Geri Dön

Basit aracılık analizi ve tıpta bir uygulaması

Simple mediation analysis and its use in A medical research

  1. Tez No: 526335
  2. Yazar: MUSTAFA UĞURLU
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELCEN YÜKSEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
  6. Anahtar Kelimeler: Aracılık analizi, doğrudan etki, dolaylı etki, istatistiksel modeller, R programı, Direct effect, indirect effect, mediation analysis, R software, statistical models
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 70

Özet

Herhangi bir bilim dalında bir araştırmacının temel amacı değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığını test etmek ve eğer herhangi bir ilişki varsa bu ilişkilerin yapısını incelemeye çalışmaktır. Ancak uygulamada genellikle sonuç değişkenlerini etkileyen faktörler arasındaki ilişkiler yeterince incelenmemektedir. Kurt Lewis tarafından bu durum“kara kutu modeli”olarak tanımlanmıştır. Buna göre bağımsız değişkenler bir kara kutu içinde bilinmeyen bir takım işlemlerden geçtikten sonra bir sonuç değişkeni üretmektedir. Bu model çıktının bağımsız değişkenlerle nedensel olarak ilişkili olduğunu söyleyebilse bile bunun nasıl ve neden ortaya çıktığı hakkında yeterli bilgi vermez. Elbette bu durum önemli bir kısıtlamadır. Aracılık analizi bağımsız (işlem) değişkenlerin bağımlı (sonuç) değişken üzerinde etkilerini nasıl gösterdiğini araştırır. Hayes'e göre aracılık analizinde bazı işlem değişkenleri bir veya daha fazla aracı değişken aracılığıyla sonuç değişkenini etkilemektedir. Dolayısıyla“X”ile gösterilen bir işlem değişkeninin“Y”ile gösterilen sonuç değişken üzerindeki etkisi iki ayrı yoldan incelenmektedir. Bunlardan birincisi X işlem değişkeninin“M”aracı değişken yoluyla Y üzerinde yapmış olduğu“dolaylı”etki (X --> M --> Y) ve X işlem değişkeninin Y sonuç değişkeni üzerindeki“doğrudan”etkisidir(X --> Y). Bu araştırma için son 6 aydır kronik ağrı kriterlerini karşılayan romatolojik hastalıkları olan klinik örneklemden elde edilen veriler kullanılmıştır. Veri setindeki değişkenler arasında, klinik teoriler de dikkate alınarak, çeşitli basit aracılık modelleri oluşturulmuştur. Modelleme sırasında değişken türleri arasındaki tüm olası kombinasyonlar düşünülerek basit aracılık modelleri oluşturulmuştur. Her bir model ayrı ayrı analiz edilmiş elde edilen sonuçlar ayrı ayrı yorumlanmıştır. Geleneksel yöntemlerin sınırlılıkları da düşünüldüğünde basit aracılık analizi ve daha karmaşık ya da ileri aracılık modelleri önümüzdeki yıllarda daha da önemli bir yer edinecek gibi durmaktadır.

Özet (Çeviri)

The main aim of the researchers in any discipline is to test whether there is a relationship among in the variables. If there is any relationship, they are trying to examine the structure of this relationship. But, in practice, the relationship among factors influencing the outcome variables usually not sufficiently considered. This is defined as the“black box model”by Kurt Lewis. Accordingly, the independent variables produce an outcome variable after many unknown processes in the black box. Even this model demonstrated that output is experimentally associated with the independent variable, this model does not give enough information about how and why this relationship occurs. Of course, this is a considerable restriction. Mediation analysis examines how happen the effect of independent variable on a dependent variable. According to the Hayes, in mediation analysis, some treatment variables affect the outcome variable through one or more intermediate variables. Thus, the effect of treatment variable indicated by“X”on outcome variable indicated by“Y”can be checked in two ways. The first of these, X variable makes an“indirect”effect on the Y through the mediating variable“M”(X --> M --> Y)and the second is treatment variable X is a“direct”effect on the outcome variable Y (X --> Y). For this study, a sample was examined consisting of rheumatology patients with chronic pain for six months. Between the variables in the data set, taking into account the clinical theories, it was created a variety of simple mediation models. During modeling, considering all the possible combinations among types of variables, various simple mediation models have been developed. Each model is individually analyzed, and the obtained results were evaluated separately. When considering the limitations of traditional methods, the simple mediation analysis, and more complex or advanced mediation models seems to get more and more important place in the coming years.

Benzer Tezler

  1. Deneysel tip 1 diabetes mellitus'ta aralıklı hipoksinin kalpte hıf-1/vegf yolağı üzerine etkisi

    Effect of intermittent hypoxia on cardiac hif-1/vegf pathway in the experimental type 1 diabetes mellitus

    DERYA GÜZEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    FizyolojiAnkara Üniversitesi

    Fizyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN FIÇICILAR

  2. Anadolu arı sütlerinde şeker ve organik asit içeriklerinin kapiler elektroforez ile tayini ve antioksidan aktivite araştırması

    Determination of sugar and organic acid contents in anatolian royal jellies by capillary electrophoresis and investigation of antioxidant activity

    ÜLKÜ NİDA ÇOLAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Kimyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP KALAYCIOĞLU

  3. Koroner arter hastalığı tanısında endotel bağımlı vazodilatasyonun değerlendirilmesi ve sonuçlarının angina anamnezi, egzersiz tolerans testi, miyokart perfüzyon sintigrafisi ve koroner anjiyografi sonuçlarıyla karşılaştırılması

    Noninvasive determination of endothelium-mediated vasodilation as a screening test for coronary artery disease and evaluation and comparison of its predictive value with angina pectoris, exercise electrocardiography, and myocardial perfusion imaging

    MOHAMMADTAGHİ AHMADPOUR MAHALLEİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    KardiyolojiAnkara Üniversitesi

    Kardiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN ÖZENCİ

  4. Babaların emzirmeye ilişkin bilgi düzeyleri, tutumları ve baba bebek bağlanma düzeyleri arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi

    Examining the relationships between fathers' knowledge levels aboutbreastfeeding, attitudes and father-infant attachment levels with the structural equation model

    AYSU BULDUM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HemşirelikMersin Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DUYGU VEFİKULUÇAY YILMAZ

    PROF. DR. DEVRİM ALICI

  5. Çukurova bölgesindeki keratokonus olgularında VSX1 ve LOX genlerinin dizileme yöntemi ile analizi

    Sequencing analysis of VSX1 and LOX genes in cases with keratoconus in the Cukurova region

    ASTAN IBAYEV

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Göz HastalıklarıÇukurova Üniversitesi

    Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELTEM YAĞMUR