışkanlıkları Anketinden DEHB dikkat eksikliği baskın görünümdeki olgulara göre daha yüksek puanlar aldıkları görülmüştür. Sonuç: Kliniğe başvuran DEHB'li olgularda çok sık olarak başka psikiyatrik hastalıklar eşlik etmektedir. DEHB'de psikiyatrik eş tanıların bilinmesi, DEHB'nin farklı görünümlerinde farklı klinik özellikler ve farklı psikiyatrik eş tanılar olabileceğinin bilinmesi, çocuk ve ergenlerle görüşme yapılırken bunların göz önünde bulundurulması maskelenmiş semptomların yakalanmasını sağlayacak, tedavi planını değiştirecek ve prognozu olumlu yönde etkileyecektir.

Özet (Çeviri)

Background and aim:Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder characterized byinattention/lack of attention, chaotic activity and impulsivity which begins in childhood and causes difficulties in individual, social and occupational areas. There are different presentations of ADHD; ADHD combined presentation: both inattention, and hyperactivity and impulsivity; ADHD predominantly inattentive presentation; ADHD predominantly hyperactive/impulsivity presentation. Clinical characteristics and comorbidity varies among different presentations.In this study, we aimed to investigate sociodemographic and development characteristics, age of onset, rates of psychiatric comorbidities and relations of its with age group and gender of those diagnosed with ADHD. We also aimed to evaluate those featuresamong different subtypes of ADHD as well as depression and anxiety symptom severity, and sleep and eating disorders. Methods:154 cases between 6–18 years of age followed by Istanbul University Istanbul Faculty of Medicine Department of Child and Adolescent Psychiatry diagnosed with ADHD according to DSM-V and who aren't meeting the criteria for neither intellectual disability nor autism spectrum disorder were assessed. From 2015 October to 2016 May,individuals who are meeting the eligibility criteria for study were invited to study and interviewed with the volunteer ones at the date of their own follow up examination date. Informed consent was obtained from parents after full disclosure of study for both parents and children. Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Aged Children- Now and Lifetime Version, Attention Deficit Hyperactivity Assessment Form, Child Depression Inventory, Screen for Child Anxiety Related Disorders, The Eating Attidues Test, Children's Sleep Habits Questionnaire were applied to all participants. Results:121 of 154 cases (% 78,6) had at least one lifetime psychiatric comobordibity. Individual number without defined psychiatric comoborbidity was 33 (%21,4). Mean lifetime psychiatric diagnosis was 2,69 ±1,34. Most common co-occuring diagnoses were anxiety disorders, enuresis and ODD. Generalized anxiety disorder was most common among anxiety disorders. 115 (%74,7) of participants were male and 39 (%25,3) were female. When lifetime psychiatric diagnoses were compared by gender; depression and social anxiety disorder were higher in females than males; and rates of ADHD combined presentation were higher in males than females. When assessed by age groups; 79 (%51,3) of participants were child and 75 (%48,7)was adolescent. When we compare comorbid diagnoses by these groups, diagnosis of enuresis were found to be higher in children. 41,9% of participants were ADHD predominantly inattetinon presentation and 59,1% were ADHD combined presentation. No ADHD predominantly hyperactive/impulsive presentationdiagnosis were given. When we compare comorbid diagnoses by different presentations; rates of generalized anxiety disorder and social anxiety disorder were higher in individuals with ADHD predominantly inattention presentation; rates of enuresis, encopresis and ODD were higher in individuals with ADHD combined presentation. Individuals with ADHD combined presentation were tend to score higher on Children's Sleep Habits Questionnaire than individuals with ADHD predominantly inattentive presentation. No significant difference were found on Child Depression Inventory, Screen for Child Anxiety Related Disorders, The Eating Attidues Test scores between two groups. Conclusion: ADHD in individuals referring to the clinic is commonly accompanied by other psychiatric disorders. Awareness of comorbidities of ADHD, and knowing that clinical features and psychiatric comorbidites may vary among different subtypes and considering those variations while interviewing with children and adolescents may help defining subtle symptoms, modify treatment plan and improve prognosis.

Benzer Tezler

  1. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu dikkat eksikliği baskın görünüm tanılı 7-14 yaş erkek olguların görev tabanlı fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme bulgularının sağlıklı erkek olgular ile karşılaştırılması

    Comparison of task-based functional magnetic resonance imaging findings between male patients aged 7-14 with attention deficit hyperactivity disorder - predomi̇nantly inattentive presentation and healthy male controls

    BUSE GÜNAY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EYÜP SABRİ ERCAN

  2. Motor beceri, görsel algılama ve yaşam kalitesinin çocukluk çağı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) farklı eş tanı grupları arasında incelenmesi

    Evaluation of motor skill, visual perception and quality of life among different comorbity groups of childhood attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)

    NİLAY ŞAHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe Üniversitesi

    Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SONGÜL ATASAVUN UYSAL

  3. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun makine ve derin öğrenme teknikleri ile tespiti

    Detection of attention deficit hyperactivity disorder by machine and deep learning techniques

    GÜLAY ÇİÇEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Biyomedikal Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYDIN AKAN

  4. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, diğer ruhsal tanıların sıklığı ve bu tanıların farklı işlevsellik alanlarına etkileri

    The frequencies of attention deficit hyperactivity disorder and the other mental disorders diagnoses in the parents of the children with attention deficit hyperactivity disorder and the effects of these diagnoses on the different functionality areas

    GÜLHAN ERDİNÇLER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriTrakya Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ TUĞLU

  5. Detection of attention deficit hyperactivity disorder by using EEG signals and deep learning

    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun EEG sinyalleri ve derin öğrenmeyle tespiti

    EFE UTKU COŞMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİzmir Ekonomi Üniversitesi

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYDIN AKAN