Seyyid Kutub sonrası Müslüman Kardeşler'in siyasallaşması
Politicization of the Muslim Brotherhood after Sayyid Qutb
- Tez No: 523020
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN MURAT DENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Political Science, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortadoğu ve Afrika Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
“Müslüman Kardeşler”Siyasal İslam temelinde dünyanın muhtelif yerlerinde yapılanmış bir örgüttür. Örgütün görece başarıları benzer İslami örgütlenmeler için emsal teşkil eder niteliktedir. Müslüman Kardeşler örgütünün özellikle 1950'li yıllar ve sonrası ön plana çıkmasının ana nedenlerinin başında, örgütün ideolojik arka planının oluşmasında büyük rolü olan Seyyid Kutub ve bu doğrultuda literatüre kattığı eserler gelir. Ancak Seyyid Kutub dönemi ve sonrası Müslüman Kardeşler içerisinde Siyasal İslam'ın yanında, ideolojik arka planının aksine, bir takım şiddet temelli eylemler de benimsenmeye başlamıştır. Bu minvalde, Seyyid Kutub sonrası Müslüman Kardeşler örgütünün hem ideolojik hem de eylemsel anlamda bir eksen kayması yaşadığı savunulabilir. Bu tez çalışması temelde iki soruya cevap aramaktadır: söz konusu eksen kaymasının, tarihi arka plan göz önüne alındığında, nedenleri nelerdir ve bu eksen kayması ne ölçüde gerçekleşmektedir. Bu çalışmada Müslüman Kardeşler örgütü Siyasal İslamın iki yönü olan ılımlı İslam ve radikal İslam boyutunda değerlendirilimiştir. Tarihsel analiz ve deskriptif anlatım yöntemlerini benimsemiş ve üç ana dönemi ele alınarak oluşturulmuştur. Bu dönemler, örgütün kuruluşunun arka planı ve kurucu lideri Hasan el-Benna'nın etkisi, Cemal Abdül Nasır dönemi Mısır ve Seyyid Kutub'un rolü, son olarak da Seyid Kutub dönemi ve sonrası Müslüman Kardeşler örgütünün ideolojik ve eylemsel eksen kayması şeklinde sıralanabilir. Çalışmanın birinci bölümünde, Müslüman Kardeşler örgütünün kurucu lideri Hasan el-Benna'nın (1906-1949) liderlik özellikleri ve karakterini şekillendiren sosyo-kültürel atmosfer ve örgütün oluşmasını sağlayan dönemin toplumsal koşulları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, Cemal Abdül Nasır döneminde Müslüman Kardeşler örgütünün siyasal durumu ve Seyyid Kutub'un düşüncelerini şekillendiren sosyal ve siyasal nedenler incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken Seyyid Kutub'un Mısır toplumunun tasvirinde sıkça kullandığı“cahiliye”kavramı ve Seyyid Kutub'un temel eserleri ve bu eserler üzerine yapılan çalışmalardan yararlanılmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise Seyyid Kutub'un İslami düzen kurmaya yönelik çalışmalarının Mısır ve özellikle Müslüman Kardeşler üzerindeki etkileri tarihsel süreç içerisinde incelenmiş ve Seyyid Kutub sonrası Müslüman Kardeşler'in yaşadığı ideolojik ve eylemsel eksen kaymasının nedenleri ve boyutları üzerine durulmuştur.
Özet (Çeviri)
“Muslim Brotherhood”is an organization built on the basis of political Islam in various parts of the world. Relative achievements of the organization serve as a model for similar Islamic organizations. One of the main reasons of Muslim Brotherhood to come into prominence, especially in the 1950s and afterward, is Sayyid Qutb who plays a major role in the formation of the ideological background of the organization, and his contribution to the literature. However, after Sayyid Qutb, a number of violence-based actions have begun to be adopted by Muslim Brotherhood alongside with political Islam contrary to the ideological background of the organization. In this vein, it can be argued that the Muslim Brotherhood, after Seyyid Qutb, experienced an“axis shift”in both ideological and operational sense. This study basically answers two questions: what is the reason behind this axis shift, considering the historical background and to what extent this axis shift takes place. Muslim Brotherhood is evaluated in the dimension of moderate Islam and radical Islam, which are two aspects of political Islam. In this sense, the study adopts historical analysis and descriptive narrative methods and was formed by considering three main periods. These periods can be listed as the background of the establishment of the organization and the role of the founding leader Hasan al-Banna, Cemal Abdel Nasser period and the role of Seyyid Qutb, and finally the ideological and operational axis shift of the Muslim Brotherhood during and after Seyid Kutub. In the first part of the study, the socio-cultural atmosphere that shaped the leadership features and the character of Hasan al-Banna (1906-1949) the founding leader of the Muslim Brotherhood are emphasized alongside with the social conditions which are effective on the establishment of the organization. In the second part, the political situation of the Muslim Brotherhood and the social and political reasons that shaped Sayyid Qtub's thought during the period of Jamal Abdul Nasir were examined. In this examination, the concept of“jahiliyyah”which Sayyid Qutb used frequently in the description of the Egyptian society and the works of Sayyid Qutb, in general, are argued. In the third and final part, in addition to the effects of Sayyid Qutb's work on Islamic ordering on Egypt and particularly Muslim Brotherhood, the ideological and operational axis shift of Muslim Brotherhood after Sayyid Qutb are examined.
Benzer Tezler
- Mısır'daki slami hareketlerin Türkiye'deki İslamcılık düşüncesine etkisi (1960-2000)
The effect of islamic movements in Egypt on Islamist thought in Turkey (1960-2000)
ALİ SUUÇAK
Doktora
Türkçe
2023
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SAFFET SARIKAYA
- Müslüman Kardeşler'de ideolojik yönelimler (1945-1970)
Ideological trends in Muslim Brotherhood (1945-1970)
MUHAMMET BURAK ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF DOĞAN ÇETİNKAYA
- Mevdûdî'nin hayatı, eserleri ve İslâm Hukuku ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi
Mawdudi: His life, works and the assesment of his thoughts on İslamic law
LUTFULLAH KERİM BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KAHRAMAN
- Türkiye'de selefî faaliyetler '1980 sonrası Çağrı-der ve Guraba yayınları örneği'
Salafî activities in Turkey 'The case of Çağrı-der and Ghurabâ' publications in the post- 1980 era'
MUSTAFA ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YÖNEM
- Türkiye'deki İslamcı hareketler üzerinde İran, Mısır, Pakistan ve Avrupa etkisi
The Effects of the Iran, Egypt, Pakistan and Europe on Turkish Islamic movements
UĞUR ELEMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YAŞAR OCAK