Geri Dön

Arşî Divanı'nda Hurûfîlik

Hurufism in the Arshi's Divan

  1. Tez No: 537667
  2. Yazar: MURAT ASLAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. RECEP DEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 250

Özet

Hurûfîlik, 14. yüzyılda İran'da ortaya çıkan mistik-felsefî bir akımdır. Bu akım; dini, ibadetleri, Allah'ı, insanı, yaratılışı, gezegenleri, yeryüzü ve gökyüzünü, kısaca her şeyi Arap alfabesinin yirmi sekiz ve Fars alfabesinin otuz iki harfiyle açıklar. Hurûfîliğe göre harfler her şeydir. Hurûfîliğin kurucusu Fazlullah Esterâbâdî'nin idamından sonra, Hurûfîlerden bir kısmı Anadolu'ya gelmiş, kendi inanç ve düşüncelerini burada yaymaya çalışmışlardır. Onların bu konudaki gayretleri sonucu, kısa bir süre sonra Osmanlı sahasında kendi eserlerini verebilecek bir Hurûfî zümre oluşmuştur. Firişteoğlu, Misâlî, Muhîtî ve Arşî bu zümrenin müellif ve şairleri arasındadır. Arşî, 16. yüzyılda yaşamış divan sahibi şairlerden biridir. Her ne kadar onun hayatı hakkında hiçbir tezkirede bilgi bulunmasa da, Divan'ından yola çıkarak şairle ilgili bazı şeyleri bilebiliyoruz. Muhîtî'nin müritlerinden biri olan Arşî, koyu bir Hurûfî'dir. Onun şiirlerinin önemli bir kısmı Hurûfîlik ile alakalıdır. Bu sebeple, Hurûfî Türk şairlerinden bahsedince akla ilk gelenlerden biri odur. Çalışmamızda Hurûfî şairlerden Arşî'nin Divan'ını Hurûfîlik açısından inceledik. Amacımız, Hurûfîlik öğretisinin Arşî Divanı'na ne kadar yansıdığını ortaya koymak ve Arşî'nin, klasik Türk edebiyatı geleneğinin anlam dünyasından oldukça farklı bir içeriğe sahip Hurûfî şiirlerini yorumlamaktır. Çalışmamız, Arşî Divanı'ndaki Türkçe şiirler ile sınırlandırılmıştır. Araştırma yöntemi olarak literatür taraması ve şerh yöntemi kullanılacaktır. Şerh yönteminde başvuracağımız temel kaynaklar; Fazlullah Esterâbâdî'ye ait Câvidânnâme ve Arşnâme kitaplarının Osmanlıcaya yapılan birebir çevirileri ile Diyanet İşleri Başkanlığı'nın hazırlamış olduğu Kur'an-ı Kerim Meâli'dir.

Özet (Çeviri)

Hurufism is a mystical-philosophical movement that emerged in Iran in the 14th century. This current; it describes religion, worship, God, man, creation, planets, earth and sky, briefly everything with twenty-eight letters of the Arabic alphabet and thirty-two letters of the Persian alphabet. According to Hurufism, letters are everything. After the execution of Fazlullah Esterâbâdî, some of the Hurufis came to Anatolia and tried to spread their beliefs and thoughts here. As a result of their efforts on this area, a Hurûfi group was formed which could give their works in the Ottoman field. Firishteoglu, Misali, Muhiti and Arshi are among the writers and poets of this group. Arshi is one of the poets who lived in the 16th century. Although there is no information about his life in the poet biographies, we can know some things about the poet from his Divan. Arshi, one of the disciples of Muhîtî, is a dark Hurufi. A significant number of his poems are related to Hurufism. For this reason, he is one of the first to come to mind when you mention the Hurufi Turkish poets. In our study, we examined the Divan of the Arshi in terms of Hurufism. Our aim is to reveal how much the teaching of Hurufism is reflected on the Arshi's Divan, and to interpret the Divan's poems in a way that today's reader can understand. Our study is limited to Turkish poems in the Arshi's Divan. Literature review and annotation method will be used as research method. The basic sources we will use in the explanation method. We will use these books to explanation Arshi's poems in our research: Cavidanname, Arsname and Holy Koran.

Benzer Tezler

  1. Arşi Divanı'nın tenkidli metni I.-II.

    Başlık çevirisi yok

    BAHATTİN KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN AYAN

  2. Hoca Cahan Arşi Divani (inceleme metin)

    Hoja Jahan Arshi's Divan (review-critical text)

    MUHAMMAD FAHIM AKHTARI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUNCAY BÜLBÜL

  3. Factors influencing farmers' decision and level of participation in the wheat market in the Arsi highlands: The case study of Tiyo district, Oromia region, Ethiopia

    Arsi zonunda ki çiftçilerin buğday piyasasına katılım kararı ve düzeyini etkileyen faktörler: Etiyopya, Tiyo ilçesi örnek çalışması

    ADEM ABINAS JILO

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMET BOZ

  4. Çeşitler arsı buğday melezlerinin F1 generasyonunda bazı agronomik ve sitolojik özelliklerinin belirlenmesi

    Başlık çevirisi yok

    ŞENAY KARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    ZiraatUludağ Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. KÖKSAL YAĞDI

  5. 0-12 yaş arsı çocuklarda ağız içi kandida sıklığı, türleri ile beslenme ve çürük arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The investigation of oral candida frequency, species and their relationship with diet and dental caries in 0-12 years old children

    BANU UYGUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Diş HekimliğiMarmara Üniversitesi

    Temel Tıp Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. TANJU KADİR