Behiç Ak'ın çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa görelik açısından incelenmesi
An examination of works of Behiç Ak in children's literature based on appropriateness for children
- Tez No: 531690
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT SEVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Behiç AK, Eğitim, Edebiyat, Çocuk Edebiyatı, Çocuğa Görelik, Behiç Ak, Education, Literature, Children's Literature, Appropriateness for Children
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu çalışmada, Behiç AK'ın çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Amaçsal örneklem ile seçilen Behiç AK'ın okulöncesi döneme seslenen dokuz yapıtı betimsel tarama yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada, öncelikle; edebiyat ve eğitim, çocuk edebiyatı, okulöncesi dönemde resimli kitapların önemi ve çocuğa göreliğe ilişkin bir çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra, biçimsel (boyut, kâğıt, kapak ve cilt, sayfa düzeni, harfler, resimler), içerik (konu, izlek, ileti, karakter, dil ve anlatım) ve eğitsel özelliklerine göre incelenen yapıtların bulguları çocuğa görelik bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre; incelenen yapıtların cildinin çocuğun kitapla uzun süre etkileşimini sağlayabilecek olan dikiş (ip) ile yapılmadığı belirlenmiş, ciltleme biçiminin çocuğa göre olmadığı sonucuna varılmıştır. ''Bilyeler'', ''Gökdelene Giren Bulut'', ''Kedi Adası'', ''Rüzgârın Üzerindeki Şehir'', ''Uyurgezer Fil'' ve ''Yüksek Tansiyonlu Çınar Ağacı'' adlı yapıtlarda, dilsel metinlerin bulunduğu bölümlerde, çocuğa izleme ve görsel okuma isteği sağlayabilecek biçimde kenar boşluklarının olduğu; ama görsel metinlerin olduğu bölümlerde kenar boşluklarının olmadığı belirlenmiştir. ''Büyükannem ve Miyop Ejderha'' adlı yapıtta, şehir yaşamının betimlendiği bazı resimlerin çocuğun çizebileceği yalınlıkta olmadığı belirlenmiş; öğelerin çokluğu ve çizgilerin karmaşıklığı nedeniyle görselin çocuk tarafından rahatça izlenemeyebileceği sonucuna ulaşılmıştır. ''Kedi Adası'' ve ''Rüzgârın Üzerindeki Şehir'' adlı yapıtlarda çocuğun kolaylıkla özdeşim kurabileceği belirgin bir kahramanın olmadığı, ''Uyurgezer Fil'' adlı yapıtta basımdan kaynaklanan yazım yanlışlarının olduğu ve ''Karadeniz'deki Yunus'' adlı yapıtın tüm karakterlerinin erkek olduğu belirlenmiştir. Genel bir açıklamayla, incelenen tüm yapıtların; tasarım, içerik özellikleri ve eğitsel ilkeler bakımından çocuğa görelik ilkesine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the works of Behiç Ak in children's literature with respect to appropriateness for children. Selected using a purposive sampling method, nine works of the author intended for pre-school children were examined through a descriptive approach. Firstly, the researcher constructed a theoretical framework encompassing the relationship between literature and education, children's literature, the importance of books with visuals for pre-school children and appropriateness for children. Then, in line with principles of appropriateness for children, the works in question were evaluated based on appropriateness for children, particularly with respect to design (ie., dimensions, paper, cover and binding, page design, letters and pictures), content (ie., subject, theme, message, character, language and style) and instructional properties. According to the findings of the study; It was found that the bindings of all works were not made by rope (stitch) to help children interact with the book longer. Therefore, It was concluded that the bindings of the books were not appropriate for children. In the books entitled ''Marbles'', ''The Cloud That Entered a Skyscrapper'', ''Cat Island'', ''City Above the Wind'', ''A Sleepwalking Elephant'' and ''Plane Tree with High Blood Pressure'', It was found that there were enough mangins around the texts to help children read and watch the book comfortably, but there were not enough margins around the pictures. In some visuals depicting the city life in the book entitled ''My Grandma and the Short Sighted Dragon'', It was found that the pictures were not simple for children to draw easily because of the abundance of the elements and the complexity of the lines. Therefore, It was concluded that some pictures of the book could not be watched by the children comfortably. The books entitled ''Cat Island'' and ''City above the Wind'' lacked an apparent protagonist that the children could identify themselves easily with. Also, it was seen that there were some spelling mistakes in ''A Sleepwalking Elephant'' and all the characters were male in the book entitled ''A Dolphin in the Black Sea''. Globally considered, all the books examined are in line with the principles of the appropriateness for children with respect to design, content and instructional properties.
Benzer Tezler
- Behiç Ak'ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel öğeleri bakımından incelenmesi
Examination of children's books of Behiç Ak in terms of principal element of children's literature
YAĞMUR ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZGÜL İNCE SAMUR
- Behiç Ak'ın çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuk edebiyatının temel ögeleri açısından incelenmesi
Examination of children's books of Behiç Ak in terms of principal element of children's literature
ÖMER TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYTULLAH KARAGÖZ
- Behiç Ak'ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi
An analysis of Behiç Ak's children's books in terms of values education
ERDEM ABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZGÜL İNCE SAMUR
- Behiç Ak'ın 'Gülümseten Öyküler' dizinindeki hikâye kitaplarının kalıplaşmış söz varlığı açısından incelenmesi
Analysis of Behiç Ak's story books in 'Gülümseten Öyküler' series in terms of stereotyped vocabulary
MEHMET UZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH ÖZCAN
- Behiç Ak'ın çocuk kitaplarında muhteva
Behiç Ak's content in children's books
ESRA ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ TAŞTAN