Kompulsif satın almada durumsal faktörler ve benlik algısının etkisi üzerine bir araştırma
A reserach on effect of situational factors and self on compulsive buying behavior
- Tez No: 543537
- Danışmanlar: PROF. DR. ZELİHA ESER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Pazarlamada tüketici davranışları alanının araştırma odaklarından birisi de tüketicileri satın alma davranışına sevk eden sebeplerin ortaya konulabilmesidir. Zaman içerisinde bu sebeplerin irdelenmesi sürecinde seçim, motivasyon, bekleyiş, eylem, planlı davranış ve benzeri pek çok teoriden faydalanılmış olup bu teoriler ışığında ortaya konulan bulgular da büyük ölçüde genellenebilir niteliktedir. Diğer taraftan tüketici davranışları disiplini ile her ne kadar genel tüketici satın alma davranışları açıklanabiliyor da olsa; hala bir takım özel ve niş tüketici grupları bulunmakta ve bunların davranışları genelden ve genel kabulden uzaklaşmaktadır. Bu çalışmada genel kabul görmüş tüketici davranışı kalıbından ayrışan“Kompulsif Satın Alma Davranışı”; demografik değişkenler, benlik ve pazarlamacıların kontrolünde bulunan alışveriş ortamına dair durumsal faktörler üzerinden irdelenmektedir. Literatürde alışveriş ortamına dair durumsal faktörlerin etkisi veya benlik özelinde kompulsif satın alma davranışını irdeleyen bir çalışmaya rastlanamamış olmakla beraber bu çalışma sürecinde durumsal faktörler üzerinden kompulsif satın alma davranışına yönelik olarak geliştirilen ölçek ile literatüre önemli bir katkı sağlanacağı da düşünülmektedir. Toplanan verilerin analiz sonuçlarına göre durumsal faktörler kompulsif satın alma davranışı üzerinde önemli ölçüde belirleyici olabilmekte, kompulsif satın alma davranışı kadınlarda erkeklere nazaran; bekarlarda da evlilere nazaran daha fazla görülmektedir. Aynı şekilde farklı ürün türleri de durumsal faktörlerle bir araya geldiğinde aracı rolü gösterip durumsal faktörlerin etkisini arttırmaktadır. Benlik algısı ise oldukça kompulsif satın alma davranışı üzerinde oldukça düşük bir etkiye sahip çıkmaktadır. Elde edilen bulgular ışığında ortaya konulan sonuç ve önerilerin, gerek uygulayıcılara gerek ise teorisyenlere kompulsif satın alma davranışı üzerine faydalı bilgiler sağlayabileceği değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important research issue for consumer behavior discipline ise determining the motivation under the consumer buying behavior. Decision, motivation, action, planned behavior, prospect and more other theories has been applied by the theoretical process of marketing science for revealing the consumer buying behavior. Those revealed findings can mostly be generalized by the literature. On the other hand, even though consumer behavior discipline can broadly explain the general consumer buying behavior; there are still some specific and niche consumer groups whose behavior pattern is quite different than the general population. On this study;“Compulsive Buying Behavior”is the dependent variable which has been examined by the independent variables of“situational factors of the shopping environment”which is widely under control of the marketing professionals,“demographic variables”and“self”. Since the compulsive buying literature scanned hypercritically, there were no research papers found about the self or sitiuational factors for the compulsive buying behaviour. On the other hand it's believed that, the scale developed on this research for evaluating the effects of sitiuational factors for compulsive buying will have an important contribution for the literature. According to the analyze of the collected data; it can be said that;“situational factors”have a quite important role over“compulsive buying behavior”and women show more compulsive buying behavior tendency than men. Also it can be said that single individuals are more compulsive buyers than married ones. Different product types have mediator effect between sitiuational factors and compulsive buying behavior. On the contrary of the effect of the situational factors, the effect of percieved self is quite low for the compulsive buying behavior. It's expected that both theoreticians and practicians would obtain usefull knowledge from the results and suggestions given under the findings of this research.
Benzer Tezler
- Çevrimiçi kompulsif satın almada teknolojik bağımlılıklar ve kişilik özelliklerinin rolü
The role of technological addictions and personality traits on online compulsive buying
GÜLŞAH KARSLI
- Halkla ilişkiler uygulamalarında dijital medyanın kullanımı: Sosyal medya bağımlılığının, FoMO ve kompülsif çevrimiçi satın almada aracılık rolü
Using digital media in public relationship applications: The mediating role of social media addiction on FoMO and compulsive online purchase
MÜGE BEKMAN
Doktora
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE GÜL SONCU
- Karanlık üçlü'nün kompulsif satın alma üzerindeki etkisinin incelenmesi: Materyalizmin aracılık rolü
Examining the effect of the dark triad on compulsive buying: The mediating role of materialism
ŞERİFE ÇAL
- Kompulsif satın alma davranışının bilişsel davranışçı model çerçevesinde incelenmesi
Examining the compulsive buying behavior in the cognitive behavioral model frame
ZEYNEP AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Pandemi döneminde başa çıkma tutumları ile kompulsif satın alma ve internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between coating attitudes, compulsory purchase and internet addiction in the pandemic period
HÜSAMETTİN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEBRAİL KISA