Türkçenin ikinci/yabancı dil olarak öğretiminde pedagojik dilbilgisi kullanımına yönelik ders modeli önerisi
Lesson model proposal for usage of pedagogical grammar in teaching Turkish as a second/foreign language
- Tez No: 534473
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET BENZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Pedagojik Dilbilgisi, Eylem Araştırması, İkinci/Yabancı Dil Olarak Türkçe Dilbilgisi Öğretimi, Ders Modeli Önerisi, Pedagogical Grammar, Action Research, Turkish Grammar Teaching as a Second/Foreign Language, Lesson Model Proposal
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 346
Özet
Bu araştırma, ikinci/yabancı dil olarak Türkçe dilbilgisi dersleri için birbirini besleyen üç farklı uygulamadan oluşmaktadır. Her bir uygulamanın sonuçları bir sonraki uygulamaya yansıtılmış ve en sonunda ortaya çıkan ders modeli ve planı örnek olarak sunulmuştur. Ayrıca ders modelinin geliştirilme süreci ayrıntılı olarak betimlenmiştir. Eylem araştırması modeli ile yürütülen bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Dilbilgisinin ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğrenmedeki yeri nedir? 2. Türkçe dilbilgisi derslerinde öğrencilerin zorlandıkları konular nelerdir? 3. Dilbilgisi dersleri nasıl tasarlanmalıdır? 4. Pedagojik dilbilgisi ders modelinde konuya nasıl dikkat çekilmelidir? 5. Pedagojik dilbilgisi ders modelinde dilbilgisi içeriği nasıl sunulmalıdır? 6. Pedagojik dilbilgisi ders modelinde alıştırma ve etkinlikler nasıl tasarlanmalıdır? Araştırmanın çalışma grupları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemeye göre seçilmiştir. Buna göre birinci grup ve ikinci grup Türkiye'de Türkçe öğrenen yetişkin bir grupken üçüncü grup Türkiye dışında Türkçe öğrenen yetişkin bir gruptur. Böylece hem ikinci dil olarak hem de yabancı dil olarak Türkçe öğrenimi gören gruplar seçilerek örneklem kapsayıcı hâle getirilmiştir. Araştırmada geliştirilen ders modeli hem alan yazından hem de sınıf çalışmalarından elde edilen verilerle desteklenerek oluşturulmuştur. Söz konusu gruplarla nitel veri toplama araçları (görüşme, gözlem, öğretmen günlüğü, öğrenci ürünleri) kullanılarak veriler toplanmıştır. Toplanan veriler elle kodlanarak temalar oluşturulmuş, ortak temalar altında birleştirilen veriler yorumlanmıştır. Araştırmanın soruları doğrultusunda özetlenen araştırma sonuçları aşağıdaki gibidir: 1. Araştırmanın ihtiyaç analizi aşamasında öğrenci ve okutmanlar Türkçe dilbilgisinin ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğrenmede önemli bir yeri olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenci ve okutmanlarla yapılan görüşmeler sonucunda dili öğrenme amaçlarının dilbilgisine verilen önemde belirleyici olduğu anlaşılmıştır. 2. İhtiyaç analizi sonucunda öğrencilerin Türkçe dilbilgisi derslerinde en çok zorlandıkları yapı -mA/-mAK (İsim-Fiil) ekleri olarak belirlenmiştir. Öğrenciler özellikle -mA ve -mAK ekleri arasındaki işleve dayalı farkı anlamakta zorlanmaktadır. Bundan dolayı -mA ve -mAK arasındaki fark net olarak betimlendikten sonra öğrencilere sunulmalıdır. 3. İhtiyaç analizinin sonucuna göre pedagojik dilbilgisi derslerinin yaklaşık olarak %25'i öğrencilerin dile maruz kalacakları etkinliklere, %25'i dilbilgisi açıklamalarına ve bu açıklamalarla ilgili alıştırmalara, %25'i öğrencilerin öğrendikleri konuyu kullanabilecekleri etkinliklere, %25'i ise dilin daha akıcı bir şekilde kullanılmasına dönük etkinliklere ayrılmalıdır. Derslerin genel yapısı da bu sıralamaya ve oranlara göre olmalıdır. 4. Pedagojik dilbilgisi ders modelinin ilk basamağı“dikkati konuya çekme”dir. Araştırmanın uygulamaları sırasında öğrenci, gözlemci ve araştırmacı öğretmenden alınan görüşlere göre dilbilgisi yapıları metin, karikatür, video gibi materyallerle bütünleştirilerek işlendiğinde öğrencilerin önceki bilgileri harekete geçmekte, konunun anlaşılması hızlanmakta ve kolaylaşmaktadır. Bu tür materyaller derse ilgiyi de artırmaktadır. Bu materyaller üzerinden soru sorma gibi teknikler kullanılarak derse giriş yapılmalıdır. 5. Pedagojik dilbilgisi ders modelinin ikinci basamağı“dilbilgisi içeriğinin sunumu”dur. Dilbilgisi içeriğinin biçim, işlev ve kullanım boyutlarına göre ayrılarak işlenmesi öğretmenler için derse hazırlanmayı, öğrenciler içinse konuyu anlamayı kolaylaştırmaktadır. 6. Pedagojik dilbilgisi ders modelinin üçüncü basamağı“alıştırma ve etkinliklerin tasarımı”dır. Araştırmanın uygulamaları sırasında öğrenci, gözlemci, araştırmacı öğretmen görüşleri ve öğrenci ürünlerinin incelenmesi sonucunda derslerde öğrencilerin konu hakkındaki yeterlikleri alıştırmalar yoluyla sağlandıktan sonra aşamalı olarak üretmeye ve iş yapmaya dönük etkinliklere geçilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Üretmeye dönük etkinliklerin ilk aşamasında öğrenciler kontrollü bir şekilde üretmeye sevk edilirken ikinci basamağında daha serbest bir bağlam içerisinde üretmeleri istenir. Araştırma sonuçlarının ortaya konulmasıyla birlikte Türkçe öğretmenlerine ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research consists of three interrelated classroom study for teaching Turkish grammar as a second/foreign language. The results of each study are implemented into the development of the next one and the final lesson model was proposed. In addition, the process of lesson model development is described in detail. This research which is designed according to the action research model, seeks to answer the following questions: 1. What is the weight/importance of grammar lessons in learning Turkish as a second/foreign language? 2. What are the most challenging topics for students in Turkish grammar lessons? 3. How should instructors design grammar courses? 4. How should instructors focus students' attention on grammatical structures in Pedagogical Grammar lesson model? 5. How should instructors present grammatical content in Pedagogical Grammar lesson model? 6. How should instructors design exercises and activities in Pedagogical Grammar lesson model? The participants of the studies were chosen according to the criterion sampling, which is a methodology of purposive sampling. On that account, while the first and second groups consist of students who learn Turkish in Turkey, the third group consists of students who learn Turkish outside of the Turkey. It means that the sample was selected both from second and foreign language groups. This choice was aimed at making the sample more comprehensive and inclusive. The lesson model developed in the research has been formed by supporting the data obtained from both pedagogical grammar literature and classroom studies in this research. Data was collected by means of qualitative data collection tools: interviews, observations, teacher diary, and student products (classroom exercises and activities). The collected data was manually coded and the data which was combined in the common themes were interpreted. The results of each research question are summarized below: 1. During the needs analysis of the research, participants stated that Turkish grammar has an important place in learning Turkish as a second/foreign language. Based on a series of interviews with the participants, it was understood that the students' aim of learning Turkish was a decisive factor in the emphasis that they put on grammar. 2. As a result of needs analysis, it was determined that the most challenging subject in Turkish grammar for students is -mA/-mAK suffixes. Students have difficulty in understanding that the difference between -mA/-mAK depends on the function. 3. According to the result of the needs analysis, instructors should divide their teaching time into four equal parts: linguistic exposure, grammatical explanations, guided practice and conversational fluency. 4. The first step of the pedagogical grammar lesson model is“drawing the attention to the structure.”According to the responses gathered from the students, observers and researcher teacher, when the grammatical structures were integrated with texts, comics and videos, students' previous knowledge is activated and comprehension becomes faster and easier. Such materials also increase interest in the lesson. Lessons should begin with presentations and questioning techniques through such materials. 5. The second step of the pedagogical grammar lesson model is presentation of the grammatical content. Teaching the grammatical content by dividing it into form, function and usage dimensions makes the lesson preparation easier for teachers and to understand the subject for students. 6. The third and final step of teaching Turkish grammar is to design exercises and activities for class. Finally, this dissertation demonstrates that students should comprehend specific grammatical concepts before they can practice them (speaking and writing). Instructors should divide their in-class practices into two parts as close-ended and open-ended production. At the end of the dissertation, I discussed the results of the study and recommended my opinions for future research and praxis.
Benzer Tezler
- Teknopedagojik eğitim kapsamında Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine yönelik tasarlanan Web 2.0 araçları eğitiminin öğreticiler ve öğretme süreçlerine etkisi üzerine bir inceleme
A review on the effect of Web 2.0 tools education designed for teaching Turkish as a foreign language within the scope of technopedagogical education on teachers and teaching processes
ÇİĞDEM YALÇIN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR TEMUR
- İkinci dil olarak Türkçe öğreticilerinin okuma becerisi kapsamında pedagojik alan bilgisini kullanma durumları
Utilization of pedagogical content knowledge of the instructors teaching Turkish as a second language regarding reading skill
HATİCE NESLİHAN DEMİRİZ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN OKUR
- Karşılaştırmalı çözümleme yönteminin Kazak öğrencilerin Türkçe dilbilimsel yeterliliklerini geliştirmedeki etkisi
The effect of contrastive analysis method in developing Kazakh students' Turkish linguistic competence
SAULE DAURENBEK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK
- Yabancılara Türkçe öğretiminde öğreticilerin pedagojik yeterliklerine yönelik bir inceleme
Education and pedagogical competences of teachers in teaching Turkish to foreigners
TARIK DEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DURMUŞ
- The effects of standard and bimodal subtitling on L2 vocabulary recognition and recall
Standart ve bimodal altyazıların ikinci dil öğreniminde kelime tanıma ve hatırlama üzerine etkileri
ATİLLA GÜRCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞEVİK