Tıbbi laboratuvarlarda kalite maliyet ölçütlerinin iyileştirilmesi üzerine bir araştırma
Improving quality-cost measurements in medical laboratories: A comprehensive study
- Tez No: 519088
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AYDOS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Sağlık süreçlerinde veri toplanması ve yönetimi önemli bir boyut kazanmıştır. Sağlık Bilişimi alanında, sağlık verilerinin üretilmesi, saklanması ve işlenerek anlam kazanması hem sağlık hem de bilişim sektörünün ortak çalışma konusudur. Bu alanda gelişmiş sayısal sistemler kullanarak veri üreten önemli bölümlerden biri de laboratuvarlardır. Laboratuvarlarda kalite ölçütleri ve kaliteyi etkileyen parametrelerin irdelenmesi bu çalışma kapsamında ele alınmaktadır. Bunun bir ölçütü olarak kontrol verileri kullanılmaktadır. Kontrol verilerindeki hatalar sonuçları doğrudan etkilemektedir. Bu verileri etkileyen hata türleri ve ayrıştırılması önemlidir. Elde edilen ölçüm ve test verilerinin kalite ölçütlerine uygunluğu, kontrol verilerinin iyileştirilmesinin maliyet üzerine etkisi ve ne şekilde kullanılacağı araştırma konusudur. Kalite ölçümü ve yönetimi, sağlık alanında radyolojik görüntüleme, diagnostik tedaviler, ilaç yönetimi gibi alt alanlarında kullanılmaktadır. Laboratuvarlarda kalite ölçütlerinin kullanımı ve önemi, tanı ve tedavi süreçlerini doğrudan etkileyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte, dikkat edilmesi gereken önemli bir konu da laboratuvar test süreçlerinin zaman ve maliyet açısından olan etkileridir. Süreçlerin belli bir kalite düzeyinde yürütülürken maliyet ve zaman ilişkisi yönünden analiz edilmesi ve değerlendirilmesi gereklidir. Laboratuvar ve işlem bazlı yöntemler irdelenerek en verimli algoritmalar bulunmalı hedeflenen kalite düzeyi düşürülmeden maliyet ve zaman unsurlarından kazanç sağlanmalıdır. Bu amaçla yürütülecek çalışma metodu içinde Westgard Kuralları ve Levey-Jennings tablolarından faydalanılabilir. Veriler, OPSpecs (Operational Process Specification Charts) tablolarında incelenir ve optimize çalışma noktaları bulunur. Elde edilen tüm veriler irdelenerek sonuç analizi yapılır. Sonuçlar, ilgili iş akışı için en verimli parametreler ve algoritmanın ortaya konulmasında kullanılabilir. Bir geri bildirim denetimi ve süreç kontrolü ile uygulanan algoritmanın maliyet ve zaman açısından kazanımı ve kaliteye etkileri ölçülebilir. Bu çoklu değişken parametreler irdelenirken bilişim sistemleri kullanılarak sade, anlaşılır ve etkili bir yöntemin geliştirilmesi üzerine araştırma yapılmıştır. Laboratuvar kalite yönetim sistemleri üzerinde çalışmaları ve atıfları bulunan Dr. James O. Wesgard' ın kabul görmüş temel kuralları kullanılarak kontrol verisi içindeki hataların belirlenmesine çalışılmıştır. Bu kurallar laboratuvarda süreç bazlı çalışmalarda uygulanılmaktadır. Araştırma yöntemi sırasında elde edilen veriler Levey Jennings tablolarına işlenerek, çalışılan test veya sürece ilişkin özgün akış diyagramları elde edilir. Westgard ve Levey Jennings tabloları oluşturulurken kullanılan ortalama değer, standart sapma, farklı hata geliş hesaplamaları ve ölçüme özel kuralların hesaplanması algoritmasında bilgisayar destekli çalışmalardan faydalanılır. Sonuçlar, 'beklenen/hedeflenen kalite ölçütlerine ulaşmış mıdır, bu ölçütlere ulaşırken ortaya çıkan maliyet ve zaman kullanımı nedir? Bunlar arasında en verimli kontrol verisi hata düzeltme algoritması nasıl kurulur?' soruları araştırma konusudur. Araştırmanın ya da bilimin faydalı sonuçlarına ulaşırken zaman ve maliyet bileşenlerinin de dikkate alınması güncel rekabet ortamında önemli bir parametredir. Her yıl binlerce testin yapıldığı bir laboratuvarda test bazında saniyeler veya kuruşlar mertebesinde elde edilecek kazanım genel toplamda kayda değer rakamlar oluşturabilmektedir.
Özet (Çeviri)
Health care quality is significantly rising interest in many health fields in recent years. Value provided by any health care resources as determined by some measurements. Such as, laboratories, medical diagnosis like therapy counts, image diagnosis, medication and intensive care units. Laboratory quality approach is considerable valued one of them that health fields. Quality management system is crucial to laboratory for providing the correct results every time. Because, many improved steps according to results comes from that laboratory. These results may directly affect the process outcomes. When a diagnostic test is performed in the medical laboratory, the outcome of the test is a result. The result may be a patient result or it may be a quality control (QC) result. The result may be quantitative (a number) or qualitative (positive or negative) or semi-quantitative (limited to a few different values). QC results are used to validate whether the instrument is operating within pre-defined specifications, inferring that patient test results are reliable. Once the test system is validated, patient results can then be used for diagnosis, prognosis, or treatment planning. Good laboratory practice requires testing normal and abnormal controls for each test at least daily to monitor the analytical process. If the test is stable for less than 24 hours or some change has occurred which could potentially affect the test stability, controls should be assayed more frequently. At least 4,5 regular testing of quality control products creates a QC database that the laboratory uses to validate the test system. Validation occurs by comparing daily QC results to a laboratory-defined range of QC values. The lab-defined range is calculated from QC data collected from testing of normal and abnormal controls. It is therefore useful to develop a quality assurance (QA) program that monitors as many steps as possible in reporting assay results, including sample processing, sample- and assay-specific components, and data analysis and reporting. The statistical results are useful to improve the cost effectiveness and time consuming. Westgard Rules and Levey-Jenings charts used in this manner.
Benzer Tezler
- Tıbbi laboratuvarlarda hasta-bazlı gerçek-zamanlı kalite kontrol (PBRTQC)
Patient-based real-time quality control (PBRTQC) in medical laboratories
UĞUR MURAT
Doktora
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CANER TESTİK
- Laboratuvar kalite süreçlerinde proaktif risk yönetimi uygulamalarının toplam laboratuvar hataları üzerine etkisi
The effect of proactive risk management practices on total laboratory errors in laboratory quality processes
MEHMET EMİN KUTLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
BiyokimyaÇukurova ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAMER CEVAT İNAL
PROF. DR. ÖZLEM GÖRÜROĞLU ÖZTÜRK
- Point-of-care detection of respiratory tract infections using a novel PCR kit with gold nanoparticle-mediated dna polymerase
Altın nanopartikül aracılığıyla dna polimeraz güçlendirme yöntemi kullanan yeni bir PCR kitinin solunum yolu enfeksiyonlarının yatakta tanısına yönelik kullanımı
MERT ELMAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Biyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiNanobilim ve Nanomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN YAZGAN KARATAŞ
- Development and characterization of surgical locally oxidised regenerated cellulose hemostats
Cerrahi lokal olarak oksitlenmiş rejenere selüloz hemostatların geliştirilmesi ve karakterizasyonu
BEYZA ŞEREMET
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İKİLEM GÖCEK
- Uluslararası normalizasyon oranı (INR) ve aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT) testlerinde monte carlo simülasyon metodunu kullanarak risk yönetimi temelli kalite kontrol planı oluşturulması
Establishing quality control plans based on risk management using monte carlo simulation method for international normalized ratio (INR) and activated partial thromboplastin time (aPTT) tests
ALPER KUTLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
BiyokimyaDokuz Eylül ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZER UYSAL