Alzheimer hastaları bakım veren iyi oluş psikoeğitim programının bakım verenlerin tükenmişlik sendromu üzerine etkisi
Alzheimer patient caregiver well-being psychoeducation program's effect on caregivers' burnout syndrome
- Tez No: 525615
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ OĞUZ TANRIDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Dünyada ve ülkemizde giderek artan yaşlı nüfus oranının beraberinde toplumu, yapılan birçok araştırma neticesine göre demans grubu hastalıklarının bu gruptan özellikle Alzheimer Hastalığı ile yoğun biçimde karşı karşıya bırakacağını göstermektedir. Grubun en sık karşılaşılan hastalığı Alzheimer, bilişsel ve işlevsel düzeyde ilerleyici bir kötüleşme ve hafıza ile diğer entellektüel faaliyetlerde belirgin bozulma olarak karşımıza çıkan ve geri dönüşü olmayan bir beyin hastalığıdır. Alzheimer'da hastalığın ilerlemesiyle birlikte hastalar bir diğer kişiye tamamen bağımlı hale gelmektedirler. Bu nedenle Alzheimer hastalığında bakım veren kavramı çok önemli olmakla birlikte“gerçek karar verici”anlamını taşımakta olup; bakım verme sürecindeki tüm kararları çok belirleyici olmaktadır. Bakım verenler genelde hastanın eşi ya da çocukları olmaktadır. Alzheimer hastalığı ilerlerken kişiyi gerileten bir hastalık olması sebebiyle içinde ağır bir bakım verme süreci ve bakım yükünü barındırmaktadır. Ve bu sürecin psikolojik açıdan yönetilememesi, hasta & bakım veren ilişkisine olumsuz yansımakta, değişen roller neticesinde ilişkide çatışmalara neden olmakla birlikte, bakım verende çoğu zaman tükenmişlik ve depresyonla sonuçlanmaktadır. Buradan hareketle araştırma, Kadıköy (Erenköy) Alzheimer Derneği'ne başvurmuş ve takibi buradan devam eden hastaların yakınları üzerinde yapılmıştır. Çalışmada, hasta yakınları, hastaların birebir temasta bulunduğu, fiziksel, duygusal ve sosyal açıdan tüm desteği veren birinci dereceden yakını olan bakım vereni olarak kabul edilmiştir. Çalışma, hafif, orta ve ileri evre Alzheimer bakım verenlerinden 55 kişi ayrıştırılarak, haftada 2 şer saatlik bir program ile 8 hafta devamlılığı esas alarak yürütülmüştür ve gönüllük esasına dayalı olarak yapılmıştır. Bu kapsamda bakım verenlere“bilgilendirmiş onam formu”imzalatılmıştır. Program süresince 10 kişi drop olmuştur ve program 33 kadın, 12 erkek bakım veren toplam 45 kişi olmak üzere tamamlanmıştır. Veri toplama aracı olarak; örneklem grubuna ait sosyo-demografik verilerin elde edileceği elde edilmesine yönelik“Veri Formu”ile“Zarit Bakıcı Yükü”,“Beck Depresyon”,“Beck Anksiyete”,“Maslach Tükenmişlik”,“Yaşam Doyumu”,“Psikolojik İyi Oluş”,“Psikolojik Sağlamlık”ve“Kişilerarası İlişkiler”Ölçekleri kullanılmıştır. Ölçekler açısından, zarit bakım yükü ölçeğinin sonuçları incelendiğinde bakım yükünün %57'lik bir orandan %38'lik bir orana düştüğü görülmüştür. Ve psikolojik iyilik hali ön test %29'dan son testte %66'lık bir orana artış saptanmış ve bakım verenlerin tükenmişlik seviyeleri ilk test %81 son test %62 olarak bulunmuştur. Uygulamasını KİPT (Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi) temelinde yapan programla birlikte, bakım verenler hastalarının içinde bulunduğu durumu anlamış, empatik davranmaya başlamıştır. Bakım verenler, ilişkilerdeki incelikleri fark etmiş, hassasiyetlerini anlamış ve hem hastası hem de diğer ilişkilerini bir dans gibi görmeyi öğrenmiştir. Bu durum hasta için anlaşılmanın verdiği huzur, bakım veren için ise iyi hissettirmenin verdiği güç, ilişkisel problemleri yönetmenin ortaya çıkardığı güven olarak gözlemlenmiştir. İlaveten psikolojik sağlamlık ve iyilik halini anlayan ve yakalayan bakım verenlerin kendi yaşam olaylarını daha yönetir hale geldiği, kendini değerli hissettiği, hasta & bakım veren ilişkisini bilinç, anlayış, nezaket ve sabır çerçevesinde yürüttüğü görülmüştür. Bu da bakım verme sürecinin tüm ağır yüklerine rağmen pozitif deneyime dönüşmesini sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
With the increasing proportion of the elderly population in the world and our country, society shows that the dementia group will be intensively confronted with Alzheimer's disease especially from this group. The most common disease of the group is Alzheimer's, a progressive worsening at the cognitive and functional level and an irreversible brain disease that is confronted as memory and a significant deterioration in other intellectual activities. With Alzheimer's disease progression, the patients become completely dependent on another person. For this reason, the concept of care in Alzheimer's disease is not only very important but also means“real decision maker”; all decisions in the care delivery process are very determinative. Caregivers are usually the patient's spouse or children. Due to the fact that Alzheimer's disease is a disease that recovers the person during its progress, it carries heavy care and maintenance burden. And the fact that this process can't be managed psychologically results in burnout and depression in the caregiver at the same time, which causes conflicts in the negative relation between the patient & caregiver and the changing roles. From this point of view, the research was carried out on the relatives of the patients who applied to the Alzheimer's Association in Kadıköy (Erenköy) and whose follow-up was continued there. In the study, patients' relatives, patients were admitted as caregivers with first-degree relatives who gave physical, emotional and social support. The study was conducted on the basis of volunteerism, based on a program of 2 hours per week for 8 weeks, with 55 people separated from mild, moderate and advanced Alzheimer's caregivers. In this scope,“informed consent form”has been signed to the caregivers. During the program, 10 people dropped and the program was completed with a total of 45 people giving care to 33 women and 12 men. As a data collection tool;“Beck Depression”,“Beck Anxiety”,“Maslach Burnout”,“Life Satisfaction”,“Psychological Well-Being”,“Beck Depression”,“ Psychological Resilience ”and“ Interpersonal Relations ”scales were used. In terms of scales, when the results of the disease maintenance burden scale were examined, it was observed that the maintenance burden fell from 38%to 57%. And psychological well-being pre-test increased from 29%to 66%in the last test, and burnout levels in caregivers were found to be 81%in the first test and 62%in the last test. Along with the program that makes its application on the basis of KIPT (Interpersonal Psychotherapy), caregivers begin to feel empathic in their patients' sense. Caregivers have recognized the intricacies of relationships, learned to recognize their sensitivities and to see both their patients and other relationships as a dance. This has been observed as the peace of mind for the patient, and for the caregiver, the power given by the good feelings, the confidence that the relationship problems reveal. In addition, it has been observed that caregivers who understand and capture the state of psychological resilience and well-being carry out their patient-care relationship in a consciousness, understanding, courtesy and patience, where their life events become more directive. This provides that the process of care has turned into a positive experience despite all heavy load.
Benzer Tezler
- Ailesindeki Alzheimer hastası bireylere bakım verenlerin deneyimleri üzerine değerlendirme
An evaluation on family caregivers' experiences of the family member with Alzheimer's disesase
TENZİLE BALIKÇIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiYıldız Teknik Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİF ESENDEMİR
- Alzheimer tipi demanslı hastalara bakım verenlerin öz etkililik-yeterlilik düzeyleri ile yaşam kaliteleri ve bakım yükleri arasındaki ilişki
Relationship between self efficacy sufficiency levels and quality of life and burden of care in caregivers of patients with alzheimer TYPE dementia
ARZU USLU
- Alzheimerlı yaşlılara bakım veren kurumlarda çalışan yaşlı bakım elemanlarının iş doyumunu etkileyen faktörlerin incelenmesi: Eskişehir ili örneği
The research of factors affects job satisfaction of elderly care personnel who works for elderly care institution serves alzheimer patients: Eskisehir example
GÜRSEL TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sağlık Kurumları YönetimiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERAL ÖZTÜRK
- Alzheimer hastalarına bakım veren yakınlarının duygusal tepkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the emotional reactions of caregivers of Alzheimer patients
SAFVET HAMİDİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ŞİMŞEK
- Alzheimer hastası ile bakıcısının eğitim durumu, akrabalık derecesi ve hanenin gelir düzeyi ile hasta ve bakıcının nöropsikometrik durumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between alzheimer's disease and caregiver's education, kinship degree and household income level and neuropsychometric status of the patient and caregiver
GÖKHAN GÖRKEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
NörolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEDAT ÇİLİNGİR