Dini, ideolojik ve mesleki ilke, inanç ve değerlerin mesleki hayatın cari-gündelik düzeni ile uyumlaşma, ayrışma ve çatışma biçimleri üzerine bir inceleme
An investigation on the forms of harmonization, segregation and conflict on the current-daily order of the occupational life with the religious, ideological and professional principles, belives and values
- Tez No: 531836
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKGÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Seçici yakınlık, meslek, meslek ahlakı, mesleki ilke, inanç ilkeleri, değerler, etik ihlal, Elective affinity, occupation, professional ethics, professional principles, principles of belief, values, ethical violation
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Bu araştırma, farklı meslek guruplarından bireylerin, etik ihlal ve sapma ihtimali olan hallerde, sahip oldukları inanç ve meslek ilkelerini, eylemlerini planlamada ne ölçüde kılavuz edindikleri hakkındadır. Araştırmada, Weber'in seçici yakınlık kavramı başta olmak üzere toplumsal normlar ile eylem ilişkisinin mahiyeti sorgulanmakta, toplumsal normlar, dini ve seküler değerlerin insan eylemliliğine etkisine dair teorik ön görülerin, meslek hayatı kapsamındaki olgusal verilerle ne ölçüde ve hangi hallerde uyuştuğu ya da ayrıştığı incelenmekte ve bu husustaki sosyoloji kuramları eleştirel biçimde ele alınmaktadır. Araştırmanın verileri, avukat, öğretmen, din görevlisi, hekim, hemşire, mimar, mühendis, mali müşavir, müteahhit ve işadamı olmak üzere on meslek kategorisinden 71 kişiyle yapılan derinlemesine mülakatlardan elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, katılımcıların meslek hayatında eylemlerini planlamadaki durumsal farklılıkları şu üç ideal-tipik davranış biçimine göre analiz edilmiştir: i) ilkeleri merkezinde hareket etmek, ii) ilkelerinden bir kısmını seçerek uyma davranışı göstermek ve iii) ilkeleri ile meslek hayatını ayrı tutmak. Fiili davranışın bu ideal-tipik davranış örüntülerine nasıl bir yakınlaşma veya uzaklaşma sergilediği ise üç farklı eksende yer alan etkenlerle ilişkisi içinde ele alınmıştır: i) bireylerin almış oldukları meslek ahlak eğitimi, mesleki amaç ve kaygıya dayalı farklılıkları, ii) dini inanç ilkeleri ve değerlerini konumlandırma biçimleri ve iii) hem inanç hem de meslek ahlak ilkelerinin birlikte kılavuz edinilmesi halinde yaşamış oldukları zorluklar, deneyimler ve bu sonraki hususların onlarda oluşturduğu/ onları zorladığı davranış ve tavır değişiklikleri. Araştırma bulguları sonuç itibariyle, bireylerin meslek hayatındaki eylemlerini planlamalarında, kategorik farklılıkların değil, meslek hayatı içinde olağan olarak karşılaştıkları olayları nasıl yorumlayıp konumlandırdıklarının belirleyici olduğunu ortaya koymakta ve dolayısıyla Weber'in seçici yakınlık anlayışı ile örtüşen bir örüntü ve eklemleşmenin mevcut olmadığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This research is concerned with how individuals from different professions plan and act in accordance with beliefs and ethical principals in occasions in which violation of ethical principals is possible or the rule of the daily routines of occupational life. This issue is examined within the context of theoretical approaches to the nature of relationship between social-ethical rules, norms and human social conduct, with particular attention paid to Weber's conception of“elective affinity”and the contingent nature of relation between social norms and human conduct. The emprical data of the study have been collected by means of in-depth interviews conducted with 71 people belonging to ten different occupations, namely lawyers, teachers, clerics, physicians, nurses, architects, engineers, financial consultants, building contractors and businessmen. The analysis of the data is done by formulating three types: i) trying to act/acting in compliance with their own beliefs and ethical principals, ii) a elcetive and sitiational compliance with the belifs and rules and iii) not taking into account but keeping beliefs and principals and occupational conduct as saperate issues. How the actual conduct of the indivduals come close or divert from these ideal-typical forms of conduct is analysed in conncetion with three aspects of their professional lives and careers: i) the type of professional ethics education that the individuals have had before after entering the professional life, their professional purpose and anxiety-based differences, ii) how they position the ethical principles and religious beliefs in their lives in general and in their professional lives in particular, and iii) the kind of difficulties that they have encountered or benefits they have obtained in their lives because adhering to and complying with their beliefs and ethical principals. The study indicates that it is neither the occupational differences nor the differences in the sources of norms but the how the individuals understand and interpret the conditions in which they practice their profession exercise a definite impact on their actual conduct and therefore it is not possible to interpret this relation as an expression of elective affinity as expressed by Weber.
Benzer Tezler
- Türkiye'de eğitim sisteminin genel amaçları ve temel ilkelerinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET MEHDİ İÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURHANETTİN DÖNMEZ
- Modernleşme döneminde Türk aydınının eğitime bakışı
A study on the Turkish intellectual's viewpoint to the concept of education in the modernization period
ERCAN UYANIK
Doktora
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ABDULLAH MARTAL
- Suriyeli mültecilerin Türkiye medyasındaki sınıfsal temsili
Class representation of Syrian refugees in Turkish media
FERAY ARTAR
Doktora
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜZEYYEN AYTÜL KASAPOĞLU
- Etnograf ve fotoğrafçılara yönelik bir etnografi çalışması: Hacı Bektaş Veli etkinliklerinin foto-etnografisi
An etnography study for etnographers and photographers: Photo-etnography of Hacı bektaş Veli festival
GÜLBİN ÖZDAMAR AKARÇAY
- Ergun Göze'nin hayatı ve fikirleri
The life and opinions of Ergun Göze
GİRAYALP KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyografiYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAYİM TÜRKMAN