Motîfên destana Sıyabend û xecê
Siyabend û xecê destaninin motiflerî
- Tez No: 537202
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Folklor, destan, Siyabend û Xecê, motif, Kürt motifleri, Folklore, legend, Siyabend û Xecê, motif, Kurdish motifs
- Yıl: 2019
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
ÖZET Bu çalışmamızın konusu Siyabend û Xecê destanının motifleridir. Bu destan Kürt coğrafyasının birçok bölgesinde anlatılmış ve bu anlatımlarla bazı değişiklikler yaşamıştır. Bu oluşan değişiklikler neticesinde destanın farklı varyantları da ortaya çıkmıştır. Biz çalışmamızda bu destanın altı varyantını tespit ettik. Siyabend û Xecê destanı hem kahramanlık konulu destanlarının özelliklerini hem de aşk konulu destanların özelliklerini içerisinde barındırmaktadır. Folklor, insanların yaşamındaki maddi ve manevi unsurların tamamını içerisinde barındırıp bu unsurları sistematik bir şekilde birbirinden ayırmaktadır. Folklorun içerisinde yer alan efsane, destan masal ve halk hikâyeleri birbirine yakın özellikler taşıdıkları için birbirleriyle çokça karıştırılmaktadır. Bu karışıklığı gidermek amacıyla halk edebiyatının bu türleri hakkında bilgiler verip bunların sınırlarını çizdik. Siyabend û Xece destanı bazı özelliklerinden dolay Kürt edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmamızda bu önemli özellikleri tespit ettik ve sıraladık. Yine bu çalışmamızda bu destanın özetine, kişilerine, mekânlarına ve zamanına yer verdik. Destanın motiflerini tespit ederken Stith Thompson'un Halk Edebiyatının Motif Indeksi ( Motif Index of Folkliterature )ni esas aldık. Bu kaynağı/metodu esas almamızın sebebi, bu eserin halk edebi araştırmacıları tarafından motiflerin sınıflandırılması konusunda yapılan en kapsamlı çalışma olarak kabul edilmesidir. Bu destanda tespit ettiğimiz motifler şunlardır: Üvey anne motifi, rüya motifi, yasak ve ceza motifi, imtihan motifi, aşk motifi, toplum motifi, ölüm motifi, geleceği belirleme motifi, bilge adam motifi, hayvan motifi ve formel sayılar.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The subject of our study is the motifs of Siyabend û Xecê myth. This myth was narrated in almost every area of Kurdish geography and underwent some changes in the process of time. As a resulf of these changes emerged some different variations of the myth. We idatified six variations of this myth. The myth of Siyabend u Xecê includes both features of heroism and love. Folklore contais both physical and spiritual facts in the lives of people and systematically distinguistes these facts. As myth, fabl, story in the folklore bear a lot of similarities, they are being mistaken for each other. To remove all this complicacy, we put some limitations about the features of these genres. because of some properties, the myth Siyabend u Xecê has a sigrificant place in Kurdish literature. We identified these chasacteristics in our study and put them in order. Morever, we mentioned the abstract, persona, places and time of this myth. While identifging these motifs, we depended upon Stith Thompson's“Motif Index of Folkliterature”. The reason why we depended on this source is that it is accepted as the most sophisticated study in classifying motifs. The motifs we identified are: step-mother, dream, community, prohibition and sentence, love and death, determining future, the wise wan, animal and formal numbers.
Benzer Tezler
- Lêkolîneke lı ser motîfên lawıran ên ku dı berhema M. Emîn Bozarslan ya rêzeçîrokên lawıran a bı navê 'Meselokên Lawıran' de cıh dıgırın
M. Emin Bozarslan'ın 'Meselokên Lawıran' adlı hayvan masalları serisinde yer alan hayvan motifleri üzerine bir inceleme
MUZAFFER EKİNCİ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KAYRİ
- Lêkolîneke folklorî li ser destana mem û zînê
Mem û zîn destanı üzerine folklorik bir inceleme
HİKMETTİN ATTI
Yüksek Lisans
Kürtçe
2013
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- Hamid Alimcan'ın 'Simurg veya Perizad ile Bünyad' ve 'Aygül ile Bahtiyar' destanları üzerine bir inceleme
A researchon Hamid Alimjan's Epics 'Simurg or Perizad and Bunyad' and 'Aygül and Bahtiyar'
SEMİH ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİDBEK BOLTABAYEV
- Köroğlu'nun Kazak varyantları (2 cilt)
Kazakh version of the Köroğlu
METİN ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FİKRET TÜRKMEN
- Danişmend-nâme'de yer alan dini motiflerin dinler tarihi açısından tahlili
The analysis of religious motifs in Danişmend-nâme in terms of religions history
NURCAN UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAMİ KILIÇ