1980 sonrası Türk medyasında sermaye yapısının el değiştirmesinin basında köşe yazarlığına etkileri
Consequences of post-1980 capital structure placements in Turkish media on print media columnists
- Tez No: 512988
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÖZGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 680
Özet
Bu çalışmada 1980 sonrası dönemde Türk medyasının değişen sahiplik yapısına bağlı olarak yazılı basında köşe yazarlığının dönüşümü kaynak tarama yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Türkiye'de 24 Ocak Kararları'nın uygulamaya koyulmasıyla birlikte geçilen yeni liberal ekonomi politikaları ve ardından yaşanan 12 Eylül askeri darbesi birçok ekonomik ve toplumsal dönüşümü de beraberinde getirmiştir. Basın da bu dönüşümden önemli ölçüde etkilenmiş; sermaye sahiplerinin basın sektöründe hâkim olmaları da bu dönemde yaşanmıştır. Basın dışı sermayenin kamu hizmeti olarak kabul gören gazetecilik alanına girişi ise gazeteciliği yapısal ve işlevsel olarak dönüşüme uğratmıştır. Sermayenin medya ve siyaset ilişkileri denklemine dâhil olması basının iktidar odaklarıyla olan ilişkisini de dönüştürmüş, basın sermaye sahibine iktidar üzerinde önemli bir etkinlik olanağı da sunmuş ve siyasi iktidar ile ekonomik iktidar odakları arasında simbiyotik bir ilişki gelişmiştir. Ancak bu yeni düzen aynı zamanda basın üzerinde yeni bir baskı unsuru olarak da kendini göstermiştir. Türkiye'de ilk gazetelerin yayın hayatına başladığı günden itibaren var olan iktidar baskısına“patron”baskısı da eklenmiştir. Kimi zaman sansür, kimi zaman otosansür uygulamalarının etkili olduğu yeni medya düzeni, kaçınılmaz olarak bu düzenin medya aristokratları olarak karşımıza çıkan köşe yazarlarını da etkilemiş ve dönüştürmüştür. Basın kuruluşlarının sahipliğinin büyük sermayedarlara geçmesiyle birlikte önceki yıllarda ideolojik kaygıların öncelikli olduğu köşe yazarlığı üzerinde patronajın etkisi daha önemli hale gelmiş, patronlar basın üzerinde siyasi iktidarlardan daha etkili olmuş ve medya patronları basında daha fazla dokunulmazlığa sahip olmuşlardır. Bu süreçte köşe yazarları da dönüşüme uğramış ve patronlarının basın dışı faaliyetlerinde rol oynamaları, diğer ekonomik faaliyetleriyle ilgili patronlarını savunma kaygısıyla yazılar kaleme almaları, medya-sermaye-siyaset arasında yaşanan iktidar savaşlarının baş aktörleri haline gelmeleri“ihale takipçisi”ve“tetikçi”olarak nitelendirilmelerine neden olmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the transformation of print media columnists during post-1980 period in parallel with changing ownership structure of Turkish media has been investigated with use of bibliography search method. The liberal economic policies put in place through so-called 24 January Resolutions by the government and subsequently, 12 September 1980 military coup brought about significant economic and social transformations in Turkey. Media in general was significantly influenced by these transformations; paving the way for increased control of print media by private capital groups as well. Involvement of off-media private capital in journalism sector formerly considered to be a public service also transformed the journalism both in functional and structural terms. Inclusion of private capital into the media-politic equations also transformed relationships between media and political power groups whereby media owners started having important leverages over political power; subsequently creating a symbiotic relationship between economic and political power groups. At the same time, this new media order also manifested itself as a new repression mechanism in the media. The media now had the“boss”repression in addition to repression of political powers in existence since the launch of first newspapers in Turkey. The new media order operating sometimes under censorship and other times under auto-censorship inevitably influenced newspaper columnists known as media aristocrats and transformed them in the process. Following takeover of media organizations by private capital groups, patronizing became more evident over columnists who used to be more concerned about ideological tendencies and bosses became more influential over columnists compared to political power, and media bosses acquired higher level immunity in the media. In the process, newspaper columnists were also transformed and characterized as“bid hunters”and“gunslingers”as columnists started assuming roles in other business affairs of their employers, writing articles in defense and protection of media owners, becoming lead actors in power struggles among media-capital-political interest groups.
Benzer Tezler
- Ciner Grubunun ekonomi politik yapısı
The economy politics stracture of Ciner Group
BÜNYAMİN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
GazetecilikAkdeniz ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NARİN TÜLAY ŞEKER
- 1980 sonrası Türk yazılı basınının etik açıdan değerlendirilmesi
Evaluation of Turkish publishing press on ethical perspective side after 1980's
DUYGU IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HALİL İBRAHİM GÜRCAN
- Türkiye'de 2000 sonrası medya-siyaset ilişkileri
Media and politics relations after 2000 in Turkey
İSMAİL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEM PEKMAN
- 1980 sonrası Türk medyasının sermaye yapısı
The capital structure of Turkish media after 1980
DİNÇER BİLGENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜVEN N. BÜYÜKBAYKAL
- Türkiye'de 2000 yılı sonrası medya piyasalarının rekabet ortamını düzenleyici uygulamalar ve yoğunlaşmaya etkileri
Media markets after 2000 in Turkey, competitive regulatory practices and its effects on concentration
BETÜL BAYKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP YELDA KADIOĞLU