Geri Dön

Öntür Teorisi: Yaş değişkeni ölçütünde bir inceleme

Prototype Theory: A study concerning the age variable

  1. Tez No: 515420
  2. Yazar: ALİ CAN YALÇINKAYA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEDA GÜLSÜM GÖKMEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 183

Özet

Aristocu klasik ulamlaştırma modeli, ulamları analitik olarak ifade ederken ulam aidiyetlerini basit kriterlere ve özelliklere bağlı olgular olarak ifade etmekte, kavramların belirli ayırt edici özellikleri taşımaları halinde ulamların eşit üyeleri olduklarını belirtmektedir. Eleanor Rosch'un 1970'lerde ortaya attığı bir dizi çalışmayla literatürde yer bulmuş olan Öntür Kuramı ise ulamları farklı ve eşit olmayan üyelere sahip birimler olarak ele almıştır. Kurama göre ulamın üyesi konumundaki bazı kavramlar, diğerlerine göre ulamı daha iyi temsil etmektedir. Bu temsiliyetin, yani öntürleme eğiliminin, değişik yaş gruplarına göre ne tür farklılıklar ortaya çıkarabileceği sorusu bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Dört farklı yaş grubundan oluşan katılımcılara 12 ulam sunulmuş ve en iyi örnek olduğunu düşündükleri ya da akıllarına gelen ilk kavramı yazmaları istenmiştir. Ulamların gruplardaki öntürleri belirlendikten ve sayısal bulgular nicel anlamda ortaya konulduktan sonra bu bulguların yaş değişkeni ölçütünde içerdiği farklılıklar 'nitel gözlemler' kısmında yorumlanmıştır. Bu yapılırken ulamsal düzeyler ölçütündeki farklılıklar, biçimbilimsel farklılıklar ve somut ya da soyut ulamların öntürleme eğilimindeki etkisi tartışılmış, grupların öntürleme yaparken bu görünümler ölçütünde benzer güdülünmelere sahip olup olmadıkları sorusuna yanıt aranmıştır.

Özet (Çeviri)

The classical categorisation model of Aristo defines categories analytically and represents category memberships as aspects related to basic criteria thus claims that as long as the concepts possess certain distinctive features they are equal members of their respective categories. Prototype Theory which was introduced to the literature with a series of studies by Eleanor Rosch in 1970's on the other hand, approach to the categories as modules which has non equal and distinct members. According to the theory, some members of the category are better representators of it in comparison with others. The question of how this representation –tendency of prototypicalisation- may differ in respect to different age groups is the subject of this study. 12 categories has been presented to participants from 4 different age groups and asked their best examples or the first concepts that would come to their mind. After designating the prototypes in groups and reporting the quantitative findings, discussions of how these findings differ in respect to age variable has been made in the section of qualitative results. Differences in the levels of categorisation, morphological differences and the effect of abstract and non abstract categories on prototypicalisation has been identified.

Benzer Tezler

  1. A family's changing grieving process during family therapy

    Ailenin aile terapisi sürecinde değişen yas süreci

    İDİL BİRİKEN GÜRSES

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Psikolojiİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YUDUM SÖYLEMEZ

  2. Görsel ilke ve öğeler bağlamında sosyal medya reklamları: Instagram örneği

    Social media advertising in the context of visual principles and elements: Instagram example

    EMRAH ONUR KARATAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İletişim BilimleriAkdeniz Üniversitesi

    İletişim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMEL ARIK

  3. Unipolar ve bipolar depresyon tanılı hastaların üstbilişsel süreçler ve başa çıkma biçimleri ilişkisinin araştırılması

    Investigation of emotional schemas, metacognitive processes and coping strategies relationships between unipolar and bipolar depression

    CANA CANBAY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖZGE ŞAHMELİKOĞLU ONUR

  4. İntiharın toplumsal boyutu: Turgutlu örneği

    Social dimension of suicide: Turgutlu case

    DUYGU ÇIKLA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SosyolojiManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HIDIR ÖNÜR

  5. The effect of visual narrative language of color codes in Youssef Chahine's cinema

    Youssef Chahine sinemasında renk kodlarının görsel anlatı diline etkisi

    MARİAM MAHROUS

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Radyo-TelevizyonEge Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA

    Assist. Prof. Dr. ELÇİN AS