Çağdaş Türk resim sanatında hat sanatının etkileri
The Effects of calligraphy on the art of modern Turkish drawing
- Tez No: 51149
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. D. ALİ SELAMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
ÖZET Araştırmamızın konusu olan hat sanatı ve bu sanatın çağdaş Türk resim sanatı üzerine olan etkileri hakkında bilimsel, metodhı ve kapsamlı çalışmaların çok az oluşu, dikkat çekicidir. Oysa, insan geçmişi ve geleceği olmayan bir varlık olmadığı gibi, böyle bir toplumun bireyi de olmak istemez. İşte, Türklerin yazıda şahaser olarak nitelendirilen eserler vermelerinin ve sanat yazılarına 'Türklerin Eseri" damgasını vurmalarının nedenim burada aramak gerekir. Araştırmamız üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci ana bölümde hat sanatı ve bu sanatın modern sanatlara olan etkileri üzerinde durulacaktır. Türklerin yazı sanatını nasıl hüsn-i hat (Kaligrafi) düzeyine ulaştırdıklarını anlayabilmek için, öncelikle onların tarihsel süreç içindeki sanatçı yönlerinin iyi bilinmesi gerekir. Başlangıç döneminde meydana getirilen eserlerin estetik yönlerinin zayıf olduğu görülür. Fakat, zaman içinde hattatlık bir ekol haline gelirken hüsn-i hat (Kaligrafi) denilen güzel yazı sanatı da büyük; önem kazanmıştır. Böylece, yazı kendine özgü bir meslek, hattatlık da meslek grubunu teşkil etmeye başlamıştır. Özellikle Karahanlılar, Gazneliler ve Selçuklular gibi Türk devletleri dönemlerinde yaza, Türk ve İslâm kültürlerinin sentezi olarak şekillenmeye başlamıştır. Böylece yazının geçmişteki okuma-yazma vasıtası olmanın ötesinde, estetik değeri olan bir güzel sanat kolu karakteri kazandığı görülür. Arap kaynaklı olan hat sanatının giderek Türklerin elinde hüsn-i hat sanatına dönüştüğü, estetik zevki, tertip, intizam, temizlik ve sabır gibi özelliklerle bezendiği ve sonuçta millileştiği görülür. Hıristiyan toplumlarında resim sanatının önemi ne ise İslâm toplumlarında Tanrı fikrinin sembolü ve bu fikrin başlıca yayüma vasıtası olan hat'da odur. Ancak, bu benzerlik her iki sanatın kullandıkları plastik dil bakımındandır. Hat sanatı da diğer plastik sanatlar gibi, görme ve gördüklerini ifade etme sanatıdır. Gerçekten de İslâm yazısı olan hat, biçim zenginliğini amaç edindiği için, birçok çağdaş resimde, İslâm yazısının türlü biçimleri ile dikkat çeken benzerlikler görülür. Araştırmamızın ikinci ana bölümünde soyut resim ve soyut resmin Türk resim tarihindeki oluşum evrelerini incelemeye çalıştık. 19501i yıllar özgürlükçü demokrasi ortamında, Batı'daki sanatsal akımların ülkemizde önem kazandığı yıllardır. Bu dönemde sergiler yoluyla, soyut sanat olarak tanımlanan akım, halka benimsetilmeye çalışılmıştır. Böylece, Türk sanatçısı, gerek kişisel kültür kökeninden, gerekse Batı etkilerinden kaynaklanan bir senteze ulaşma yoluna girmiştir. IVAraştırmamızın üçüncü ana bölümünde ise, bir yönüyle resim sanatı olarak kabul edilen hat sanatının çağdaş Türk resim sanatma olan etkileri üzerinde durulmuştur. Abidin Dino, Yüksel Aslan, Abidin Elderoğlu gibi birçok sanatçımız için, giderek resim olan yazılan okumak, anlamak gerekmemektedir. Çünkü, onlar artık resim olmuş ve yazıların müziği haline gelmiştir. Modern resmin kurucusu olan Picasso'nun, resimde varmak istediği son noktaya İslâm yazısı olan hüsn-i hat'ın daha önceden ulaştığım belirtmesi ve Faslı bir hattattan yazı dersleri olması ve yine Matisse, Kandinsky, Klee ve Miro gibi ressamların İslâm hat sanatındaki plastik elemanlardan yararlanarak yeni bir anlatım biçimine ulaşmaları, resim ve hat sanatının evrensel birlikteliğinin en güzel örnekleri olsa gerekir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT There are few scientific, methodological and extensive researches on calligraphy, which is the subject of this paper, and its influences on the Turkish modern art of drawing. The reason why Turks produced masterpieces in handwriting is that they have always wanted to build up a connection between their past and future. This paper contains three major sections. The first section covers calligraphy and its influences on modern art In order to understand how Turks improved art of writing as calligraphy, we need to know the artistic features of Turkish people in the historical course of time. Early works of art were lacking aesthetic qualities. However, art of handwriting became a field of study in the course of time and calligraphy gained great importance. As a result, writing was gradually considered a profession and so was calligraphy as a professional group. In the period of historical Turkish states such as Karahanhlar, Gazneliler, and Selçuklular writing particularly started to assume a definite form of the synthesis of Turkish-Islamic cultures. So writing appeared not only a means of reading and writing but also a branch of fine arts having aesthetic value. Although art of handwriting had stemmed from an Arabic origin, it was gradually converted into calligraphy by Turks and gained a national character in terms of artistic qualities. Art of drawing is of great importance in the Christian World. Likewise, art of writing is of great similar importance in the Islamic Societies because it is the symbol of God and the means of spreading that idea. However, this is only a plastic similarity regarding manner. Writing is a kind of art which expresses what is sees as it is in the other plastic arts. Since a variety of form is aimed at Islamic art of writing, considerable similarities appear between modern pictures and Islamic writing. The second part of this paper deals with the abstract pictures and its phases of formation in the historical course of Turkish picture. Artistic trends in western countries became of great importance in our country in 1950's when we had liberal democracy. In this period the abstract art was imposed on public through exhibitions. Consequently, the Turkish Artist reached a synthesis derived from both his personal origin and from western influences. The third part of this paper tries to deal with the influences of writing art on the Turkish art of picture. As it is known, art of writing is considered as an art of picture in a way. Many artists such as Abidin Dino, Yüksel Aslan and Abidin Elderoğlu no VIlonger need to understand the pieces of writing which are turning into pictures. Because they have already become pictures and music of writing. The following are the most beautiful examples of the universal cooperation existing between the art of writing and art of drawing. Picasso, the founder of modern art, pointed out that Islamic writing had already been ahead of the last phase which he wanted to reach, and that he took lessons from a Moroccan artist of writing. Matisse, Kandinsky and Klee reached a new form of description employing the plastic elements in the art of Islamic writing. VII
Benzer Tezler
- Çağdaş Türk resim sanatında otografik etkiler ve bir uygulama örneği
Otographic effects in contemporary Turkish painting and an application example
ALİ ERTUĞRUL KÜPELİ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. GÜLTEKİN AKENGİN
- Çağdaş resim sanatında geleneksel Türk el sanatları yansıması
The reflection of traditional Turkish handicrafts in contemporary art of painting
CANAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiBileşik Sanatlar Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. CENGİZ SAVAŞ
- Geleneksel el sanatlarının 1960 sonrası Türk resmine etkileri
Effect of traditional handcraft after 1960 Turkish painting
METİN UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Güzel SanatlarYüzüncü Yıl ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ KARAHAN
- Resim sanatında kaligrafi ve soyutlama etkileri
Calligraphy and abstraction effects in painting
ÖZGE ULAŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarErciyes ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KÜRŞAT ALBAYRAK
- Geleneksel Türk sanatlarının 1970 sonrası çağdaş Türk resmine yansıması
The reflection of traditional Turkish arts to contemporary Turkish art of painting after 1970
TUĞBA YURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Güzel SanatlarDumlupınar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. SELMA ŞAHİN