Geri Dön

Slawomir Mrozek'in öykülerinde Grotesk

Grotesque in Slawomir Mrozek's stories

  1. Tez No: 51491
  2. Yazar: NEŞE TALUY YÜCE
  3. Danışmanlar: PROF.DR. ÖMER AYDIN SÜER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1996
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 267

Özet

hiç kuşkusuz eserlerinin başrolünü lıcp gerçek oynuyor... ÖZET Mrozek'in Öykülerinde Grotesk Polonyalı oyun yazarı ve öykücü Slanomir Mrozck'in öykülerinde yer alan groteskin işlevinin incelendiği ve groteskin gerçeğin bulunması amacıyla kullanıldığı düşüncesinin kanıtlanmaya çalışıldığı dört bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde grotesk kavramının anlamı ve işlevi anlatılmıştır. Groteski ilk kez antik çağda görüyoruz. XV.yüzyılda yeniden keşfedilen grotesk İtalya'da görünmeye başlamış,insan, bitki ve hayvan motiflerinin birbirine geçtiği bir süsleme biçimi olarak kabul edilmiştir. XVII. yüzyılda ise İtalya'nın ve plastik sanatların sınırlanın aşar grotesk. Ancak XVIII. yüzyılda kendisini belirgin bir biçimde göstermiş, romantizmde bu hareketine hız kazandırmıştır. Bu dönemde grotesk, fantastik, ilginç, günlük deneyimlere uymayan bir anlatı olarak görülür.Grotesk kuramcıların bazılarına göre grotesk doğada yer alır.dolayısıyla doğanın bir parçasıdır. Kimileri de groteski insan fantazisinin bir ürünü olan artistik bir söylem olarak kabul ederler. Bir sonraki çağda ise grotesk yabancılaşmanın, tehlike ve tehditin bir öğesi olarak kabul edilmiştir. Dönemlere göre inişli çıkışlı bir grafik gösteren grotesk, gerçek değerine yüzyılımızda kavuşmuşur. İlk dünya savaşından sonra.normların kaosa yola açağına dair beliren inanç, düzenlere karşı varolan kuşku o denli derindi ki, grotesk söylem biricik anlatım aracı haline geldi. Grotesk artık durmaksızın tırmandığı bir yolun başındaydı. Ancak bu aşamada da yeni bir tartışma gündeme gelir: Grotesk yaratının amacı tam olarak nedir? Bu amaç, sanatçının genelde kabul gören konulan bırakarak, değişik olana protesto amacıyla yönelmesi mi, yoksa groteskin önemi, bu yoldan çıkmış dünyanın gerçeklerinin tek anlatım aracı olmasından mı ileri gelmektcdedir? Bu çalışma bağlamında grotcskin saklı gerçekleri ortadan çıkaran bir“arınma”. yüzyılın 258en etkili anlatım aracı olduğu savının kanıtlanmaya çalışılacağı bildirilerek, aynı bölümün devamı olan XX. Yüzyılda Polonya edebiyatında grotesk incelenmeye geçilmiştir. Polonya edebiyatında grotesk yüzyılın başından itibaren değişik amaçlara hizmet etmek için ortaya çıkar. Kimi zaman yeni bir söylem arayışına yanıt olurken.zaman zaman da geçiş dönemlerine paravan hizmeti görür. II. Dünya savaşı sonrasında ise başka bir deyişle 45-48 yıllarında varolan sapkınlıkların anlatım aracı haline gelmiştir. Ancak ellili yılların ilk yansında, değişen düzen sonucu, getirilen yaptırımlarla grotesk bir süre Polonya edebiyatı için yasaklı hale geldiyse de. ellili yılların ikinci yansından itibaren giderek artan bir hızla yoluna devam eder. Bu süreç içinde Mrozck'in yeri önemlidir. Mrozek'in yaşamı ve edebi kişiliği kullandığı grotesk söylem bağlamında II. Bölümde yer almıştır. Mrozek edebiyat yaşamına gazeteci olarak başlayan bir savaş çocuğudur. Vaadedilen ideallerle, yaşanılan gerçeklerin çatıştığını gören yazar, saklı kalan gerçekleri halkına grotesk aracılığı ile duyurma yoluna gider. Mrozek'in yergili bir anlatım kullanarak halkın eğitmenliğine soyunmasında güneyli bir yazar olmasının rolü büyüktür. Çünkü Polonya edebiyatındaki güneyli (Galicjalı) yazarlarda tarihsel nedenlerderi ötürü çoğu zaman alaylı yergili ve gülmeceli bir anlatı görülür. Mrozek hiç kuşku yok ki pek çok grotesk yazardan etkilenmiştir. Bunlann arasında en başta geleni ise Gombrowicz'dir. Mrozek altmışlı yıllarda ülkesinden ayrılarak Batı Avrupa'da yaşamaya başlar, özellikle bu dönemde yazdığı öykülerde ustası Gombrowicz'in eserlerinin izlerini görmek olasıdır. II. Bölüm sonunda bu izler örneklerle gösterilmiştir. III. bölüm, Mrozek'in“Pratik Yanm Zırh”,“Fil”.“Atomice'de Düğün”,“Yağmur”.“İki Mektup”başlıklı beş öykü kitabında yer alan öykülerde yer alan grotesk öğelerin gerçekleri yansıtmak amacıyla kullanıldığı savının kanıtlanmaya çalışıldığı bölümdür. Bu öykülerde grotesk kimi zaman düzeni ve düzenin oyuncağı haline gelmiş bireyi taşalayan politik bir yergi aracı olurken, zaman zaman da -özellikle“İki Mektup”da olduğu gibi- insanın varoluş sorusalına çözüm bulmak isteyen bir anahtar söylem olarak görülür. 259IV. bölüm olan Sonuç bölümünü ise.değişik kostümlere bürünerek de olsa. Mrozck'in tüm öykülerinde yer alan grotesk anlatının gerçeğin aranması ve bulunması amacına hizmet ettiği düşüncesi ile bu çalışamaya nokta konulan bölümdür. Groteska w opowiadaniach Slawomira Mrozka W pracy tej, skfadaja^ej siç z czcrech rozdziaf6w zbadalis'my funkcje groteski w opowiadaniach Mrozka- znanego polskiego prozaika, dramaturga. W ramach analizy tych opowiada(i staralismy sie udowodniac teze.ie groteska jest narzedziem poszııkivvania i dotarcia do prawdy. W pienvszym rozdziale opracowalismy znaczenie pojçcia groteska i dzieje tego termimı. Pojecie groteski odnajdujemy juz w estetyce starozytnych. W c/asah renesansu \ve Wfoszech.groteska pojavvia siç jako pewien typ ornamentyki,laczacy w sobie motywy ludzkie,zwirzace i roslinne. W \vieku XVII. W epoce baroku,nastepujŞjZJawiska wazne dla ro/.\voju groteski ponieua/ temıin ten przedostaje s\g do innych krajow i zaczyna byc uzywany w innych dziedzinach sztııki. Jednak prawd/iny przetom w traktowani« terminu groteski nasta^pi w wieku XVIII. W literaturze romantycznej groteska znaczy mniej wiecej tj'le co fantazyjne,dziwaczne,niezwykle,cos co nie jest zgodne z potocznym dos\\iadczeniem,cos co zrj^va z naturalnym porz^dkiem. W tej epoce wedlug niektorj-ch teoretykow groteski wystçpuje ona w naturze. Ale niektorzy tvvierdza, ze groteska pojawia siçjakorezultat czystej uyobrazni tworcy. W nastşpnym wieku w grotescc pojavvia, siçelement obcosci.grozy, nicbe/.piec/.enstna. Jednak dopiero w XX. «ickıı termin osiaga wszechstronne znaczenie. W latach 20t ych tego wieku zanika ^taznie ^lad weso!bsci i wypadki i.wojny sViatowej zadadz^ ostatni cios staremu systenunvi wartosci.pojaniaj^siş dziefa literackie,beda^;e caflcovvicie podporz^dkowane groteskowej wizji s\\iata. Groteska \vi

Özet (Çeviri)

Özet çevirisi mevcut değil.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    354834

    Slawomır Mrozek'in Sığıntılar isimli oyununun text ve dramturgi çözümlemesi

    Analysis of text and dramaturgy of Slawomir Mrozek's play Immigrants

    MUSTAFA UZMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk Üniversitesi

    Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUAT RAUFOĞLU

  2. Tez No

    302225

    Oyuncunun hareket potansiyelini geliştiren reji yöntemi ve bir uygulama: Slawomir Mrozek'in Eğlence adlı oyununun sahnelenmesi

    Directing method improving actor's potential movement and a practice: Staging the Party by Slawomir Mrozek

    SERVET SİBEL AYBAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara Üniversitesi

    Tiyatro Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. LEVENT SUNER

Geri Dön