Tire'de Osmanlı dönemi cami ve mescitleri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 51906
- Danışmanlar: PROF.DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
I ÖZET M. Sami Bayraktar Tire'de Osmanlı Dönemi Camii ve Mescidleri Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hamza GÜNDO?DU 1996 Sayfa Jüri: Prof. Dr. Hamza GÜNDO?DU Tire 1308 yılında, Türk kültürüyle tanıştıktan sonra, Aydınoğulları ve Osmanlı Devirlerinde, XIV. yy. ile XVII. yy. arasında devamlı gelişmiş, Anadolu Türk tarihinde önemi bir yere sahip olmuştur. Tire'nin, Aydınoğulları döneminde kök salıp, Erken Osmanlı döneminde güçlü bir ifadeye bürünen mimari geleneği, XVII. yy. sonuna kadar gelişimini sürdürmüştür. Bu gelişimin en iyi takip edildiği cami ve mescidlerin dışındaki eserlerde de, aynı durum görülebilmektedir. Halen ayakta duran on dokuz cami ve beş mescidde tek kubbeli, düz tavanlı ve yan mekânlı plânlarla karşılaşmaktayız. Kendi içlerinde farklı örneklerle çeşitlenebilen bu plânlarda, Osmanlı Mimarisi için bir yenilik söz konusu değildir. Tire bu açıdan her devrin geleneğini çok iyi yansıtmaktadır. Moloz taş ve tuğla, başlıca yapı malzemesi olarak kullanılırken,yer yer kesme taş ve ahşaba yer verilmiştir. XVI. yy. öncesi erken devir yapılarında almaşık sistem, diğerlerinde moloz taş belirgindir. Erken devirde, XV. yy. da inşâ edilen Yeşil İmaret Camii, birçok bakımdan, şehrin en gösterişli, en önemli eseridir. Erken devirdeki diğer yapılar, birbirinin yakın benzeri, gösterişsiz eserlerdir. Sonraki devri oluşturan klâsik devirde Lütfi Paşa, Yalınayak, Yeni ve Hamza Ağa Camii gibi büyük, gelişkin eserler ortaya konulmuştur. Bunlar, devrin plân, mimari ve bezeme özelliklerini yansıtırlar. Geç devirde yer alan birkaç eser de gösterişten oldukça uzak, basit yapılardır.n Hemen her devirde strüktürel elemanlarda iddasız, dengeli kuruluşlar görülmektedir. Mimari elemanlarda, her devrin özelliğinin başarılı bir şekilde yansıtıldığı dikkat çekmektedir. Mihrap ve minberlerdeki zenginliğe karşılık, diğer elemanlarda sadelik hakimdir. Bezeme açısından bakıldığında, bazı yapıların çok sade olmalarına karşın, bazılarının çok yoğun olduğu görülmektedir. Bu açıdan en zengin eser, Yeşil İmaret Camii'dir. İncelediğimiz eserlerde, taş, mermer, ahşap, tuğla, sırlı tuğla, kalemisi, malakârî olmak üzere, yedi çeşit bezeme ile karşılaşmaktayız. Kalem işi, tuğla ve mermer içlerinde en yoğunlarıdır. Erken Osmanlı mimarisinde orijinal örneklerin azlığı düşünüldüğünde, Yeşil İmaret Camii' nde yer alan kalemisi, sırlı tuğla, sırlı tuğlalar arasında çok küçük bir parça mozaik çini ve malakârî süslemler oldukça önemli bir yere sahiptir. Bezeme alanında, strüktürel yönleri de bulunan kemer ve mukarnas gibi öğeler de yaygın görülmektedir.
Özet (Çeviri)
m ABSTRACT M.Sami Bayraktar The Mosques and Masjids of Ottoman Age at Tire Supervisor: Prof.Dr.Hamza GÜNDO?DU 1996 Page: 2-2-b ? kf~ ^^^ Jury: Prof.Dr.Hamza GÜNDO?DU Having been acquainted with Turkish culture in 1308, Tire developed continuously between XIV. and XVH centuries, the periods under the reign of Ottomans and Aydmoğullan.Then it had a significant place in the history of Anatolia -Turk. The architectural tradition of Tire was deply rooted in the period of Aydmoğullan and then gained a strong meaning in the early period of Ottomans; it had been developing till the end of the XVII. century. This development could best be observed, in mosques and small mosques; but it could be seen in other works as well. We can encounter single domed hipped roofed and zawiye mosque plans in 19 mosques and 5 smail mosques still standing. There Isn't any innovation for the Ottoman architecture in these plans which are to be given various examples for. Tire, in this regard, reflects the tradition of each era very well. Rubble work and bricks were mainly used as building meterials while in parts ashlars were, too used. Alternative system is outstanding in the buildings of the early period of the pre-XVI. century while rubble work is in the others. In the early age, Yeşil İmaret Mosgue whicih was built in the XV. century is the most attractive and the most important work of the city. The other buildings in the early age are the simple works that nearly like coch other. In the Classical age which forms the next age the great and elaborated works like Lütfi Paşa Mosque,IV Yalınayak Mosque, Yeni Mosque and Hamza Ağa Mosque have been built. They reflect the planning, architectural and adorning qualities of the age. Several works that exist in the late age are the simple buildings which are for from pompousness. Almost in every age, the modest and balanced worcks are seean in the structural elements. In arcihtectural elements, it is worthy for attention that the qualities of every age have been reflected successfully. In spite of the richness of niche and of pulpit, simplicity is dominant on the other elements. In adorning features, it is seen that some of the works are very simple and some of them are very intensive. In this respect the richest works is Yeşil İmaret Mosque. In the works on which we have studied, we witness the seven adorning types that consist of stone, marble, wosden, brick, glazed brick,“kalem işi”and“malakârî”. In these types kalem işi, brick and maride are the most intersive. When we think about the scarcity of the original examples in the early Ottoman architecture, we realize that“kalem işi”, glazed brick, a very little prece of mosaic tile and“malakârî”adorning that are among the glazed brick have a highly important place. In the field of adorning, the elements like arch and mukarnas wich have structural aspects are commonly seen.
Benzer Tezler
- Tire'de erken dönem Osmanlı mimarisinin analizi
The analysis of early period of Ottoman architecture in Tire
GÖRKEM YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞAKİR ÇAKMAK
- İzmir su yapıları (Çesme, Sebil, Şadırvan)
Water architectural constructions in İzmir (Fountain, Sebil, Shadirvan)
GÜL GEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZERRİN KÖŞKLÜ
- Restoration project of the tomb of rumi mehmed pasha and cistern-public kitchen building
Rumi mehmet paşa türbesi ve sarnıç-imaret yapısı restorasyon projesi
NINA TCHERNEGA
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Tire Karakadı Necmettin (Mecdeddin) Külliyesi
Tire Karakadı Necmettin (Mecdeddin) Complex
HÜSEYİN ÇİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ESER
- Batı Anadolu'daki (Ege Bölgesi) beylikler ve Erken Osmanlı dönemi mezar taşları
Principalities and tombstones of the Early Ottoman period in Western Anatolia (Aegean Region)
ÖMER EROĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TOP