Geri Dön

Fazla kilolu ve obez üniversite öğrencileriüzerinde bir çalışma: Whatsapp mesajlarıyla zenginleştirilmiş transteoretik model tabanlı ağırlık yönetimi

A study on overweight classified and obese University students: Transteoretic based weight management enhanced with whatsapp messages

PDF İndir

  1. Tez No: 543824
  2. Yazar: BÜŞRA BAŞAKCI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DİDE KILIÇALP KILINÇ, PROF. DR. PINAR OKYAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
  6. Anahtar Kelimeler: Obezite, Obezite Tedavisi, Davranış Terapisi, Transteoretik Model, Obesity, Obesity Treatment, Behavior Therapy, Transteoretical Model
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 171

Özet

Fazla kiloluluk ve obezite her gün artmakta olan sosyolojik, psikolojik birçok sorunu da beraberinde getiren ciddi bir hastalıktır. Fazla kilolu (BKİ: 25-29,9 kg/m²) ve obez (BKİ ≥ 30 kg/m²) bireylere uygulanan ağırlık yönetiminde sıkça karşılaşılan sorunlardan biri bireyin sağlıklı davranış geliştirememesidir. Bir anda birçok kısıtlamayla karşı karşıya kalan birey uygulanan tedaviyi yarıda bırakabilmektedir. Transteoretik Model (TTM); sağlıksız bir davranıştan sağlıklı davranışa geçişteki aşamaları göstermekte ve bu aşamalara uygun eğitim ve hedeflerin verilmesi gerekliliğini ele almaktadır. Bu doğrultuda sigara, alkol ve ilaç bağımlılıkları; güneş koruyucuları kullanımı, tıbbi uyum, stres yönetimi, egzersiz alışkanlığının kazanımı; aşırı yeme ve ağırlık kontrolü gibi çok çeşitli alanlarda sağlıklı davranışın kazandırılmasına yönelik başarı ile kullanılmıştır. Ülkemizde TTM'in bireyselleştirilmiş olarak ağırlık yönetimine etkisini inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Amaç; TTM'in değişim aşamalarına uygun hazırlanmış, WhatsApp mesajlarıyla motive edilen bireyin bireyselleştirilmiş ağırlık yönetiminin rutin olarak uygulanan ağırlık yönetimi ile BKİ, beslenme davranışı ve fiziksel aktivite bileşenlerine göre kıyaslanmasıdır. Yöntem; Araştırma 1 Ocak 2018-5 Ağustos 2018 tarihleri arası Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nde, 47 üniversite öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Öğrenciler Kontrol (diyet, egzersiz ve küçük davranışsal değişim tavsiyeleri), 1. Müdahale (diyet, egzersiz ve küçük davranışsal değişim tavsiyeleri+TTM rehber kitap) ve 2. Müdahale (diyet, egzersiz ve küçük davranışsal değişim tavsiyeleri+TTM rehber kitap+ TTM WhatsApp mesajları) olmak üzere randomize olarak 3 gruba ayrılmıştır. Bireyler 12 hafta boyunca izlenmiştir. Bulgular; Tüm gruplarda başlangıç ve 12 hafta sonunda BKİ (kg/m²), fiziksel aktivite (dak/hafta), yağ (g), doymuş yağ asidi (DYA) (g), tekli doymuş yağ aasidi (TDYA) (g) tüketim miktarlarındaki değişim istatistiksel olarak anlamlıdır. Değişimlerdeki miktarlar gruplar arası kıyaslandığında fiziksel aktivite (dak/hafta), yağ (g), DYA (g), TDYA (g) için fark yoktur (p=0,002). Fakat BKİ değişim miktarlarının gruplar arasındaki farkı istatistiksel olarak anlamlıdır (sırasıyla; p=0,003, p=0,013). Kontrol grubunun 1. Müdahale ve 2. Müdahale grupları arasında çalışma başında ve 12 hafta sonunda BKİ değişimleri incelendiğinde anlamlı fark bulunmuştur (sırasıyla p=0,003, p=0,013). Fakat müdahale grupları arasında anlamlı bir fark yoktur (p=0,802). Sebze-meyve tüketim miktarı çalışma başlangıcı ve 12 hafta sonunda 1. Müdahale ve 2. Müdahale gruplarında anlamlı düzeyde değişmiştir (sırasıyla; p=0,035, p=0,005). Sebze-meyve değişimindeki miktarlar gruplar arası kıyaslandığında kontrol grubu ile 2. Müdahale grubu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (0,006). Sonuç; Hızlı yaşam tarzının yemek yeme hızını ve zaman yetersizliği nedeniyle öğün atlama durumunu, katılımcıların duygu durumunun beslenme durumuna etkisine bakıldığında %87,2'sinin duygu durumunun beslenme düzenini etkilediği, başlangıç ve 12 hafta sonunda hem kontrol hem de müdahale gruplarında BKİ'nin istatiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı, grupiçi başlangıç ve 12 hafta sonundaki fiziksel aktivite süresi değişimine bakıldığında fiziksel aktivite süresindeki artış tüm gruplarda istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Fiziksel aktivite ölçeğinin alt boyutu olan“davranışsal inançlardaki”değişimin başlangıç ve 12 hafta sonunda kontrol ve 2. müdahale grubu arasındaki farkı istatistiksel olarak anlamlı, bireylerin tükettikleri besin grupları çalışma başlangıcı ve 12 hafta sonunda incelendiğinde tüm gruplardaki bireylerin şekerli besin (g) ve yağ (g) tüketim miktarında anlamlı düzeyde azalma olduğu görülmüştür. Bunun yanında kontrol grubundaki bireylerin ekmek grubu (g) ve alkolsüz içecekler (ml) tüketim miktarının da anlamlı düzeyde azaldığı görülmüştür. Müdahale gruplarındaki bireylerin çalışma başlangıcı ve 12 hafta sonraki tüketim durumları gruplar arası incelendiğinde sebze-meyve grubundaki (g) besinlerin tüketimi anlamlı derecede artmıştır. TTM'in değişim aşamalarına uygun daha fazla sayıda WhatsApp mesajları geliştirilerek bir uygulama yapılabileceği, e-sağlık uygulamalarına eklenerek obezite için riskli gruplara belli periyodlarla gönderilebileceği böylece riskli grupların ağırlık kaybına yönelik motivasyonlarının arttırılabileceği önerilebilir.

Özet (Çeviri)

Background; Being overweight or obesity is serious disease that causes many sociological and psychological problems, whose effects are increasingly pronounced with the passage of time. One of the problems frequently encountered in weight management for overweight (BMI: 25-29,9 kg/m²) and obese (BMI ≥ 30 kg/m²) individuals is that the individual cannot develop healthy behavior. The individual, who is confronted with many restrictions at one time, may interrupt the treatment. The Transteoretic Model (TTM) shows the stages of transition from unhealthy behavior to healthy behavior and discusses the necessity of appropriate education and goals. In this respect, it was used to change the behavior of cigarette alcohol and drug dependencies; use of sunscreens, medical compliance, stress management, acquisition of exercise habits, over-eating and weight control. There is no study examining the effect of weight management on individualized in our country. Propose; The propose is to compare the individualized weight management of the individual motivated by WhatsApp messages which are prepared considering to the change stages of TTM, with the routinely applied weight management without messages, BMI, nutritional behavior and physical activity components. Method: The research was conducted on January 1, 2018 - August 5, 2018 at 47 university students in Aydın Adnan Menderes University. Students were randomly divided into three groups as Control (diet, exercise and small behavioral change), 1st Intervention (diet, exercise and small behavioral change+a guidebook prepared TTM stages) and 2nd Intervention (diet, exercise and small behavioral change+a guidebook prepared TTM stages+WhatsApp messages prepared TTM stages). Each participant was monitored for 12 weeks. The results: BKI (kg/m²), physical activity (min/week), fat (g), saturated fat (DYA) (g), and polyunsaturated fat (TDYA) (g) changes in consumption amounts in each group are statistically significant for the begining at all groups and after 12 weeks. When the size of the changes was compared between groups, there was no difference for physical activity 21 (min/week), fat (g), DYA (g), TDYA (g) (p = 0,002). However, the difference between the BKI changes in the groups was statistically significant (p = 0,003, p = 0,013, respectively). When the BKI changes were examined at the beginning of the study and at the end of 12 weeks between the 1st intervention and the 2nd intervention groups of the control group (p = 0,003, p = 0,013, respectively). However, there was no significant difference between the intervention groups (p = 0,802). The amount of vegetable and fruit consumption changed significantly at the beginning of the study and at the end of 12 weeks in the 1st Intervention and 2nd Intervention groups (p = 0,035, p = 0,005, respectively). There was a significant difference between the control group and the second intervention group when the amounts of vegetable and fruit consumption was compared between the groups (0,006). Conclusion; When the speed of eating because of fast lifestyle, skipping meals due to the lack of time and the effect of the mood of the participants on the nutritional status are taken into the account, it was observed that mood situation of %87,2 of the participants affects their diet. At the beginning and at the end of 12 weeks, the BKI decreased statistically significantly in both control and intervention groups. At the beginning of the group and at the end of 12 weeks, when the change of the duration of the physical activity is taken into the account, the duration of the physical activity increased, which is statistically significant in all groups. At the beginning and at the end of 12 weeks of the change in“behavioral beliefs”which is sub-dimension of physical activity scale, the difference between control and the 2nd intervention group is statistically significant. When nutrient groups consumed by individuals were examined at the beginning and at the end of 12 weeks, it was observed that the quantity of the consumption of sugars (g) and fat (g) of the individuals in all groups decreased significantly. Besides, it was observed that the consumption of bread group (g) and non-alcoholic beverages (ml) decreased significantly in the control group. When the consumption levels of the individuals of the Intervention groups at the beginning of the study and after 12 weeks were examined between groups, consumption of foods in vegetable-fruit group (g) increased significantly. It can be suggested that an application can be developed by improving more WhatsApp messages in accordance with the change stages of TTM. It can be added to e-health applications and may be periodically sent to the risk groups for obesity. Thus, the motivation of the risky groups to weight loss can be increased.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    573897

    Tıp fakültesi öğrencilerinde beden algısının değerlendirilmesi

    Evaluation of body perception in medical school students

    ENİSE GİZEM ŞENLİK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Aile Hekimliğiİstanbul Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞE PALANDUZ

  2. Tez No

    588408

    Fazla kilolu ve obez olan ve olmayan erişkin kadınların beslenme okuryazarlığı ve etkileyen faktörler

    Nutritional literacy and affecting factors in overweight and obese and normal weight adult women

    EZGİ HASRET KOZAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEK NİHAL ESİN

  3. Tez No

    506997

    Obez olan ve olmayan lohusalarda emzirme başarısı, öz-yeterlilik ve emzirmede yaşanan endişeler

    Breastfeeding success, self-efficacy and fear of breastfeeding in obese and non-obese women

    EMİNE ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HemşirelikManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRE YANIKKEREM

  4. Tez No

    515884

    Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin Akdeniz diyetine uyumunun değerlendirilmesi

    The evaluation of the health science faculty students adaptation of mediterranean diet

    GÖZDE SU DALGIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Beslenme ve DiyetetikOkan Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜVEDDET EMEL TÜFEKÇİ ALPHAN

  5. Tez No

    509929

    Üniversite öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve obezite riski: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi örneği

    Nutrition habits and obesity risk in university education: Tekirdağ Namık Kemal University example

    ÇAĞLA KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Halk SağlığıTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYHAN GÖRMÜŞ

Geri Dön