Sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik, özerklik, iş memnuniyeti, öğretmen katılımı ve tükenmişliği arasındaki ilişki: Bir model geliştirme çalışması
The relationship between primary school teachers' perceived self-efficacy, autonomy, job satisfaction, teacher engagement and burnout: A model development study
- Tez No: 511735
- Danışmanlar: PROF. DR. DURMUŞ KILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Amaç: Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin, öz-yeterlik, özerklik, iş memnuniyeti, öğretmen katılımı ve tükenmişlik değişkenleri arasında bir model geliştirmek amaçlanmıştır. Yöntem: Nicel araştırma deseni ve ilişkisel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Öğretmen İş Memnuniyet Ölçeği, Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formu, Öğretmenler İçin İşle Bütünleşme Ölçeği, Öğretmen Özerklik Ölçeği kullanılmıştır. Bu veri toplama araçları ile 894 öğretmenden veri elde edilmiştir. Veriler üç çalışmada toplanmıştır. İlk çalışmada Özerklik ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasında 146 öğretmenden, ikinci çalışmada bu ölçeğin dil eşdeğerliği için 32 öğretmenden, üçüncü çalışmada ise araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkiyi modelle test etmek üzere 716 sınıf öğretmeninden veri elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizi SPSS 18 paket programı ve LISREL 8.8 programıyla yapılmıştır. Bulgular: Araştırmanın değişkenleri öz-yeterlik, özerklik, iş memnuniyeti, öğretmen katılımı ve tükenmişlik arasındaki ilişkileri gösteren bir model test edilmiştir. Bu ilişkilerin analizi ise yol analizi (path analysis) ile yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik (sınıf yönetimi, öğretim stratejileri, öğrenci katılımı), özerklik, öğretmen katılımı (duyuşsal katılım, bilişsel katılım, sosyal katılım- öğrenciler, sosyal katılım- meslektaşlar) ve iş memnuniyet düzeyleri yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin, tükenmişlik düzeyleri duygusal tükenme alt boyutunda düşük düzey, duyarsızlaşma alt boyutunda orta düzey, kişisel başarı alt boyutunda ise düşük düzeyde tükenmişlik yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmen öz-yeterliği; öğretmen katılımı, iş memnuniyeti ve özerkliği pozitif ve anlamlı, tükenmişliği ise anlamlı ve negatif yönde yordamaktadır. Öğretmen özerkliği ise öğretmen katılımını anlamlı ve pozitif yönde yordamaktadır. Sonuç: Çalışmanın sonucu, önerilen teorik model ile veri uyumunun iyi olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Purpose: In this study, it was aimed to develop a model on the relationship between primary school teachers' perceived self-efficacy, autonomy, job satisfaction, teacher engagement and burnout variables. Method: In this study which was conducted using a quantitative research design and a correlational research method, Demographic Information Form, Teacher Job Satisfaction Scale, Teacher's Sense of Efficacy Scale, Maslach Burnout Inventory-Educators Survey, Engaged Teachers Scale, and the Teacher Autonomy Scale were employed. Via these data collection tools, data were collected from 862 teachers. The data were collected in three different studies. In the first study, during the adaptation of Teacher Autonomy Scale to Turkish the data were obtained from 146 teachers; in the second study, for the linguistic equivalence, data were collected from 32 teachers; and, in the third study conducted to test the relationship between the variables of the study through a model, the data were collected from 716 teachers. The analysis of the data was done using SPSS 18 package program and LISREL 8.8 program. Findings: A model showing the relationships between the variables of the study, selfefficacy, autonomy, job satisfaction, teacher engagement and burnout were tested. These relationships were tested by the path analysis. According to the results, the self-efficacy (classroom management, instructional strategies, and student engagement), autonomy, job satisfaction, and teacher engagement (emotinal engagement, cognitive engagement, social engagement-students, and social engagement-colleagues) levels of the primary school teachers who participated in the study were found to be high. As for their burnout levels, they were found to be low in the emotional exhaustion and personal accomplishment subdimensions and moderate in the depersonalisation sub-dimension. Teaching self-efficacy predicted teacher engagement, job satisfaction and autonomy significantly and positively while it predicted burnout significantly and negatively. As for the teacher autonomy, it predicted teacher engagement significantly and positively. Results: The results of the study revealed that the consistency between the theoretical model and the data was good.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin mesleki öz-yeterlik, özerklik ve iş memnuniyeti açısından yordanması
The predictive power of burnout levels of a primary school teacher's occupational self-effi̇cacy, autonomy and profession satisfaction
BEYTULLAH GÜLLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAKBULE BAŞBAY
- Ortaokul öğretmenlerinin özerklik davranışları ile akademik iyimserlikleri arasındaki ilişki
The relationship between middle school teachers' autonomy behaviors and their academic optimism
SEBİHA DOĞANAY DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. CEVAT ELMA
- Sınıf öğretmenlerine yönelik özerklik desteği eğitim programının etkililiğinin incelenmesi
Examining the effectiveness of a teacher training program on autonomy support
DUYGU KANDEMİRCİ
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiPsikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
DOÇ. ZEYNEP CİHANGİR ÇANKAYA
- Bilim ve sanat merkezleri öğretmenlerinin öz yeterlik, özerklik ve örgütsel yaratıcılık algıları arasındaki ilişki
The relationship between self-efficacy, autonomy and organizational creativity perceptions of science and art center teachers
OKTAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN YILMAZ
- Psikolojik ihtiyaçlara duyarlı öğretim stili ile özerklik, öz yeterlik ve mesleki doyum arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between need supportive teaching style and professional satisfaction, autonomy, self efficacy
GÜLÇİN ULUKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖNER USLU