Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Teachers working in special education working life quality, psychological good creation and level of organizational labority investigation of the relationship between
- Tez No: 529421
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN EFİLTİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Özel eğitim, çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş, örgütsel bağlılık, Special education, working life quality, psychologic well-being, organisational commitment
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu çalışmanın amacı, özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırma 2016-2017 eğitim öğretim yılında özel eğitim okullarında görev yapan 249 kadın ve 162 erkek olmak üzere 411 öğretmenin görüşleri değerlendirmeye alınmıştır. Bu çalışmada; özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlere Sirgy vd. (2001) tarafından geliştirilen Türkçe'ye uyarlanması ve geçerlilik güvenilirliği Taşdemir Afşar (2011) tarafından yapılan Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği, Ryff (1989) tarafından bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerini değerlendirmek amacıyla geliştirilen, Türkçe'ye uyarlama çalışması Cenkseven (2004) tarafından yapılan Psikolojik İyi Olma Ölçeği, Meyer ve Allen (1991) tarafından geliştirilen ve yine Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından revize edilen Örgütsel Bağlılık Ölçeği, Türk çalışanlarına uygunluğunu belirlemek amacıyla Wasti (2000) tarafından geçerliği sağlanan Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşamı kalitesi, psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık puan ortalamalarının cinsiyet, medeni durum, yaş, mezun oldukları bölüm, kurumda görev yaptığı süre, çalıştığı kurum türü ve birbirleri arasındaki ilişki değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşamı kaliteleri, psikolojik iyi oluşları ve örgütsel bağlılıkları; cinsiyet, medeni durum, yaş ve çalıştığı kurumun türüne göre yapılan analizler sonucunda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Mezun oldukları bölüme göre yapılan analiz sonucunda ise özel eğitim öğretmenleri meslek öğretmenlerine göre daha yüksek örgütsel bağlılık düzeyine sahiptir. Diğer branşlar arasında ise anlamlı farklılık bulunmamıştır. Kıdemlerine göre yapılan analiz sonucunda 10 yıldan fazla olan katılımcıların çalışma yaşam kalitesi ölçeğinin puan ortalamaları kıdemleri 5 yıldan az olanların puan ortalamalarından daha yüksektir. Katılımcıların örgütsel bağlılıkları ve psikolojik iyi olma durumları kıdemlerine bağlı olarak anlamlı bir şekilde değişmemektedir. Kurumda görev yaptığı süreye göre yapılan analiz sonucunda katılımcıların kurumlarında 3 yıl ve daha fazla süredir çalışan katılımcıların örgütsel bağlılıkları, 3 yıldan az süredir çalışanların çalışma yaşam kalitelerinden daha yüksektir. Çalışma yaşam kalitesi ölçeği ve psikolojik iyi oluş ölçeği puan ortalamaları ise kurumlarında çalışma sürelerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel bağlılık, çalışma yaşamı kaliteleri ve psikolojik iyi oluşları arasında yapılan analizler sonucu örgütsel bağlılıkları yüksek olan kişilerin çalışma yaşam kaliteleri de genel olarak yüksektir. Benzer şekilde örgütsel bağlılıkları düşük kişilerin çalışma yaşam kaliteleri de genel olarak düşüktür. Örgütsel bağlılık ölçeği puanları ile psikolojik iyi oluş puanları arasında ve çalışma yaşam kalitesi ölçeği puanları ile psikolojik iyi oluş puanları arasında ise anlamlı korelasyon bulunmamaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the relationship between the working-life quality, psychological well-being and organizational commitment of teachers who are working in special education schools. In this study, 411 teachers, 249 female and 162 male teachers working in special education schools in 2016-2017 academic year, were evaluated. In this study; Work Quality Assurance Questionnaire which was developed by Sirgy et al. (2001) and adapted for Turkish by Tasdemir Afsar (2011), Psycholocical Well-Being Assurance Scale which was developed by Ryff (1989) and adapted for Turkish by Cenkseven (2004) in order to evaluate the psychological wellbeing levels of the individuals. The Psychological Organizational Commitment Scale which was developed by Meyer and Allen (1991) and revised by Meyer, Allen and Smith (1993) and the Three Dimensional Organizational Commitment Scale was adapted by Wasti (2000) to determine eligibility for Turkish employees were applied to teachers. In the study, it was investigated whether the teachers working in special education schools differed in terms of working life quality, psychological well-being and organizational commitment average scores differ in terms of gender, marital status, age, department they graduated, duration of institutional work, type of the institution and the relationships between them. Working life qualities, psychological well-being and organizational commitment of teachers who are working in special education schools have no significant difference when they are examined based on their gender, marital status, age, and the type of institution employed. As a result of analysis according to the university departments they have graduated, special education teachers have higher level of organizational commitment than vocational teachers. No significant difference was found among the other branches. To conclude, the analysis made according to their seniority, the participants who have more than 10 years of experience are higher than the average scores of those who have less than 5 years of seniority average. Participants' organizational commitment and psychological well-being do not change significantly depending on their seniority.
Benzer Tezler
- Özel eğitim öğretmenlerinin COVID-19 korkusu, iş yaşam kalitesi ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between special education teachers' fear of COVID-19, quality of work life and psychological level of well-being
SELÇUK ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAHİT NURİ
- Özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik iyi oluş, iş doyumu ve okul yaşam kalitesi bakımından karşılaştırılması
A comparison of special education teachers in terms of psychological well-being, job satisfaction and quality of school life
SEDA SEYMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM DİKEN
- Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasındaki ilişki
The relationship between the quality of work life of teachers and school administrators and their perception of organizational values
VENHAR KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ADIGÜZEL
- İlköğretimde anasınıfı ile ilgili uygulamalar ve sorunlar
Başlık çevirisi yok
RECEP AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL ÇAĞLAR
- Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin maruz kaldıkları veli kaynaklı yıldırma davranışları ve veli tanımlamaları
Parents-Induced Mobbing on Preschool Teachers and Their Descriptions of Parents
EMEL DİNÇKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AYDIN BAŞAR