Dîvân-ı Hikmet'te sosyolojik ögeler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 537235
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİ ERTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Divan-ı Hikmet, Ahmed Yesevî, Yesevîlik, Dîvân-ı Hikmet, Ahmed Yesevî, Yesevîlik
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Milletlerin hafızalarında yer edinen tarihin seyrinde milletlere yol gösteren, kültürel hayatın önemli evrelerinde medeniyet hamurunun yoğurulmasında görev almış önemli şahsiyetler vardır. Din-toplum münasebetlerini kendine mevzu edinen Din Sosyolojisi, sadece aktüel dinî yaşamla ilgilenmemekte, toplumların tarihindeki dinî tezahürlerini incelemeyi de önemli görmektedir. Bu çalışmamızda Türk Kültür tarihinin yetiştirdiği ve manevî hayatımızın ilk mutasavvıfı olan Hoca Ahmed Yesevî'nin Divan-ı Hikmet adlı eseri içerisindeki sosyolojik ögeleri ortaya koymaya çalıştık. Türk-İslam medeniyetinin önemli mimarlarından Hoca Ahmed Yesevî'nin yaşantısı ve eserleri bir medeniyetin özünü oluşturmaktadır. Hoca Ahmed Yesevî, yazmış olduğu hikmetleri aracılığı ile İslam'ı damla damla özümsetmeye gayret etmiştir. Diğer taraftan da toplumda gözlemlediği yanlışlıkları dile getirmenin gayreti içerisinde olmuştur. Horasan erenleri olarak bilinen talebeleri aracılığıyla fikirlerini dünyanın dört bir yanına ulaştıran önemli bir şahsiyettir. Türk diliyle yazdığı hikmetleriyle dilimizin gelişmesi ve zenginleşmesine büyük katkısı sunarken içinde yaşadığı toplumun dilini kültür ve edebiyat dili haline getirmiştir. Toplumu oluşturan ârif, âlim, müftü, kadı, âhir zaman şeyhleri, mana bilmeyenler, câhil şeyhler, garip, yetim, fakir, miskin, cömertlik eyleyenler, yetim gönlünü alanlar, asi, zâlim olup zulmedenler, zengin-fakir vs. büyük bir toplumsal kitleyi muhatap alarak toplumun tamamına nüfuz edip topluma ayna tutmayı başarmıştır. Çalışmamızın üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Hoca Ahmed Yesevî'nin hayatını ve eserlerini tanıtmaya çalıştık. İkinci bölümde Hoca Ahmed Yesevi'nin sosyo kültürel çevresini ve eğitiminde önemli yeri bulunan hocalarını tanıtmaya çalışırken çevrenin kişi üzrindeki etkisini tartışmaya açtık. Üçüncü ve son bölümde çalışmamızın ana gayesini oluşturan Divan-ı Hikmet adlı eserindeki kimi şiirlerinde gözlemlediğimiz sosyolojik ögelerin tespitini yapıp modern sosyoloji kuramları çerçevesinde tartışmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
There are important people who guide to nations in the course of the history that imprinted on the memories of the nations. Sociology of religion which treats the relationships of Religion and Society not only is interested incurrent religious life but also regards examining the religious outbreaks in the history of the nations signifi cant. In this study, we have tried to make widely known Ahmed Yesevi who was educated with the history of Turkish culture and who is one of the Sufis on our spiritual life. The life and Works of Ahmed Yesevî that is important architect of Yurkısh-İslam civillization create the essence of a civillization. Ahmed Yesevî tried to assimilate ıslam drop by drop wia his work. On the other way he was in the endeavor of giving utterance to societies inaccuracies whiche he opserved in the sociedy. He is an important person who transmitted his ideas to the four corners of the World the rough his students kınown as Ke Horasan saints. Just as he was contributing to improving and endriching language in ha high degree wit his Works whic he wrote in Turkhısh language he made the language of the society in which he lived as culture and literature language. He successed to penetrate in the whole society by addressing th majör societal mass such as wise men mufti, kadı, doomsday sheikhs, orphan, poor people , sluggish poople, iilliterate sheikhs gnerous people, people who make orphans happy, rebellious men, fiends, poor or wealthy people. Our study consists of three parts. On the first part, we have tried to introduc the life and Works of Ahmed Yesevi. Secondly, we opened the effect of the environment on the peple up for discussion ,while we heve been trying to introduce socio culture environment of Ahmed Yesevi and his teachers who take important part in his education. Thirdly and finally, we tried to discuss within the frame of modern sociological theories by determining sociological items which we have observed on some poems on Dîvân-ı Hikmet which constitutes our primary objective.
Benzer Tezler
- Divân-ı Hikmet'te sözcük grupları
Analises of the phrases in Divân-ı Hikmet
FİLİZ GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SALİH DEMİRBİLEK
- Divân-ı Hikmet'te tasavvufî kavramlar
The sufi concepts in Diwan-i Hikmat
HAYATİ BİCE
Doktora
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CAHİD HAKSEVER
- Divan-ı Hikmet'te manevî ayet iktibasları
Spiritual verse citations in Divan-ı Hikmet
ALPER AY
Doktora
Türkçe
2019
DinSivas Cumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM YILDIZ
- Anlambilim açısından Dîvân-ı Hikmet
The resarch of Dîvân-i Hikmet in terms of semantics
FATMA GÖKBAYRAK KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT HUNUTLU
- Ahmed Yesevî'nin Dîvân-ı Hikmet'i ve Mevlânâ'nın Mesnevî'sinde insan
The human in Ahmad Yassawi's Divan-i Khikmat and Mawlana's Mathnawi
DARKHAN ABISHEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiŞarkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT OKUMUŞ