Türkiye'de adam öldürme suçunda etkili olan bazı sosyo-kültürel faktörlere ilişkin uygulamalı bir çalışma
An applied research on some socio-cultural factors effecting criminal homicide in Turkey
- Tez No: 52932
- Danışmanlar: PROF.DR. TÜLİN İÇLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Sosyoloji, Law, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Adam Öldürme, suç sosyolojisi alanında üzerinde önemle durulan, gerek toplumsal gerekse yasal açıdan ciddi olumsuz yaptırımlarla karşılanan bir suç türü niteliği taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de adam öldürme suçunu, öncelikle cinayet nedeni ile suçlu- mağdur ilişkisi üzerinde yoğunlaşarak, sosyo-kültürel açıdan değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye'de adam öldürme suçuyla ilgili bir saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Nisan 1993 ile Ekim 1995 tarihleri arasında toplam 81 cezaevinde adam öldürme suçundan hükümlü bulunan 879 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Adam öldürme eylemi tarih içerisinde herzaman suç olarak değerlendirilmemiştir. Yasal süreç açısından değerlendirdiğimizde, bu eylemin kişisel nitelik taşımaktan uzaklaşarak, kamuya karşı suç niteliği kazandığı görülmektedir. Türk Ceza Kanununda ise, bireylerin yaşam hakkı, beden tamlığı gibi en önemli haklarını içeren“Şahıslara Karşı Cürümler”başlığı altında yer almaktadır. Farklı ülkelerde yapılan araştırma sonuçlarını değerlendirdiğimizde, Batı'da son birkaç yüzyıldır şiddet kullanma oranlarının düştüğü görülmektedir. Gelişmiş ülkelere baktığımızda, özellikle Amerika'da cinayet oranlarının yüksek olduğu dikkat çekmektedir. Öte yandan, Afrika, Asya ve Güney Amerika'da da cinayet oranları göreli olarak yüksektir. Cinayet olayında, gerek öldüren gerekse öldürülen çoğunlukla genç erkeklerdir. Cinayet işleyen kadın oranı erkeklere göre düşüktür ve dünyanın çeşitli bölgeleri arasında belirgin bir fark görülmemektedir. Adam öldürme olayında suçlu ile kurban çoğunlukla birbirini tanıyan ya da akrabalık bağı bulunan kişilerdir.İÜ Türkiye'de ise, genel suçluluk içerisinde kişiye karşı suçların oranı göreli olarak yüksektir. Diğer ülkelerde olduğu gibi, Türkiye'de de cinayet işleyen kadın oranı erkeklere göre düşüktür ancak, toplam kadın ve erkek suçluluğu dikkate alındığında kadınlarda adam öldürme suçu işleme oranı göreli olarak yüksektir. Bu suçu işleyenlerin çoğunluğunu eğitim düzeyi düşük, tarım sektöründe çalışan, 22-39 yaş gruplarında yoğunlaşan kişiler oluşturmaktadır. Adam öldürme suçu, nedenleri açısından sosyal/yapısal, ekonomik göstergeler çerçevesinde ya da sosyal dezorganizasyon, sosyal çözülme, suçlu altkültürü yaklaşımları çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan araştırmalarda, tüm bu yaklaşımlara ilişkin faktörlerin bir ya da daha fazla değişkenle ilişkisi içerisinde ele alındığı görülmektedir. Çalışmamızda elde ettiğimiz sonuçlar, Türkiye'de adam öldürme suçunun, kişilerin içerisinde yaşadıkları sosyal/kültürel ortamın içerdiği değerler ile sosyal/ekonomik statü düşüklüğünün etkileşimi olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Elde ettiğimiz sonuçlar, cinayet nedeni olarak ilk sırada namus/şerefi korumak amacının geldiğini göstermektedir. Cinayeti işleyen kişi ile öldürülen kişinin de çoğunlukla, birbirini tanıdığı ortaya çıkmıştır. Bu sonuç doğrultusunda toplumsal/kültürel bir beklentiye uyma eğiliminin yanısıra, sosyo-ekonomik statü düşüklüğünün yol açtığı“toplumsal kimlik”elde etme kaygısı da vurgulanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Being one of the most significantly underlined topic of criminal sociology, homicide is a type of crime which involves both social and legal negative sanctions. The aim of this study is to analyze the crime of homicide in Turkey, by primarily concentrating on the reason of commiting homicide and the offender-victim relationship from a socio-cultural perspective. With such an aim in mind, a field research on homicide in Turkey has been conducted between April 1993 and October 1995 on 879 criminals sentenced for homicide in 81 prisons. When evaluated from an historical perspective, the act of homicide has not always been considered as a crime. However, within the framework of legal process such an act appeared to loose its individualistic character and begun to be considered as a type of crime against public. In the Turkish Penal Code, homicide has been a subject of“Crimes Committed Against Persons”which involves most important rights such as right to live and unity of the body. When the results of the research conducted in various countries are taken into consideration, there appeared to be a decline in the rate of using violence during the past few centuries in the Western societies. The rate of homicide has been high in the developed countries, especially in the U.S.A.. Moreover, the rate of homicide is also relatively high in Africa, Asia and South America. Within the framework of the act of homicide, young men largely appear to be in a position of both the murderer and the victim. The rate of women who commit homicide are relatively low when compared to men all around the world without showing differences with regard to different regions. In the cases of homicide, the offender and the victim are usually persons who know each other or are relatives. As far as the Turkish case is concerned, the rate of crimes committed against persons are relatively high when compared to general crime rates. Although the rate of women who committed homicide is lower than men as it has been the case in other countries, in Turkey homicide accounts for a higher percentage of female crime than of male crime. The act of homicide is usually committed by individuals of low educational level, working in the agricultural sector as well as being between the age of 22 and 39. The reasons of the crime of homicide has tried to be explained within the framework of social/structural and economic indicators as well as social disorganization, social disintegration and criminal subculture theories. In research conducted, the related factors in all the mentioned approaches are analyzed with respect to their relationship to one or more variables. According to the results of this study, criminal homicide is a result of the interaction between certain social/cultural values and low social/economic status. In this respect, the defence of honour is found out to be the primary reason underlying the act of homicide with an offender and a victim who knows each other. In accordance with such a result, besides having a tendency of conforming to the social/cultural expectancies, the concern of searching for a social identity on the part of the offender which results from being in a low socio-economic status, has to be emphasized.
Benzer Tezler
- Kadın katilleri cinayet işlemeye iten sosyo-kültürel faktörlerin incelenmesi
Research over the social-cultural factors to lead woman killers the committ murder
S. NESLİHAN SÜMER
Doktora
Türkçe
2001
AntropolojiAnkara ÜniversitesiSosyal Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER İLBARS
- Türkiye'de kasten adam öldürme suçunu işlemiş faillerin kişilik yapılarının analizi ve adam öldürme suçunun yordayıcılarının irdelenmesi
The analysis of first degree homicide offenders and the examination of the predictors of the crime of homicide
NAZMİYE ARDUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖMER SAATCIOĞLU
- Feminist bakış açısından Türkiye'de kadın suçluluğu üzerine sosyolojik bir inceleme
A Sociological research on female criminality in Turkey within the framework of feminist perspective
NİLÜFER ÖZCAN
- Adam öldürme suçundan cezaevine giren kadınları suça götüren nedenler ve cezaevi sürecinin incelenmesi
The reasons promt women to murder and examination of prison life
RUMEYSA AKGÜN
Doktora
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VELİ DUYAN
- Adam öldürme suçu nedeniyle Türkiye cezaevlerinde bulunan mahkumların profili
Başlık çevirisi yok
ALPAY GÖÇMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEYLAN ZİYALAR