Ömer Nesefi ve Kitabü'l-Beyân an Ğaribi'l-Kur'an adlı eseri: metin ve inceleme
Umar al-Nasafi and the book of 'Kitab al-bayan an Ğarib al-Qur'an' text and study
- Tez No: 518392
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Bu tez çalışmasında Ebû Hafs Necmuddîn ʽUmer en-Nesefî'nin kaleme aldığı Kitâbu'l Beyân ʽan Ğarîbi'l Kurʼân adlı çalışması neşredilmiş ve ğarîbuʼl-kurʼân literatürüne katkıları belirlenmiştir. Bu amaçla tezde ilk olarak literatürdeki mevcut ğarîbuʼl-kurʼân tanımları ele alınmış ve bu tanımların ğarîbuʼl-kurʼân eserlerinin içerikleriyle uyumu araştırılmıştır. Bunun sonucunda söz konusu tanımların eser içeriklerini kapsamadıkları yönler tespit edilmiştir. Devamında en-Nesefî ve öncesi beş ayrı ğarîbuʼl-kurʼân eserinin içeriği karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve bu eserlerin ortak mahiyetleri (açıklanan maddeler ve açıklamaların türü) belirlenmiştir. Eserlerin karşılaştırılması ve ortak mahiyetlerinin belirlenmesi Excel Pivot Tablolarının araştırmamıza uyarlanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu tablolar başka araştırmacıların kullanımına da açılmıştır. Bu iki aşamanın sonucunda eserlerin ortak mahiyetlerini, özellikle açıklamaların türlerini, kapsayıcı yeni bir ğarîbuʼl-kurʼân tanımı teklif edilmiştir. Çalışmada ikinci olarak en-Nesefî'nin hayatı hakkında kısa bir bilgi verilmiş ve Ğarîbuʼl-Kurʼân adlı eserinin bir bölüm olarak yer aldığı Matlaʽuʼn nucûm ve mecmaʽu'l-ʽulûm adlı eseri kısaca tanıtılmıştır. Daha sonra en Nesefî'nin Ğarîbuʼl-Kurʼân adlı eseri ğarîbuʼl kurʼân, tefsir özeti olarak ve diğer ğarîbuʼl-kurʼân'larla muhteva olarak incelenmiştir. Buna göre en-Nesefî'nin Ğarîbuʼl-Kur'ân'ının ğarîbu'l-kurʼân tarifimize uygun olarak sadece luğavi açıklamalarla yetinmediği görülmüştür. en-Nesefî'nin eserini kendi yazdığı tefsirin bir özeti olarak ele alındığında ise, eserin ileri seviye tefsir okumalarına temel olmak üzere hazırlandığı ancak müellifin eserini tamamlayamadığı kanaati bizde oluşmuştur. en Nesefî'nin eseri son olarak kendisinden önce kaleme alınmış beş ğarîbuʼl-kurʼân ile kıyaslanmıştır. Bu sınırlı karşılaştırma sonucunda en-Nesefî'nin eserinin en çok İbn Kuteybe'nin eserine benzemekle birlikte, bu eserden daha kapsamlı olmadığı tespit edilmiştir. Kesin bir sonuca ulaşmak için karşılaştırmanın İbn Kuteybe'nin eseri ile bütün sureler göz önüne alınarak yapılması gerektiği ileriki çalışmalar için önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis consists of an authenticative reproduction of original manuscript titled Kitab al-Bayan an Ğarib al Qurʼân of Ebû Hafs Necmuddîn Umar al-Nasafi and determining its contributions to the related literature. The first part examines the definitions of ğarib al Qurʼân given in literature and their consistency with the contents of the titles Ğarib al Qurʼân. We concluded that existing definitions didn't encompass all aspects of ğarib al-Qurʼâns. Then, we have compared the contents of the work of al-Nasafi with five separate earlier manuscripts. For this comparative investigation Excel Pivot Tables were constructed and made freely available to other researchers. After identifying common contents (terms and/or expressions explained and nature of explanation) of these six manuscripts, a comprehensive definition of ğarib al-Qurʼân was proposed. The second part presents a short biography of al-Nasafi and introduces Matlaʽuʼn nujûm va majmaʽu'l-ʽulûm where Ğarib al-Qurʼân constitutes a separate chapter. Then, his Ğarib al-Qurʼân was examined as ğarib al-Qurʼân, a concise tafseer, and its contents with respect to previous ones. This examination revealed that al Nasafi's Ğarib al-Qurʼân is more appropriately be considered as a summary of his previous voluminous tafseer; written as an introductory text for advanced tafseer studies. Unfortunately, it appears that the author could not complete his Ğarib al Qurʼân. The last part compares al-Nasafi's Ğarib al-Qurʼân with five previous manuscripts based on a limited but representative number of surahs. This comparison revealed that contentwise al-Nasafi's Ğarib al-Qurʼân is most resembling to but less comprehensive than that of Ibn Qutaybah. For future work, a comparison based on all of the surahs of the Qur'an is recommended for a decisive conclusion.
Benzer Tezler
- Hanefi fıkhında hilâfiyyât ve nesefî'nin bilinmeyen bir hilâfiyyât eseri tenkitli neşir ve çeviri
The khilâfiyyât in the hanafî school of law and an unknown hilafiyyat work of al-nasafî critical edition and translation
HÜSEYİN SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜRTEZA BEDİR
- Halîfe B. Hayyât ve Kitâbü't-Tabakât adlı eserinde geçen hanımlar
Halîfe B. Hayyât and the women mentioned in Kitâbü't- Tabakât
TUBA GÜLSATAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinHarran Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SABUNCU
- Ömer Nesefi ve Ebu'l-Futuh Razi'nin Kur'an yorumlamaları (karşılaştırmalı bir yaklaşım)
Omar Nasafi and Abu al-Fotouh Razi's interpretation methods of Quran(a comparative method)
SEYFULLAH EFE
Doktora
Türkçe
2013
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER DUMLU
- Ömer Nesefî'nin et-Teysir adlı tefsirinde Yâsin ve Saffat suresinin tahkik ve değerlendirmesi
Terms of Omar Nasafi's commentary analyze and evaluation the Surah Yâsin and as-Shaffat
FIRAT DAĞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERRUH KAHRAMAN
- Ömer Nesefi tefsirinde Nisa sûresi'nin tahkik ve değerlendirmesi (1b-28b arası)
The edition and evaluation of Nisa chapter in Omar Nasafi's commentary
ESRA NUR GÜLKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEYFULLAH EFE