Anadolu'da bulunmuş olan Hellenistik ve Roma Dönemi Tondo büstleri ve portreleri
Hellenistic and Roman Period Tondo busts and portraits found in Anatolia
- Tez No: 513280
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERHAN ÖZTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Heykel ve portre sanatı içinde yer alan imago clipeata yani tondo büstleri ve tondo portreleri, yuvarlak bir çerçeve veya kalkan içine yerleştirilmiş tanrıların, tanrıçaların, imparatorların, ünlü kişilerin ve ataların tasvir edildiği bir büst türüdür. Tondo büstleri ve tondo portreleri sadece mimari dekorasyon unsuru olarak kullanılmadığı gibi ayrıca anıt mezar odalarında, tapınakların alınlık kısımlarında, kamuya ait önemli binaların iç duvarlarında ve sivil mimari kapsamına giren“domus”adı verilen ve Roma sivil mimarisi kapsamında olan tipik Roma evinin“alae”adı verilen odalarında kullanılmaktadır. Bu eserlerin kullanım amacı, büstü yapılan kişiyi onurlandırmak, anmak ve eğer büstü yapılan kişi imparatorsa tanrılaştırmaktır. Bu tip eserlerin üretimi ve kullanımı, tıpkı Yunanistan ve Roma İmparatorluğunda olduğu gibi, Anadolu'da Hellenistik Dönem'de başlamış olup, Roma Dönemi'nde yaygınlaşmıştır. Anadolu'da çok sayıdaki antik kentte yapılan kazılar neticesinde, başta Aphrodisias olmak üzere, tondo büstleri ve tondo portrelerinin varlığı tespit edildiği gibi kullanım amacı ve alanı açısından da çeşitlilik göstermektedir. Dolayısıyla, bu tez çalışmasında Anadolu'daki antik kentlerde bulunmuş olan hemen hemen tüm tondo büstleri ve tondo portreleri, üretim tarihi, üretimde kullanılan hammadesi, stilistik özellikleri ve kullanım amaçları göz önünde tutularak bir araya getirilerek derlenmiş ve kataloglandırılması yapılmıştır. Bu tez çalışmasında tondo büstü – tondo portresi veya imago clipeata'nın doğuşu, gelişimi, yayılışı, kullanım alanı ve amacının araştırılması hem Anadolu'da bulunan örnekler hem de Anadolu dışında bulunan örnekler yoluyla geniş bir perspektifte ele alınmıştır. Bu araştırmalar çeşitli fotoğraflar, resimler ve çizimlerle desteklenmiştir. Bu noktadan yola çıkılarak, Anadolu'nun imago clipeata üretimi konusunda ne kadar ileri bir seviyede olan bir bölge olduğu vurgulanmıştır. Anadolu'daki heykeltraşların tondo büstü üretimi konusundaki ustalığı ve yaratıcılığına özellikle değinilmiştir. Bütün bu çalışmalardan sonra, gözlemlenmiştir ki imago clipeata kavramının Anadolu'dan çıktığı ve Hellenistik ve Roma Dönemlerinde buradan yayıldığı anlatılmak istenmiştir.
Özet (Çeviri)
Tondo bust – tondo portrait or imago clipeata, a type of sculpture and portrait art, which is used in reference to the images of gods, goddesses, emperors, famous people and ancestors on round shields. These round shield busts and portraits are not only used in architectural sculptural decorations in monumental tombs but also in pediments on the temples, sarcophaguses, inner walls of the important public buldings, and in the“alae”rooms in a typical Roman“domus”house which is a type of Roman civil architecture. The purpose of the usage of tondo busts and tondo portraits is to honorify, to commemorate and to deify if the bust is belonged to an emperor or a king. In Anatolia, the production and usage of this type of artworks started in Hellenistic Period and it became widespread in Roman Period as in Greece and Roman Empire. As a result of the excavations done in many ancient cities in Anatolia, especially in Aphrodisias, the existence of using tondo busts and tondo portraits is identified apparently and these investigations demonstrate the great variety of using tondo busts and tondo portraits as an artwork. Therefore, in this thesis statatement, almost all the the tondo busts and tondo portraits found in Anatolia are gathered and compiled regarding to their dates, raw materials, stylistic features and their purposes of usage. In this thesis statement, the emergence, development, spread, purpose and the using areas of tondo busts – tondo portraits or imago clipeata are investigated by means of the examples found in both Anatolia and outside of Anatolia in a wide perspective. These investigations are supported with photos, pictures and drawings. From this point of view, it is emphasized that Anataolia is such a remarkable region to demonstrate the high level of the production of tondo busts and tondo portraits. The craftmanship and the creativity of the Anatolian sculptors regarding to the production of tondo busts and tondo portraits are referred steadily. After all over these studies, it is observed that the concept of imago clipeata derives from Anatolia, and it became widespread from here in Hellenistic and Roman Period.
Benzer Tezler
- Eski Anadolu'da sikke tipleri ışığında ana tanrıça mater ikonografisi
Iconography of the mother goddess mater in the light of types ofcoins in ancient Anatolia
İLYAS TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ArkeolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ ÖZÜDOĞRU
- Metropolis buluntuları ışığında Batı Anadolu'daki Hellenistik-Roma Dönemi mutfak kültürü
The culinary culture of Hellenistic and Roman Periods in Western Anatolia in the light of the ruins of metropolis
YAŞAR SERKAL YILDIRIM
- Anadolu Roma İmparatorluk dönemi heykeltıraşlığında ayakkabı betimlemeleri
Depictions of footwear in Roman Imperial sculpture in Anatolia
HAZAL İŞTAR KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KASAPOĞLU
- Tralleis heykeltıraşlık eserleri: 1996-2002 kazılarında ele geçen Hellenistik ve Roma Dönemi mermer heykeltıraşlık buluntuları
Tralleis sculptural works: Hellenistic and Roman Period marble sculptural works found in excavations between 1996-2002
MÜNTEHA DİNÇ
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN