İşçi sağlığı ve iş güvenliği bakış açısıyla bir alt yüklenici seçim ve değerlendirme yöntemi ve saha çalışması
A subcontractor selection and evaluation method in terms of occupational health and safety and a field study
- Tez No: 512430
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜRKAN EMRE GÜRCANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı İşletmesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bir projenin hayata geçirilmesini tasarım, yapım ve teslim olarak üç kola ayırırsak, bu çalışma yapım aşamasının ilk ayağı olan alt yüklenici seçiminde, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği açısından değerlendirme yaparken işverenlere yardımcı olması amacı ile gerçekleştirilmiştir. İşverenler maliyet, kalite, süre gibi unsurları sözleşme ve teminatlar ile güvence altına alabilirken, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili bir güvence verilememektedir. Bu da seçim sürecinde işverenlerin bu konudaki seçimlerini çok dikkatli biçimde yapmalarını gerektirmektedir. Maliyet, tecrübe, finansal güç gibi maddeler açısından karşılaştırma yapmak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğine nazaran daha somut veriler ile yapılabilmektedir. Bu çalışmada işverenlerin belirli kriterlerin değerlendirmesini yaparak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği açısından bütünsel bir değerlendirme yapabilecek sonuçlar elde etmeleri amaçlanmıştır. Bu çalışma aşağıdaki gibi 4 şekilde bölümlendirilmiştir. • İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği • İnşaat Sektörü ve Alt Yüklenici Seçimi • İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Bakış Açısı ile Alt Yüklenici Seçim Kriterlerinin ve Kriter Ağırlıklarının Belirlenmesi • Saha Uygulaması İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili bölümlerde konunun önemi, 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun ve 4587 sayılı İş Kanunu, iş kazalarının nedenleri-sonuçları ve alınması gereken önlemler ile İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri anlatılmıştır. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri ile ilgili dünyada kabul görmüş OHSAS 18001, ILO – OSH 2001 ve CMAA tarafından tarif edilen yönetim sistemleri anlatılmıştır. İnşaat Sektörü ve Alt Yüklenici Seçimi ile ilgili bölümlerde istatistikler ile İnşaatın Türkiye'deki yeri ve önemi, Kamu İhale Kanunu, 6098 Sayılı Borçlar Kanunu ile Alt Yüklenici Seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmiştir. Yapılan literatür taraması sonucu alt yüklenici seçimindeki en önemli 6 seçim kriteri maliyet, zaman, kalite, tecrübe, iş güvenliği ve alt yüklenicinin finansal gücü olarak belirlenmiştir. Alt yüklenici seçiminde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin en önemli seçim kriterlerinden biri olduğunun belirlenmesinin ardından bu konudaki alt yüklenici seçim kriterlerinin belirlenmesi amacı ile ikinci bir literatür taraması yapılmıştır. Türkçe ve yabancı kaynaklarda en sık karşılaşılan 26 kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerin önerilecek yöntemdeki ağırlık derecelerinin belirlenebilmesi için Analitik Hiyerarşi Prosesi tercih edilmiştir. Çalışmanın daha geniş bir uygulama alanı olması için 6 kriter oluşturulacak hiyerarşinin dışında bırakılmıştır. Bu hiyerarşi kapsamında oluşturulan ikili karşılaştırma anketleri İş Güvenliği Uzmanlarına gönderilmiş ve tutarlılık oranları kabul edilebilir düzeyde olan 5 anket çalışmaya dahil edilmiştir. Superdecision programında kriter ağırlıkları bulunmuş ve 20 kriterin her biri için ortalama ağırlıklar hesaplanmıştır. Aynı katılımcılara bir başarı skalası oluşturabilmek için bir tablo daha gönderilmiş ve“Başarılı”,“Yeterli”,“Ortalama”,“Ortalamanın Altında”ve“Başarısız”derecelerini 100 üzerinden puanlamaları istenmiştir. Gelen cevapların aritmetik ortalaması alınarak bir başarı skalası oluşturulmuştur. Çalışmanın saha uygulaması bölümünde ise hem çalışmanın önerdiği yöntemin inşaat projelerinde bir uygulamasının yapılması hem de farklı illerden seçilen inşaat projeleri ile Türkiye'deki İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği durumunun bir değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır. Adana, Balıkesir ve Kırklareli'nde seçilen 3 büyük ölçekli alışveriş merkezi inşaatı projesinin İş Güvenliği Uzmanlarından AHP modelindeki 20 kritere göre 5'er alt yükleniciyi 100 üzerinden değerlendirmeleri istenmiştir. Gelen anket sonuçları ve kriter ağırlıklarından faydalanarak ağırlıklı ortalamalar alınmıştır. Alt yüklenicilerin başarı puanları hesaplanmış ve başarı skalasına göre değerlendirmeleri yapılmıştır. Çıkan sonuçlar genel olarak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği açısından istenilen aralıkta değildir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği projenin tasarım aşamasından başlayarak dikkate alınması gereken önemli bir konudur. Seçim sürecinde alt yüklenicilerin böyle bir değerlendirmeye tabi tutulması işin yapıldığı sıradaki farkındalık seviyelerini de etkileyecektir.
Özet (Çeviri)
If we divide the process of a project into three stages, which are design, construction and consignment, choosing subcontractors will be the first stage of construction. This study is conducted in order to help employers to evaluate subcontractors according to Occupational Health and Safety. Although employers can guarantee factors such as cost, quality and time with contracts and assurances, they cannot guarantee Occupational Health and Safety. Due to this reason, employers should be very cautious while deciding on subcontractors. Compared to Occupational Health and Safety, it is much easier to make comparisons with tangible data on things like cost, experience, and financial power. This study is aimed to help employers to evaluate certain criteria in order to accumulate results that will aid them to assess Occupational Health and Safety of subcontractors. This study consists of four chapters: • Occupational Health and Safety • Construction Industry and Choosing Subcontractors • Determining Criteria on How to Choose Subcontractors and the Weight of these Criteria Regarding to Occupational Health and Safety • Field Studies Law No. 6331 on Occupational Health and Safety, Law No. 4587 on Labor Law, cause and effect of occupational accidents, measures that must be taken, and Occupational Health and Safety Management Systems are explained in detail in the chapters about Occupational Health and Safety. In these chapters, management systems OHSAS 18001, ILO – OSH 2001 and CMAA, which are all Occupational Health and Safety Management Systems acknowledged worlwide, are also elaborated on. In the chapter on Construction Industry and Choosing Subcontractors these topics are presented: Statistics, the importance and situation of construction in Turkey, Public Procurement Law, Turkish Code of Obligations (Act No. 6098), and things that should be taken into account while choosing subcontractors. After detailed research, six most important criteria while choosing a subcontractor are determined as cost, time, quality, experience, occupational safety, and financial power of a subcontractor. After pointing out the fact that one of the most important criteria while choosing a subcontractor is Occupational Health and Safety, another research has been made in order to designate the criteria on Occupational Health and Safety while choosing a subcontractor. There are 26 most common criteria that are found in Turkish and foreign works. Analytic Hierarchy Process is selected in order to assess the weight of these criteria based on the suggested method of this research. Six criteria are excluded from this hierarchy so that this study has a wider field of application. Paired comparison surveys that are written based on this hierarchy were sent out to occupational safety specialists and five surveys, whose consistency levels were acceptable, are included in this study. Weight of the criteria were determined with the help of Superdecision program and a specific weight was calculated for each of these 20 criteria. In order to form a success scale, a chart was sent out to the participants of the survey and they were asked to grade (based on a 0-100 grading system) ratings that were“Successful”,“Sufficient”,“Average”,“Below Average”, and“Unsuccessful”. A success scale is established by calculating the arithmetic mean of the answers. In the chapter on field studies, this study was practiced on construction projects, and furthermore, Occupational Health and Safety in Turkey was evaluated based on construction projects in different cities. Three different occupational safety specialists that are working in large-scale shopping mall constructions in Adana, Balıkesir and Kırklareli were asked to grade 5 subcontractors based on 20 criteria of AHP method. Weighted average was calculated with survey results and criteria weights. Subcontractors were graded accordingly and evaluated based on the success scale. The results are not ratings that are desirable according to Occupational Health and Safety. Occupational Health and Safety is a very important topic that should be taken into account from the early stages of designing a project. When choosing a subcontractor, if they are evaluated based on this perspective, this will create awareness during the whole processes of a project.
Benzer Tezler
- Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu'na bağlı dört fabrikada, 1994, 1995 ve 1996 yıllarında meydana gelen iş kazalarının incelenmesi
Analysis of occupational accidents between 1994-1996 at four factories of 'Machinary and Chemical Industry Organisation'
OSMAN ALPARSLAN ERGÖR
- Mobilya üretimi yapılan işletmelerde gürültü, titreşim ve odun tozunun ergonomik etkilerinin işçi sağlığı açısından incelenmesi (Bartın örneği)
Investigation of ergonomic effects; noise, vibration and wood dust on employee health in furniture produces enterprises (Bartın)
HASAN KURBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ağaç İşleriBartın ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ NACİ TANKUT
- İş hukukunda ofis işçilerinin psikososyal riskler bağlamında iş sağlığı ve güvenliği
Office workers' occupational safety and health in the context of psychosocial risks in labour law
SERDE ATALAY
- Risk assessment under fuzzy fmea approach for working at height operations in maritime transportation
Deniz taşımacılığında yüksek işletmelerde çalışmalara yönelik bulanık fmea yaklaşımı altında risk değerlendirmesi
DOĞUKAN KURUM
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRE AKYÜZ
- Ev hizmetlerinde bireysel iş ilişkileri
Individual labor relationships in domestic work
MUHARREM EMRE ULUSOY