İdil-Ural sahasında Ceditçi sosyalistlerin faaliyetleri (1905-1938)
The Activities of socialist Jadidists in İdil-Ural (1905-1938)
- Tez No: 52951
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. MÜRÜVVET KURHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Îdil-Ural sahasında, Ceditçi Sosyalistlerin 1905-1938 yılları arasındaki faaliyetlerinin incelendiği eldeki çalışmadan XIX. yü2yılın ikinci yansından itibaren reformist ulema tarafından başlatılan dinî ve kültürel yeniliklerin önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Çalışmada, tarihî perspektif de dikkate alınarak Çarlık döneminde İdil-Ural sahasındaki gayri-Ortodoks ve gayri- Rus unsurun maruz kaldığı iskân siyaseti ve misyoner hareket, yenilikçi ulemanın faaliyetlerini tahrik eden dinamikler olarak kabul edilmiştir. Çarlık idaresinin Ortodokslaştırma ve Ruslaştırma faaliyeti, İdil-Ural sahasında ulemanın önayak olduğu İslamî modernleşmenin başlıca sebebi olmuş, bu İslamî uyanış, Cedit Hareketinde ifadesini bularak, eğitim başta olmak üzere kültürel ve millî bilinçlenmeyi de beraberinde getirmiştir. Cedit Hareketi milliyetçi entellektüel kadro tarafından siyasî bir karaktere 1905 İhtilâlini izleyen yıllarda bürünmüştür. Siyasî süreç içinde entellektüel kadro, aynı zamanda liberal ve sosyalist olmak üzere iki farklı kanada ayrılmıştır. Ceditçi Sosyalistlerin bir kısmı Ekim İhtilâli ile beraber Bolşeviklerin kurduğu rejime destek vererek Sovyet idaresi allında da siyasî faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Ceditçi gelenekleri devam ettiren ve millî sosyalizmi kurmak şeklinde sistemleşen, liderliğini Sultangaliyev'in yaptığı milliyetçi hareketin temsilcileri ise, Stalin tarafından siyasî hayattan tasfiye edilmişlerdir. Söz konusu elit kadronun siyasî tasfiyesi İdil-Ural sahasında, aynı zamanda bir etnik tasfiye niteliğini de taşımış, 1923-1938 yıllan arasında, Ceditçi nesil yerini gönüllü ve sadık komünist-proleter nesle bırakmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis, is The Activities of Socialist-Jadidists in Idil-Ural. In general, it is stressed the importance of the religious and cultural reforms which were performed by reformist ulema after the second half of the XIX century. In historical perspective, it is accepted that the dynamics provoked the ulema to perform Islamic reform were the colonization policy and missionary activities of Tsarist administration towards the non-orthodox and non-russian elements in Idil-Ural. This Islamic reform brought first of all new concepts of secular education and also cultural and national consciousness which constirued the Jadidism. The Jadial movement was turned into political character by nationalist intellectual elite in the years followed 1905 Revolution. In this political process this intellectual elite was divided in to two fractions, one was liberal and the other was socialist though they shared strictly the nationalist ideology. With the coming of October Revolution, the socialist-jadidists supported to and cooperated with the Bolcheviks so they continued their political activities during the Soviet regime. Under the leadership of Sultangaliyev the nationalist socialists who still kept the Jadid traditions and wanted to establish National socialism in Russian Turkish territories and Islamic world which was the foundation of national mouvement were politically eliminated by Stalin. This political elimination of nationalist socialists meant also ethnic liquidation, therefore Jadidist generation was replaced by volenteer, and devoted communist proletarian generation in İdil-Ural betwen the years 1923-1938.
Benzer Tezler
- İdil-Ural sahasında ceditçilik dönemi Türk-Tatar gramerciliği
Turkish-Tatar grammar of the renovation period in İdil-Ural region
HÜLYA GÖKÇE
Doktora
Türkçe
2008
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK TAVKUL
- Molla Münir Hadiyev'in Başkurt Tarihi adlı eserinin çeviri ve incelenmesi
The translation and analysis of the work called Molla Münir Hadiyev's Bashkir History
ZAFER SEVER
- Akdes Nimet Kurat'ın hayatı ve eserleri
The Life of Akdes Nimet Kurad and his works
SİBEL KAÇMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NESRİN SARIAHMETOĞLU
- Masallar adlı metin esasında Başkurt Türkçesinde fiil
Verb in Baskurt Turkish on the base of the text 'the stories?
MÜZEKKÂ BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇAĞRI ÖZDARENDELİ
- Başkurt Türkçesinin tarihi karşılaştırmalı ses bilgisi
Historical comparative phonology of Bashkir Turkish
HÜLYA GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER