Şabanzâde Mehmed Muhteşem'in Adâbu'l-Hükkâm adlı eseri (inceleme-metin)
The work of Şabanzade Mehmed Muhteşem named Adabu'l-Hukkam (research-text)
- Tez No: 523960
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERUDUN HAKAN ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 222
Özet
17. yüzyıl sonu ile 18. yüzyıl başları arasında yaşamış olan Şabanzâde Mehmed Muhteşem'in ikisi telif biri tercüme olmak üzere üç eseri vardır. Bu çalışmanın konusu olan Âdâbu'l-Hükkâm, Şabanzâde'nin tek tercüme eseridir. Bu eser, Fatih Sultan Mehmed dönemi âlimlerinden Musannifek lakaplı Alaüddîn Alî b. eş-Şâhrûdiyyü'l-Bistâmi tarafından telif edilip dönemin vezirlerinden Mahmut Paşa'ya sunulmuş olan Tuhfetü'l-Vüzerâ adlı Farsça eserin Türkçeye tercümesidir. Siyasetname türünde bir ahlak kitabı olan bu eser, on bölümden oluşmaktadır. Şabanzâde, içerisinde Arapça kısımlar da bulunan bu eserin sadece Farsça nesir kısımlarını tercüme etmiş, Arapça kısımları ve manzumeleri olduğu gibi aktarmıştır. Osmanlı sahasında telif edilip yine aynı sahada Türkçeye tercüme edilen bu eser aynı zamanda Şabanzâde'nin mütercim yönünü göstermesi bakımından ayrı bir önemi haizdir. Bu çalışmada önce siyasetnameler hakkında, sonrasında müellifin ve mütercimin hayatları ve eserleri hakkında bilgi verildi. Daha sonra Âdâbu'l-Hükkâm'ın muhtevası, kaynakları, mensur bir metin olarak özellikleri ele alındı. Bundan sonra ise Âdâbu'l-Hükkâm, kaynak eser olan Tuhfetü'l-Vüzera ile karşılaştırılarak Şabanzâde'nin tercüme yöntemi belirlenmeye çalışıldı. Eserin çeviriyazısından önce, nüshaları ve metnin nasıl kurulduğu hakkında bilgi verildi. Bunlardan sonra Âdâbu'l-Hükkâm'ın çeviriyazı metni yer aldı. En son kısımda ise“Özel Adlar Dizini”ne yer verildi.
Özet (Çeviri)
Şabanzade Mehmed Muhteşem who lived from the end of the 17. century to the beginning of the 18. century has three works; two of them are compilation and one is translation. Adabu'l-Hukkam which is the only translation work of Şabanzade is the topic of this study. This work is translation to Turkish from Farsi named Tuhfetü'l-Vüzera which is compiled by a scholar from the period of Fatih Sultan Mehmet; Alaüddin Ali b. eş-Şahrudiyyü'l-Bistami nicknamed Musannifek and presented to Mahmut Pasha who were the vizier of the period. This work which is a type of political treatise and a moral book consist of ten sections. While Şabanzade translated Farsi proses, he cited Arabic parts and poems as they are in the original work. This work which is compiled in the period of Ottoman and translated to Turkish is also so crucial in terms of showing the competence of Şabanzade in the field of translation. In this study, at first, some information about political treatise are given. Then, some information about the life and works of editor and translator is tried to be given. Later, the content, sources and the features in terms of prose work of Adabu'l-Hukkam are tried to be searched. After this the type of translation is tried to be determined by comparing Adabu'l-Hukkam with main source which is Tuhfetü'l-Vüzera. Before giving translation text, some information about copies and how the text is formed is given. Then, the translation text of Adabu'l-Hukkam is given. At last part 'Special Names Index' is given.
Benzer Tezler
- Şabanzade Mehmed Muhteşem ve Münazara-i Tiğ u Kalem'i
Şabanzade Mehmed Muhteşem and the discussion of pen and sword's
F. HAKAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SARI
- Mustafa Zihni Paşa'nın hayatı ve siyasî görüşleri
Mustafa Zihni Pasha's life and political views
EDİP BUKARLI
- Dârülfünûn felsefe hocaları ve felsefî görüşleri
Philosophy teachers and philosophical views of the Darulfünun
ASIM ONUR SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KÖKCÜ
- Osmanlı son döneminde İslamcı fikirler ve mütefekkirler (1876-1922)
Islamic ideas and intellectual in the last Ottoman period (1876-1922)
BÜNYAM ŞENTÜRK
- II. Meşrutiyet Dönemi fikir hareketleri ve Türk edebiyatına yansımaları
Idea movements in the second constitutional monarchy era and their influence on Turkish literature
CENGİZ KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL PARLATIR
