Rus bılinaları ve Türk kültür ekolojisi
The Russian bilinas and the Turkish culturel ecologies
- Tez No: 524571
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Halk Bilimi (Folklor), Western Linguistics and Literature, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Bılina, bogatır, halkbilimi, halk edebiyatı, Hıristiyanlık, Kiev, kültür, Rus, Türk, Tatar, Bılyna, bogatır, folklore, folk literature, Christianity, Kiev, culture, Russian, Turkish, Tatar
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 702
Özet
Karadeniz'in kuzey bozkırlarında IX. yüzyılda Knezlik (Prenslik, Derebeylik) olarak tarih sahnesine çıkan Ruslar, siyasi birliğini, devletleşme sürecini, tecrübesini, bürokrasi ve askeri yapılanmasını birkaç yüzyıl boyunca hâkimiyetleri altında kaldıkları Türk-Tatar zümrelerinin etkisi ve katkısıyla gerçekleştirmişlerdir. Bu süreç içinde Türk-Tatar zümrelerinin Rus kültürü üzerine de etkisi büyük olmuştur. Rus halk edebiyatında Türk kültürünün etkisi açıkça görülmektedir. Rus halk edebiyatının en önemli türlerinden olan kahramanlık destanları olan“bılinalar”ın önemli bir kısmı Rus yurdunun ve Hıristiyanlık inancının en büyük düşmanı Türk-Tatar zümreleri ve Litvalılara karşı verilen savaşları konu edinmiştir. Rus yurdunu batıdan Litvalılar, diğer yönlerden ise Türk-Tatarlar hep tehdit etmişlerdir. Kudretli Rus bogatırları (bahadır, kahraman) bu düşmanlara karşı Aziz Rus yurdunu, Hıristiyanlık inancını savunmuştur, düşmana geçit vermemiştir. Bılinalar Rus halkının geçmiş hatırasını, kültürel belleğini taşırken, aynı zamanda da gelecek ülküsünü, istikbalini temsil etmektedir. Rus halk edebiyatı, sözlü kültür geleneğinin en önemli türlerinden olan bılinalara da Türk kültürüne ait dil unsurları, motif, konu, karakter gibi çok önemli etkiler görülmektedir. Kâhin Boyan'ın anlattığı Bılina'nın yükünü ancak Türkçe“bogatır”(batur, bogatur) taşıyabilmektedir. Ruslar, Türk zümrelerinin hâkimiyetinde siyasi birliğini sağlama ve devletleşme sürecini tamamlamıştır. Türk-Tatar zümreleri ile Rus halkının hayatın her alanına dokunan karşılıklı etkileşimi ve ilişkisi artarak ivme ile devam etmiştir. İlk başta daha çok Türk kültüründen Rus kültürüne etkin bir etkileşim yaşanırken, Rusların Sibirya, Kafkasya ve Orta Asya'ya doğru yayılmalarıyla başlayan süreç içinde Rus kültüründen de Türk kültürüne doğru kültürel etkileşim artmıştır. Bu kültürel alışveriş her iki tarafın kültürel yapısına zenginlik katarken, olumsuz etkiler de yapmış olabilir. Modern çağda milletlerin kaygıları milli kültürlerini yabancı kültürler karşısında korumaya çalışmak, gayeleri de kendi kültürünü başka halk kitlelerine tanıtmak olmuştur. Türk kültürü ile nispeten daha genç bir kültür olan Rus kültürü arasında çok fazla benzeşen unsurlar mencuttur.
Özet (Çeviri)
The Russians, starting to appear as Knezship (princedom, feudality) in 9'th century in northern steppe of Black Sea, completed their political unity, nationhood, and political experience, bureaucracy and military structure under the influence of and contributed by the Turk-Tatar groups who were dominated by the Russians for some centruies. In this time period, Turk-Tatar groups had also enormous amount of impact on the Russian culture. The impact of the Turkish culture on Russian folk literature is clearly seen. Majority of the“bılina”wich is the one of the most important types of the Russian folk literature as heroic epics discusses battles against Litvas and Turk-Tatar groups, the biggest enemy of the Russian homeland and the Christianity. The Rusiian hoemland had always been threatened by Litvas in the west and Turk-Tatar in the east. The mighty Russian bogatırs (heroes) defended the homeland and the Christianity against these enemiens and did not let them take over these. Bilinas represents the hope for the ideal and future while handing on the Russian past and cultural memory. In bılinas which is one of the most important Russian folk literature types as traditional oral culture, it is seen that language elements of the Turkish culture made very important contributions such as motive, subject, and character. The burden of bılina which is narrated by Kâhin Boyan can only be carried by Turkish“bogatır”(hero). The Russians completed their political union and statehood while governing Turkish groups. The relation and interaction between Turk-Tatar groups and the Russians in every aspect of life continued with increasing haste. At first, whereas the interaction was partly towards from the Turkish culture to the Russian culture, in later stages vice versa started with the Russian domination of Siberia, Caucasia, and the Middle Asia. While these interactions contributed to the both side as cultural affluence, there might have been some negative sides. In modern times, nations worry about defending their national identities against foreign cultures, and they aim to introduce their culture to other nations. There are many similar elements between the Turkish culture and Russian culture which is comparatively a younger cultural center.
Benzer Tezler
- Beyoğlunda ilk sinema gösterilerinin yapıldığı mekanların ve daha sonra sinema için tasarlanan yapıların mekansal gelişimi
Başlık çevirisi yok
BERNA KARADOĞAN
- Rus bılinalarının şiirsel dil özellikleri
Poetic language features of russian bylinas
SUZAN ULUOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN AYKUT
- Kars ili Sarıkamış ilçesinde bulunan işlevini yitirmiş endüstri mirası cer atölyeleri ve yakın çevresinin belgelendirilerek yeniden değerlendirilmesi
Documentation and re–evaluation of the industrial heritage cer workshops and their immediate sorroundings in the Sarıkamış district of Kars province
ELİF CEREN GÖKDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ IŞIK AYDEMİR
- Batılılaşma dönemi Kars'ın şehir dokusu ve resmi binalar
Urban tissue of the city of Kars and public buildings in the period of westernization
NADİRE TUBA GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ALİ BAYHAN
- Garnizon kent Sarıkamış'ta Rus mimarisi
Garrison city Russian architecture in Sarıkamış
TEKİN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiSakarya ÜniversitesiSanat Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU