Otel işletmelerinde birey-örgüt uyumu örgütsel yabancılaşma ilişkisinde örgüt kültürünün rolü
The role of organizational culture on the relationship between person-organization fit and organizational alienation in hotel businesses
- Tez No: 513275
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜLYA KURGUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, İşletme, Tourism, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgüt Kültürü, Birey-Örgüt Uyumu, Örgütsel Yabancılaşma, Otel İşletmeleri, Organizational Culture, Person-Organization Fit, Organizational Alienation, Hotel Businesses
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Emek-yoğun bir sektör olma özelliği gösteren turizmde insan kaynağı rekabet üstünlüğü sağlayabilmek adına oldukça önemlidir. Çalıştığı örgütün değerlerine benzer değerlere sahip olan, örgütte üstlendiği rol ve görevlerin gereklerini yerine getirebilen ve bunun karşılığında ihtiyaçlarının tamamını karşılayabilen bireylerin örgüte bağlılıklarının arttığı; yabancılaşma düzeylerinin ise azaldığı görülmektedir. Otel işletmesi çalışanlarının birey-örgüt uyumu algıları ile örgütsel yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişki üzerinde örgüt kültürünün herhangi bir etki yaratıp yaratmadığını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmanın evrenini izmir ili merkez ilçede faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmeleri oluşturmaktadır. 3 adet 5 yıldızlı ve 7 adet 4 yıldızlı olmak üzere 10 otelde gerçekleştirilen araştırmada işgören sayısı 808 olarak belirlenmiş; 326 anketin geri dönüşü sağlanabilmiştir. Araştırma modeli ve hipotezler bağlamında elde edilen sonuçlara göre otel işletmelerinin hiyerarşi ve klan kültürü olmak üzere iki farklı örgüt kültürü tipine sahip oldukları görülmüştür. Hiyerarşi kültürüne sahip otel işletmelerinde işgörenlerin birey-örgüt uyumu algıları ile örgütsel yabancılaşma düzeyleri arasında genel olarak pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Ancak birey-örgüt uyumunun alt boyutları olan değer uyumu, beklentiler-beceriler uyumu ve gereksinim-karşılanma uyumu ile örgütsel yabancılaşmanın alt boyutu olan anlamsızlık arasında herhangi bir ilişkiye rastlanamamıştır. Klan kültürüne sahip otel işletmelerinde de birey-örgüt uyumu ile örgütsel yabancılaşma arasında genel olarak pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Hiyerarşi kültürüne sahip otel işletmelerinde olduğu gibi birey-örgüt uyumunun alt boyutları olan değer uyumu, beklentiler-beceriler uyumu ve gereksinim-karşılanma uyumu ile örgütsel yabancılaşmanın alt boyutu olan anlamsızlık arasında herhangi bir ilişkiye rastlanamamıştır. Birey-örgüt uyumu ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki üzerinde örgüt kültürünün düzenleyici rolünü incelemek amacıyla gerçekleştirilen analiz sonuçlarına göre ise; hiyerarşi kültürüne sahip otel işletmelerinde işgörenlerin uyum algıları ve yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkide örgüt kültürünün anlamlı bir rolü olmadığı görülmektedir. Klan kültürüne sahip otel işletmelerinde ise birey-örgüt uyumu ile yalnızca güçsüzlük boyutu arasında örgüt kültürü düzenleyici rol oynamaktadır. İşgörenlerin birey-örgüt uyumu algıları ve örgütsel yabancılaşma düzeylerinin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla yapılan t testi ve tek değişkenli varyans analizi (ANOVA) sonucunda; hiyerarşi kültürüne sahip otel işletmelerinde işgörenlerin birey örgüt uyumu algıları (gereksinim-karşılanma uyumu boyutu) yalnızca pozisyon değişkenine göre farklılık gösterdiği; örgütsel yabancılaşma düzeylerinin ise eğitim düzeyi (güçsüzlük), departman (güçsüzlük, kendine yabancılaşma ve izolasyon boyutları) ve pozisyon (güçsüzlük ve kendine yabancılaşma boyutları) değişkenlerine bağlı olarak farklılaştığı ortaya çıkmaktadır. Klan kültürüne sahip otel işletmelerinde ise demografik değişkenlere göre işgörenlerin örgütsel yabancılaşma düzeyleri değişiklik göstermemekte; ancak birey-örgüt uyumu algıları yaşa (beklentiler-beceriler uyumu boyutu) ve pozisyondaki çalışma süresine(gereksinim-karşılanma uyumu boyutu) bağlı olarak farklılaşmaktadır.
Özet (Çeviri)
Human resources are of great importance to provide competitive advantage in tourism which is a labour-intensive industry. It is seen that the level of organizational commitment of the individuals who have similar values with the organization they work for and who can fulfill the roles and duties they undertake and who can meet all their needs in return increases. Their level of alienation is also observed to decrease. Population of the study, which purposes to reveal whether organizational culture has any impact on the relationship between the employees' perception of person-organization fit and their level of organizational alienation or not, constitutes 4- and 5-star hotels in service in the central district of Izmir province. The total number of employee were determined as 808 in the study, done in 10 hotels, 3 of which were 5-star hotels and 7 of which were 4-star hotels. 326 questionnaire forms were returned. According to the results obtained in the context of research model and hypotheses, it was seen that hotel businesses had two types of organizational culture such as hierarchy and clan culture. In hotel businesses with hierarchical cultures, it was seen that there was a positive but moderate relationship between the employees' perception of person-organization fit and their level of organizational alienation. However, no relationship was found between value congruence, demands and abilities fit, needs and supplies fit, the subdimensions of person-organization fit and meaninglessness, the subdimension of organizational alienation. In hotel businesses with clan cultures, it was seen that there was a positive but moderate relationship between the employees' perception of person-organization fit and their level of organizational alienation. However, no relationship was found between value congruence, demands and abilities fit, needs and supplies fit, the subdimensions of person-organization fit and meaninglessness, the subdimension of organizational alienation as in the hotel businesses with hierarchical cultures. According to the analysis made for the purpose of examining the moderating role of organizational culture on the relationship between person-organization fit and organizational alienation, it is seen that there is no moderating role of organizational culture on the relationship between the employees' perception of person-organization fit and their level of organizational alienation in hotel businesses with hierarchical cultures. However, there is moderating role of organizational culture on the relationship between person-organization fit and powerlessness, the subdimension of organizational alienation. As a result of t test and bivariate analysis of variance (ANOVA) which was made in order to determine whether employees' perception of person-organization fit and organizational alienation levels vary across demographic variables or not, it was seen that the employees' perception of person-organization fit (needs-supplies fit) vary across position and their level of organizational alienation also vary across position (powerlessness and self-estrangement), department (powerlessness, self-estrangement and isolation) and educational level (powerlessness) in hotels with hierarchical cultures. The levels of organizational alienation do not vary across demographic variables in hotels with clan cultures. However, the perceptions of person-organization fit vary across age (demands-abilities fit) and tenure in the position (needs-supplies fit).
Benzer Tezler
- Birey-örgüt uyumunun iş tatminine etkisi: Kuşadası'ndaki 4 ve 5 yıldızlı otel işletmeleri örneği
The effect of individual-organization fit to job satisfaction: The sample of four and five star hotel in Kuşadası
BETÜL KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER NEZCAN TİMURCANDAY ÖZMEN
- Helal konseptli otel işletmelerinde çalışanların etik algıları, birey-örgüt uyumu ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Helal konseptli otel işletmelerinde çalışanların etik algıları, birey-örgüt uyumu ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
NUR AYBİKE CEYLANLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TurizmEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN SEÇİLMİŞ
- Çalışan ses davranışının öncülleri ve ardılları
Antecedents and consequences of employee voice behavior
YASEMİN ÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN UZUNBACAK
- Birey-örgüt uyumunun sağlanmasında çalışanların politik yeteneklerinin rolü: İstanbul ili otel işletmelerinde bir araştırma
The role of the political skills of employees in providing person-organization fit: A study on hotel businesses in İstanbul province
TUĞBA BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZİZ GÖKHAN ÖZKOÇ
- Örgüt kültürünün farklılık yönetimine etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma
Organizational culture impacts on diversity management: A research on hotels
HAKAN SEZEREL