Yetişkinlerde travma sonrası gelişmenin yordanması: Soma maden kazası örneği
Predicting of post traumatic growth in adults: Soma mine accident sample
- Tez No: 537118
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK YELDA KAĞNICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Travmatik olaylar neticesinde bireylerin negatif tepkilerinin yanında bir takım olumlu değişimlerin olduğu da gözlenmiştir. Travma sonrasında ortaya çıkan bu olumlu değişmeler travma alanında son yıllarda üzerinde çalışılan konular arasında yer almakta ve genel olarak travma sonrası gelişme kavramı ile açıklanmaktadır. Travmatik olaylar bir yakının kaybı neticesinde yaşanan yas, savaş deneyimi, doğal afetler, kazalar, ölümcül ya da kronik hastalıklar, silahla yaralamalar ve cinsel saldırılar olarak tanımlanmaktadır. Kişiler bu olayların negatif sonuçları ile başa çıkmaya çalışırken bir yandan da pozitif yönde gelişme gösterebilirler. Bu araştırmada Soma Maden Kazasında birinci derece yakınlarını kaybeden yetişkinlerin travma sonrası gelişim düzeylerinin cinsiyet, yaş, ruminasyon, psikolojik sağlamlık ve dünyaya ilişkin varsayımlar gibi bireysel; inanç, yas sürecindeki ritüellere katılım ve psikolojik yardım gibi sosyo kültürel değişkenler bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda nicel ve nitel verilerin eş zamanlı toplanarak birlikte yorumlandığı“yakınsayan paralel desen”karma araştırma yöntemi seçilmiş ve iki farklı problem durumu tasarlanmıştır. Birinci problem durumunda“cinsiyet, yaş, psikolojik sağlamlık, psikolojik yardım alma, ruminasyon türleri ve dünyaya ilişkin varsayımların dünyanın iyiliği ve olayların rastlantısallığı boyutlarının travma sonrası gelişmeyi yordama düzeyi”Travma Sonrası Gelişme Ölçeği, Ruminasyon Ölçeği Kısa Formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Dünyaya İlişkin Varsayımlar Ölçeği' nin“Dünyanın İyiliği”ve“Olayların Rastlantısallığı Alt Ölçekleri”aracılığıyla ölçülmüş, elde edilen veriler Çoklu Regresyon Analizinin Adımsal Ekleme Metodu ile analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri 108 katılımcı ile birebir görüşülerek toplanmıştır. Katılımcıların 74'ü kadın, 34'ü erkektir. Katılımcıların yaş aralığı 18 ile 78 arasında değişmektedir. Ortalama yaş ise 44'tür. 48 kişi Soma Merkez'de, 12 kişi Kınık Merkez'de, 21 kişi Kırkağaç Merkez'de, 27 kişi ise Kınık'ın köylerinde yaşamaktadır. Kayıp sonrası 64 kişiye psikolojik müdahalede bulunulurken, 44 kişiye herhangi bir psikolojik müdahale yaklaşımı uygulanmamıştır. Araştırmanın nicel bulguları incelendiğinde katılımcıların travma sonrası gelişme düzeylerinin 52.31 (n = 108, Ss = 25.04) olduğu bulunmuştur. Bununla beraber cinsiyet ve derinlemesine düşünme /amaçlı ruminasyon değişkenlerinin regresyon modeline anlamı bir katkısının olmadığı; yaş değişkenin ise travma sonrası gelişmeyi negatif olarak yordadığı bulunmuştur. Önem sırasına göre en güçlü yordayıcı değişkenler yaş (β = -.38, t= -.4.74, p
Özet (Çeviri)
In the face of traumatic events, individuals may perceive, along with the inherent negative responses, a number of positive changes, which reveal posttraumatic growth. This concept has increased its expression in literature over the years, and it has been recognized that people exposed to highly traumatic events, such as bereavement, war combat, disasters, disease or other stressful or life-threatening events, may perceive positive changes from the struggling with those events. The purpose of the research is to examine post traumatic growth within the context of gender, age, rumination, psychological resilience and assumptions of world, and also beliefs, participation of cultural and religious rituals in the process of bereavement and psychological support who lost their relatives in the Soma Mine Accident. In accordance with this purpose The study was conducted through convergent parallel mixed method design (Creswell & Plano Clark, 2015). In the first problem situation which was identified the relations between the post traumatic growth and independent variables such as gender, age, rumination, psychological resilience, psychological support, rumination and assumption world. The quantitative data was collected by Post Traumatic Growth Inventory, Rumination Scale Short Form, Short Form of Psychological Resilience and World Assumptions Scale. The collected data was analyzed by the model of step wise version of Multiple Regression Analyze. One hundred eight (74 females, 34 males) were participants of the study. Their age differs from 18 to 78. Forty eight participants lived in Soma Center, twelve participants lived in Kınık Center, twenty one participants lived in Kırkağaç Center and twenty seven participants lived in the villages of Kınık. After the loss 64 people had got psychological support and the rest of the population hadn't. When the quantitative results examined the level of post traumatic growth of the participants' mean was 52. 31. The result of regression analyze showed that there was no relation between post traumatic growth and gender, deliberate rumination and psychological support. In accordance with there was negative relation between age and post traumatic growth was examined. As a result of the regression analyze it was found that age (β = -.38, t= -.4.74, p< .001), psychological resilience (β = .29, t = 3.54, p = .001), initiative rumination (β = .25, t = 2.99, p< .01), randomness (β = .22, t = 2.84, p< .05) and benevolence of the world (β = .19, t = 2.15, p< .05) were significant predictors of the level of post traumatic growth. According to stepwise regression analyze the variables which includes the fifth model predicted that 45% of total variance [R = .66, R² = .43, F1-102 = 4.606, p< .05]. In the second problem of the research; it was examined in a qualitative way in the context of beliefs, cultural and religious rituals and psychological support within the post traumatic growth. In this stage it was interviewed 20 participants face to face. The qualitative data's were examined with content analyze. As qualitative results two main structures were seen. These structures“The Alteration in the process of Post Trauma”and“The factors which effects Post Traumatic Growth”. The first structure was divided in two temas:“Post Traumatic Growth”and“Post Traumatic Stress”; the second structure was divided in six temas:“social and economic factors”,“physical activities”,“cognitive processing”,“cultural factors (religious and cultural rituals)”,“psychological support factor”.
Benzer Tezler
- COVİD-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinde Travma Sonrası Stres Bozukluğu görülme oranı ve stresle baş etme tarzı, psikolojik sağlamlık, travmayla başa çıkma algısı, COVİD-19 korkusuyla ilişkisi
The rates of Post-Traumatic Stress Disorder in university students in the COVID-19 pandemic and the relationships between post-traumatic stress disorder and stress coping style, psychological resilience, perception of coping with trauma, and fear of COVID-19
EZGİ ÜNAL
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ÖZAY ÖZDEMİR
- Acil tıp kliniğine başvuran akut koroner sendrom hastalarında nötrofil/lenfosit oranının değerliliğinin incelenmesi
Acil tip kliniğine başvuran akut koroner sendrom hastalarinda nötrofil/lenfosit oraninin değerliliğinin i̇ncelenmesi
İSTEMİ SIDDIKA OĞRAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
KardiyolojiYeditepe ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİN GÖKHAN GENCER
- Depremzedelerde travma sonrası stres bozukluğu, psikolojik dayanıklılık ve serum YKL-40 düzeyleri
Post-traumatic stress disorder, psychological resilience and serum YKL-40 levels in earthquake survivors
ÖZDE AKPINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİHA DEMİREL-ÖZSOY
- Yetişkinlerde travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide öz-şefkatin düzenleyici rolü
The moderator role of self-compassion in the relation between post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth in adults
EMİNE EBRU TEKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İPEK GÜZİDE PUR
- Yetişkinlerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası gelişim: Otobiyografik bellek, dönüşmüş benlik ve bilinçli-yeniden değerlendirme modelleri kapsamında bir inceleme
Posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth among adults: An investigation within the scope of the autobiographical memory, transformed self and mindful-reappraisal models
PINAR ACET
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY DİRİK