Sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılıkları ve çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi
Investigation of primary school teachers' intercultural sensitivity and attitudes toward child rights
- Tez No: 524908
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEDİHA SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Eğitim hakkı, diğer sosyal, kültürel, ekonomik, medeni, siyasi hakların uygulanmasını sağlayan tamamlayıcı bir haktır. Bu hak, farklılıkları ne olursa olsun, bütün çocukların eğitime erişim ve öğrenme olanaklarından eşit ve adil bir şekilde yararlanmalarının sağlanması gerektiğine vurgu yapmaktadır. Eğitimin baş aktörü olan öğretmenlerin, çocukların eğitim hakkından yararlanmalarını sağlamada çok önemli bir rolü vardır. Bu rolünü başarmada öğretmenin sahip olması gereken özelliklerden biri de kültürlerarası duyarlılıktır. Öğretmenler, çocuk haklarına yönelik bilgi ve tutumları ile kültürlerarası duyarlılıkları ölçüsünde sınıf ve okullarında, farklılıkları ne olursa olsun tüm öğrencilerin, uluslararası antlaşmalarla dikkate alınması taahhüt edilen çocuk haklarını koruyacak ve gözetecektir. Buna göre bu çalışmada temel olarak sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyleri ile çocuk haklarına yönelik tutumları araştırılmıştır. Bu çerçevede öğretmenlerin kültürlerarası duyarlılıkları ile çocuk haklarına yönelik tutumları arasındaki ilişkiler incelenmiş ve çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılmıştır. Nicel ve nitel araştırma desenlerinin bir arada kullanıldığı bu araştırmanın evrenini (nicel veriler için) 2016–2017 öğretim yılında Mersin ili Tarsus ilçesindeki ilkokullarda görev yapan tüm sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri için küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Buna göre birbirinden farklı kültürlerden gelen öğrencilerin çoğunlukta olduğu, heterojen öğrenci profiline sahip dokuz okul; benzer kültüre sahip öğrencilerin çoğunlukta olduğu, homojen öğrenci profiline sahip 12 okul olmak üzere toplam 21 okulda görev yapan 317 sınıf öğretmeni, nicel veriler için örneklemi oluşturmuştur. Araştırmanın nitel verileri için ise Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği (KDÖ) ve Çocuk Hakları Tutum Ölçeği (ÇHTÖ) uygulanan 317 sınıf öğretmeninden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak 11 öğretmen belirlenmiş ve bu öğretmenlerle görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın verileri;“Kişisel Bilgi Formu”,“Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği (KDÖ)”,“Çocuk Hakları Tutum Ölçeği (ÇHTÖ)”ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA, Kruskall Wallis, Mann-Whitney U ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda, sınıf öğretmenlerinin ÇHTÖ puanları ile KDÖ toplam ve alt ölçek puanları arasında, orta düzeyin biraz altında, pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. KDÖ'den elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin kültürlerarası duyarlılıkları, ortanın biraz üzerindedir. Öğretmenlerin KDÖ puanları cinsiyet, yaş, kıdem, mezun olunan okul türü ve görev yapılan okul tipi bakımından anlamlı bir fark göstermemiştir. Kültürlerarası duyarlılıkla ilgili yapılan görüşmelerde ise öğretmenler, öğrencilerinin farklı kültürel özellikler taşımalarından kaynaklan çeşitli sorunlar yaşandığını belirtişlerdir. ÇHTÖ'den elde edilen bulgulara göre ise öğretmenler çocuk haklarına ilişkin olumlu bir tutumla sahiptir. Analizler, öğretmenlerin çocuk haklarına yönelik tutumları arasında cinsiyete, yaşa, kıdeme ve görev yaptıkları okulun öğrenci profiline göre anlamlı farklar olmadığını; mezun olunan okul türüne göre anlamlı farklar bulunduğunu göstermiştir. Çocuk haklarıyla ilgili yapılan görüşmelerde öğretmenler çocuk haklarıyla ilgili bilgilerini yeterli görmüş, sınıf ve okullarında çocuk haklarının savunulması ve gözetilmesi konusunda olumlu uygulamaların varlığından söz etmişlerdir. Bununla birlikte çocuk haklarıyla ilgili bazı sorunların devam ettiğine de vurgu yapmışlardır. Bu sonuçlar doğrultusunda en başta öğretmenlerin, demokratik değerlerle ve çokkültürlü kişilik özellikleriyle donatılmaları ve demokratik bir sınıf ve okul kültürü yaratmaları konusunda eğitilmeleri, ilköğretim programlarının çokkültürlülüğü destekleyecek şekilde düzenlenmesi, öğretmen adaylarına hizmet öncesi, öğretmenlere ise hizmetiçi eğitimler kapsamında çocuk hakları eğitimi verilmesi, ilköğretim programlarına“Çocuk Hakları”dersi konulması, velilerin çocuk hakları konusunda eğitilmesi, okul-veli kaynaşmasının sağlanması, okul bina ve bahçelerinin çocuk gelişimine uygun şekilde düzenlenmesi, güvenli ortamlar haline getirilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Right to education is a complementary right that enables the application of other social cultural, economic, civil, and political rights. This right lays emphasis that it is necessary to enable all the children, no matter what differences exist among them, to benefit from the opportunities of access to education and learning in an equal and just manner. Teachers, who are the leading actors of education, have a vital role on providing the children with enjoyment of the right to education. One of the features which teachers must have with regard to achieving such a role is intercultural sensitivity. With their knowledge and attitudes relating to the child rights, and to the extent of their intercultural sensitivity; teachers shall protect and look after in classrooms and schools, regardless of any differences among them, their students' child rights that are committed to be taken into consideration by international agreements. Accordingly; in this study, basically the intercultural sensitivity levels of the primary teachers and their attitudes against child rights have been researched. In this framework; the relationship between the intercultural sensitivity of the primary teachers and their attitudes against child rights have been analyzed, and compared with each other by multiple variables. The primary teachers commissioned in the primary schools in the County of Tarsus of the City of Mersin in the School Year 2016-2017 have altogether constituted the population (for the quantitative data) of this study, in which the qualitative and quantitative research designs were used together. Cluster sampling method has been used for the quantitative data of the research. Accordingly; 317 primary teachers working in totally 21 schools; 9 of which have a heterogeneous student profile dominated by the students of various cultures, and 12 of which have a homogeneous student profile dominated by the students of similar cultures; have constituted the sample for the quantitative data. 11 out of 317 primary teachers who were applied an Intercultural Sensitivity Scale (ISS) and a Children's Rights Attitude Scale (CRAS) have been interviewed after they were determined by using criterion sampling method for the qualitative data of the research. Data of this study have been collected by using a Personal Information form, an Intercultural Sensitivity Scale (ISS), a Children's Right Attitude Scale (CRAS), and a semi-structured interview form. Descriptive statistics, independent samples t-test, one-way ANOVA, Kruskall Wallis, Mann-Whitney U, and correlation analyses have been used for the analysis of the quantitative data. Qualitative data have been analyzed by the content analysis method. At the end of the data analysis; it has been found that there were positive-sided and significant relationships between the CRAS scores and the total ISS and subscale scores of the primary teachers that were little under the intermediate level. According to the findings obtained from the ISS, the intercultural sensitivity of the teachers is slightly over intermediate. ISS scores of the teachers have not shown any significant differences in terms of gender, age, seniority, the type of school of graduation, and the type of school of duty. In the interviews made with regard to intercultural sensitivity, teachers have stated that various problems arising out of their students having different cultural characteristics. According to the findings obtained from the CRAS, teachers have a positive attitude towards children's rights. Analyses have shown that there existed no significant differences by gender, age, seniority, and the student profile of school of duty between the teachers' attitudes towards children's rights but by the type of school of graduation. In the interviews made with regard to the children's rights; teachers have found their knowledge on children's rights sufficient, and have expressed the existence of the positive applications about the advocacy and observance of the children's right in their classes and schools. However, they have also emphasized that some problems with such children's rights still continued. In line with the aforesaid results; the proposals such as firstly equipping the teachers with democratic values and multicultural personality characteristics and educating them on creating a democratic class and school culture, regulating the primary school curriculums so as to support the multiculturalism, providing the teacher candidates before service and the teachers within the scope of in-service training with education on children's rights, including the course“Children's Rights”in the primary school curriculums, educating the parents on children's right, providing the mutual socialization between school and the parents, arranging the school buildings and schoolyards in compliance with child development and making them safe environments have been suggested.
Benzer Tezler
- Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıkları ve iç-dış kontrol odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between intercultural sensitivity and internal-external control locus of classroom and social studies teacher candidates
SELDA ARSLAN TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR KARATEKİN
- Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları
Primary teachers' perception of cultural diversity and intercultural sensitivity
ÖZNUR RENGİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimKocaeli Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONER POLAT
- Sınıf öğretmenlerinin farklı kültürel yapıdan gelen öğrencilere ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of primary school teachers' views on students from different cultural structures
ERSİN KATFAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH YILMAZ
- Sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilere yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between class teachers 'attitudes towards foreign students and intercultural sensitivity levels
İSMAİL KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK KASA AYTEN
- Sınıf öğretmenlerinin çok kültürlü öğretmen yeterliklerinin yordayıcıları olarak kültürel zekâ ve kültürler arası duyarlılık
Cultural intelligence and intercultural sensitivity as predictors of multicultural teacher efficacy of primary school teachers
SELİM SUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SANEM TABAK