Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf biyoloji ders kitaplarının bilimsel okuryazarlık temaları açısından incelenmesi
Investigation of scientific literacy themes in high school biology textbook
- Tez No: 515509
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN SERHAT İREZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Bilimsel okuryazarlık, biyoloji ders kitapları, içerik analizi, Scientific literacy, biology textbooks, content analysis
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Bu araştırmada, Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf biyoloji ders kitapları bilimsel okuryazarlık temaları açısından incelenerek, bu temaların ders kitaplarında hangi oranda yer tuttuğunu belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada içerik analizi metodu kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi; 2015-2016 eğitim-öğretim yılında resmi okullarda kullanılan ders kitapları ile sınırlıdır. Chiapetta, Sethna ve Fillman'ın (1991; 1993; 2004) geliştirdiği bilimsel okuryazarlık temaları kullanılarak ders kitapları ayrı ayrı analiz edilmiş üniteler ve sınıflar bazında temaların bulunma oranları karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda biyoloji ders kitaplarının sınıflar bazında bilimsel okuryazarlık temalarını bulundurma yüzdeleri kıyaslandığında Bilgi birikimi olarak bilim teması tüm sınıf düzeylerinde ve ünitelerde %82 oranıyla en fazla yer tutan tema olduğu görülmüştür. Bilimin Araştırma Doğası teması tüm kitaplarda toplamda %8 oranında yer tutarken, Düşünmenin bir yolu olarak bilim %4 ve Bilim-Teknoloji-Toplum teması %6 oranında ders kitaplarında temsil edilmiştir. Bu oranlardan yola çıkarak kitaplarda bazı temaların daha fazla yer tutarken bazılarının yetersiz kaldığı görülmüş ve dengesiz bir dağılım olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Bilim-Teknoloji teması ve Düşünme temasının çeşitli ünitelerde hiç temsil edilmediği gözlenmiştir. Bulgular ışığında bilimsel okuryazarlık temalarına yeterince yer verilmemesinin olası sonuçları tartışılmıştır. Bu bağlamda kitap seçme komisyonları, araştırmacılar ve yazarlara çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Aim of this study was to find out if Turkish 9th, 10th, 11th and 12th grade biology textbooks provide a balance of scientific literacy themes. The study adopted a qualitative approach and content analysis was chosen as the research design. For the purpose of the study, biology textbooks there were being used by biology teachers and students in public schools in the academic year 2015-2016 were examined. The textbooks were analyzed using the framework developed by Chiapetta, Sethna and Fillman (1991; 1993; 2004). Results revealed that the biology textbooks at all grades provided an unbalanced distribution of scientific literacy themes. It was found that the textbooks devoted most of their content (82%) to the theme Science as a Body of Knowledge. The other three scientific literacy themes shared the remaining text; Science as a way of Investigating occupied 8% of all books, Science as a way of Thinking occupied 4% and, interaction of Science, Technology and Society occupied 6%. Furthermore, some units in the textbooks devoted practically no text to interaction of Science, Technology and Society and Science as a way of Thinking. The implications of these findings for promoting scientific literacy in society are discussed and, various suggestions for textbook writers, policy makers and researchers were presented.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim biyoloji öğretimi programının yaban hayatı bileşenleri açısından değerlendirilmesi
Evaluating of secondary school biology curriculum in terms of wildlife components
KALENDER ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH LEVENT TURAN
- Biyoloji, kimya ve fizik ders kitaplarında bilimin doğası: Yeniden kavramsallaştırılmış aile benzerliği yaklaşımı kullanılarak yapılan bir inceleme
Nature of science in biology, chemistry and pyhsics textbooks: An investigation using reconceptualized family resemblance approach
ÖYKÜ SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN SERHAT İREZ
- Lise biyoloji, fizik ve kimya ders kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi
Examination of high school biology, physics and chemistry textbooks in terms of values education
ESRA KOLTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN SERHAT İREZ
- 2007 biyoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının ortaöğretim ders kitaplarına yansımasının değerlendirilmesi
Examining high school biology textbooks in terms of assessment and evaluation approach in the 2007 biology education program
SEVDA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
BiyolojiMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAKIR
- Ortaöğretim biyoloji öğretim programında biyoteknoloji konularının değerlendirilmesi
Evaluation of biotechnology topics in secondary education biology teaching program
BURCUHAN TÜRKYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR ATICI