Geri Dön

Demokrat Parti döneminde (1950-1960) din-siyaset ilişkisinin devlet ve milli irade kavramları bağlamında incelenmesi

Investigation of religion-politics relationship in the context of state and national will in the Democrat Party period (1950-1960)

PDF İndir

  1. Tez No: 805587
  2. Yazar: RABİA BURÇİN YAVUZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET YETİŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 286

Özet

Bu çalışma Türkiye Cumhuriyeti'nde çok partili siyasi düzenin tesis edilmesinin ardından iktidara gelen Demokrat Parti Döneminde din-siyaset ilişkisinin seyrini devlet ve milli irade kavramları ekseninde incelemeyi amaçlamaktadır. Modernleşme bağlamında Cumhuriyet'in kurulmasıyla yönelinen temel hedef, Batı ile entegre olabilecek, egemenliğin ilahi bir kaynağa dayanmadığı bir ulus devlet inşa etmektir. Bu hedef doğrultusunda, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki dini kurumsal yapılanmaya son verilmiş, laiklik Cumhuriyet'in kurucu değerlerinden biri olmuştur. Demokrat Parti'nin seçim başarılarını erken Cumhuriyet döneminin laiklik uygulamalarından farklılaşarak, dinin üzerindeki baskıyı kaldırmasına bağlayan bir temayül söz konusudur. DP, muhalefette yer aldığı dönemden itibaren tek parti döneminin laiklik yaklaşımından farklı bir laiklik yorumu olduğunu vurgulamaktadır. DP'nin bu vurgusunda temel eleştiri noktası dinin devlet baskısı altında kalması ve vicdan hürriyetinin sağlanmaması yönündedir. DP'nin CHP ile özdeşleştirdiği devlete yaklaşımının bu eleştirilerin oluşumunda büyük payı bulunmaktadır. Siyasi stratejisini devlet karşıtlığı üzerine kuran DP'nin bu yaklaşımı esas olarak CHP'nin kontrolünde olduğu düşüncesiyle bürokrasi, ordu gibi devleti oluşturan katmanlara olumsuz yaklaşımından temellenmektedir. Din, DP'nin siyasi stratejisinde devlete karşıtlık üzerinden kendisini kurması ve güçlendirmesinde esas unsurlardan biri haline gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada DP'nin devlet yaklaşımı ekseninde dine bakış açısı ve laiklik politikalarının erken Cumhuriyet döneminden ne ölçüde farklılaştığı ele alınacaktır. DP, siyasi stratejisinde, kendisini devletin karşısında ve milletin yanında olarak konumlandırmaktadır. DP'li yöneticiler kendilerini“milletin hakiki mümesilleri”, DP'yi ise milletin organik bir uzantısı olarak tanımlamaktadır. Erken Cumhuriyet döneminde dini bağlamından koparılarak yeniden tanımlanan millet kavramı, DP ile birlikte milli irade inşasına dönüşmektedir. Milli irade inşası, DP'nin popülist bir biçimde iktidarını sürdürmesinin anahtarı olmuştur. İslamcılık, muhafazakarlık gibi akımları milli irade şemsiyesine dahil ederek, inşasını güçlendirmektedir. Bu akımların önde gelen temsilcilerinin de etkisiyle DP,“dini kurtaran parti”gibi yakıştırmaların öznesi haline gelmiştir. İslam, DP'nin karşıtlıklar üzerinden yürüttüğü popülist yönetiminde çok önemli bir etken halini almış, Esas karşıtlık olan devlet-milli irade karşıtlığı kurgusu,“dini kurtaran parti-dinsiz parti”,“millete mal olmuş ve olmamış devrimler”gibi alt karşıtlıklar inşa edilerek güçlendirilmiştir. Bununla birlikte DP'nin özellikle 1957 sonrasında ekonomik, siyasi ve toplumsal olarak kötüye gidişiyle milli irade inşası giderek kırılganlaşmıştır. Böylece milli irade şemsiyesi altında, ayrı bir temsil mekanizması oluşturmasının önüne geçilen İslam daha baskın hale gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda, çalışmada DP'nin milli irade inşası ekseninde dine bakış açısının Türk siyasal hayatında ne tür bir siyaset tarzına yol açtığı tartışılacaktır.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine the course of religion-politics relations in the concepts of state and national will in the Democrat Party- became the governing party after the establishment of the multi-party political order in the Republic of Turkey- Era. In the context of modernization, the main goal of the establishment of the Republic is to build a nation-state that can be integrated with the West and where sovereignty is not based on a divine source. In line with this goal, the religious institutional structuring in the Ottoman Empire was ended, and secularism became one of the founding values of the Republic. There is a tendency that connects the election success of the Democrat Party to the removal of the pressure on religion by differentiating from the secularism practices of the early Republican period. DP emphasizes that it has a different interpretation of secularism than the secularism approach in the single-party era since the time it took part in the opposition. The main point of criticism in this emphasis of DP is that religion remains under state pressure and freedom of conscience is not ensured. DP's approach to the state, which it identifies with the CHP, has a major role in the formation of these criticisms. This approach of DP, which bases its political strategy on opposition to the state, is based on its negative approach to the layers that make up the state, such as the bureaucracy and the army, with the thought that it is under the control of the CHP. Religion has become one of the main elements in DP's political strategy to establish and strengthen itself through opposition to the state. In this context, during this study, it will be discussed how DP's perspective on religion and secularism policies differed from the early Republican period in terms of DP's state approach. In its political strategy, DP positions itself against the state and on the side of the nation. The administrators of DP define themselves as“true representatives of the nation”and define DP as an organic extension of the nation. The concept of nation, which was detached from its religious context and redefined in the early Republican period, turns into the construction of national will with the DP. The construction of national will has been the key to DP's maintaining its power in a populist way. It strengthens its construction by including movements such as Islamism and conservatism under the umbrella of the national will. With the influence of the prominent representatives of these movements, DP has become the subject of the phrases such as“the party that saves religion”. Islam has become a very important factor in the populist administration of DP through oppositions, the main opposition, which is the state-national will opposition fiction, has been strengthened by constructing subcontradictions such as“the party that saves religion-irreligious party”,“revolutions adopted by the nation and revolutions that the nation did not adopt”. However, with the economic, political and social deterioration of DP, especially after 1957, the building of national will became increasingly fragile. Thus, Islam, which was prevented from forming a separate representation mechanism under the umbrella of national will, started to become more dominant. In this context, during this study, it will be discussed what kind of political style DP's perspective on religion has led to in Turkish political life in terms national will construction.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    721283

    Türkiye'deki İslamcı dergilerde İhvan-ı müslimin hareketinin algılanış biçimleri

    The perception of al-Ikhwan al-muslimin movement in the Islamic magazines in Turkey

    ELİF GÜL ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ

  2. Tez No

    277640

    Religion and nation-building in the Turkish Republic: A comparison of the high school textbooks of 1930-1950 and 1950 - 1960

    Türkiye Cumhuriyetinde din ve ulusal kimlik inşası: 1930-1950 dönemi ile 1950-1960 dönemi lise ders kitaplarının karşılaştırılması

    BAŞAR ARI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ZANA ÇİTAK AYTÜRK

  3. Tez No

    25714

    G. Kore ve Türkiye'de askerlerin siyasete müdahalelerinin karşılaştırılması (1960-1980)

    Başlık çevirisi yok

    JOOCHAN KİM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLTER TURAN

  4. Tez No

    191226

    Demokrat Parti döneminde TBMM'de Atatürk ve laiklik (1950-1960)

    Ataturk and secularism in the grand national assembly of Turkey during the ruling period of Democratic Party (1950-1960)

    SEVGİ KOCAÇİMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SABAHATTİN ÖZEL

  5. Tez No

    253051

    Demokrat Parti döneminde Türk basınında din (1950-1960)

    Religion in Turkish press during the period of Democratic Party (1950-1960)

    GÜLÇİN ABAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinSakarya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET FARUK KILIÇ

Geri Dön