Erken Cumhuriyet Döneminde dinin merkezileşmesine bir örnek: Cuma hutbeleri
Friday khutba sermons: An example of religious centralization in early republician period
- Tez No: 538069
- Danışmanlar: PROF. DR. ELÇİN MACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Tarih, Political Science, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Erken Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında hutbelerle ilgili iki değişim göze çarpar. İlki 1924 yılında halifeliğin ilgasıyla hutbelerin artık“Cumhuriyetin selamet ve saadetine”okunmasıdır. Böylece hutbeler, alışıla gelen hükümdarın bir sembolü olma işlevini Cumhuriyete, halifeliğin manevi kudretinin zaten Cumhuriyete mündemiç olduğu için ulusa bırakmıştır. İkinci değişim ise bir yıl sonra“hutbelerin tarzında”bir değişiklik yapılarak“hutbe kıraatinin Türkçe okunmasının mecbur tutulması”kararında görülür. Artık hutbelerin, II. Meşrutiyetten beri toplumu aydınlatma, özellikle köylüyü ıslah edip onları talim ve terbiye etme işlevini yerine getirmesi için köy imamları endişesi haricinde hiçbir engel yoktur. 1927 yılında yazılan ilk resmi Türkçe Hutbe mecmuası ile 1936 yılında büyük oranda revize edilen Yeni Hutbelerim mecmuası sadece siyasi elitlerin tahayyüllerini, beklentilerini, söylem ve pratiklerini yansıtmaz. Bu çalışmada hem geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet döneminde modern merkezi devletin iktidar mekanizması bağlamında hutbelerin tarihsel serüveni sembolik, dilsel ve muhteva anlamında takip edilmiş hem de farklı aktörlerin bu sürece katılımları iktidar ilişkileri çerçevesinde analiz edilmiştir. Bununla beraber Erken Cumhuriyet hutbeleri tek tek tasnif edilmiş ve bu hutbelerin beden disiplininden nüfus politikalarına kadar geniş yelpazesi ortaya konmuştur. Gerçekten de bu hutbelerde; iman ve ibadetin düzenlenmesinin yanında, bedenin ıslahı, disipline edilmesi ve hastalıklara karşı koruması, ahlakın tenviri, ailenin ıslahı, nüfusun bol ve zinde olması, toplumun birlik ve beraberlik içinde ve çalışkan olması ve nihayetinde düşmana karşı tayyare ve askere önem verilmesi gibi konular genişçe yer almıştır.
Özet (Çeviri)
İn the early years of Republic, two changes related to khutbas sermons attract the attention. The first change was related to the symbolic of sermons, while the second one was about language and content of khutbas. With the abolition of caliphate in 1924, sermons were started to read on behalf of Republic's“selamet”and“saadet”. In addition to this change, in 1925, the official language of sermons was enforced to be Turkish in the TBMM. Since the II. Meşrutiyet period, there were no longer an obstacle, other than imams that sidetracked sermons from original purposes, which was educating peasants. In this study, the history of sermons -both in the late Ottoman and early Republican eras- is examined in the context of their symbolic, language and context from the perspective of the power relations of the modern state. To this end, 202 different sermons were classified by their contents varied from body discipline to population policies. It is seen that, these sermons, in fact, covered many subjects such as family order, unity and solidarity of the community etc.
Benzer Tezler
- CHP's discourse on the Kurdish Question: Continuties or ruptures
CHP söyleminde Kürt Sorunu: Süreklilik mi kopuş mu?
ONUR ALP YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul Bilgi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMİL BOYRAZ
- Erken Cumhuriyet Döneminde dinin sosyo-politik araçsallaştırılması bağlamında cuma hutbeleri
Friday sermons in the context of socio-political instrumentalization of religion in the Early Republican Period
GÜLENER KIRNALI
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ŞEMSETTİN KUYAŞ
- Devletin ideolojik aygıtları bağlamında Erken Cumhuriyet Döneminde sinema ve din ilişkisi
Cinema and religion relationship in the Early Republican Era in the context of the state's ideological apparatuses
SALİH YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK KIRTEPE
- Demokrat Parti döneminde (1950-1960) din-siyaset ilişkisinin devlet ve milli irade kavramları bağlamında incelenmesi
Investigation of religion-politics relationship in the context of state and national will in the Democrat Party period (1950-1960)
RABİA BURÇİN YAVUZ
Doktora
Türkçe
2022
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET YETİŞ
- Türkiye'de muhafazakâr düşünce ve din: Hareket dergisi örneği (1939-1953)
Conservative thinking and religion in Turkey: The case of Hareket journal (1939-1953)
KÜBRA ÇAMURDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİCRET KİRAZ TOPRAK