Mekanın tasarımı ve kullanımına bağlı olarak kentsel yayılmayı etkileyen unsurlar: Konya kenti örneği
The factors affecting urban sprawl in terms of design and use of space: The case of Konya
- Tez No: 545246
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ÇAĞLAR MEŞHUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Kentsel yayılma, son yıllarda dünyadaki pek çok kentte görülen bir olgu olmakla birlikte kentlerin çevrelerine doğru gereğinden fazla alan tüketerek, düşük yoğunlukta, sıçramalı ve tek işlevli arazi kullanımı ile zayıf erişilebilirliğin hakim olduğu bir büyüme biçimi olarak tanımlanmaktadır. Yayılmanın ortaya çıkmasında küresel ekonomik büyümeden sosyal etkenlere kadar farklı boyutta pek çok faktör etkili olmaktadır. Bunların yanı sıra planlama boyutunda, yer seçim kararlarının verildiği üst ölçekli plan kademelerinden itibaren mimarlık ve planlama alanında değişen eğilimler de kentsel yayılma üzerinde önemli etkiler doğurmaktadır. Konut sunum biçimindeki değişimler, ulaşım olanaklarındaki gelişmeler, kent merkezindeki itici güçler, modernizm akımının etkileri ve planlamadaki standartlar ifade edilen unsurların başlıcalarıdır. Bu durum, kentsel yayılmanın üst ölçekte olduğu kadar alt ölçekli etmenler bağlamında da irdelenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, yayılmanın ortaya çıkmasında konut ve yakın çevresi ölçeğinde etkili olan bileşen ve ölçütler belirlenmiş; ölçüt ve bileşenler saha çalışmasını gerçekleştiği Konya kentinde 11 farklı örneklem alanda ölçülerek analiz yapılmıştır. Saha araştırması için Konya kentinin seçilmesindeki temel gerekçe kentte son yıllarda kentsel yayılmanın belirgin biçimde yaşanmasıdır. Yapılan analizler çerçevesinde, kentsel yayılma sürecinde yoğunluk, konut sunum biçimleri ve büyüklükleri, parsel büyüklükleri, taban alanı katsayısı, erişilebilirlik, yol genişlikleri, çekme mesafeleri gibi pek çok etmenin etkili olduğu ve bu anlamda Konya kentinde son yıllarda yapılaşma biçiminde önemli değişimlerin yaşandığı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında yayılmanın etkilerinin yoğun biçimde ortaya çıktığı bir örneklem alanda kentsel mekanın etkin kullanımını hedefleyen öneri yapılaşma biçimi geliştirilmiş ve söz konusu etkilerin azaltılabileceği ortaya konmuştur. Sonuç olarak kentsel yayılmanın üst ölçekli plan kararları dışında konut yakın çevresi, kentsel mekan ve mimari ölçekte yer alan farklı etmenler aracılığıyla da ortaya çıktığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Urban sprawl is a common issue observed recently in majority cities across the world. Urban sprawl is defined as a type of growth characterized by low-density, leapfrog and single-function land use, and poor accessibility using up more space than necessary around the periphery of a city. Urban sprawl is affected by many factors having different aspects ranging from global economic growth to social factors. Besides these factors, decisions of site selections at the macro scale planning level and changing trends in the field of architecture and planning also have important effects on urban sprawl. Changes in types of housing, changes in transportation facilities, pushing forces of city center, influences of the modernism movement, and standards of planning are considered to be among the main trends. Thus, it is important that urban sprawl is studied within the context of factors dominating the creation of urban space as well as factors at macro scale planning. In this study, initially the components and criteria effective at the immediate housing environment scale that cause urban sprawl was determined. Then data was collected from 11 different sample areas in Konya where the case study took place and analyses were made. The main reason of selecting Konya for this case study was the significant urban sprawl observed recently in this city. Analyses revealed that many factors such as density, types and sizes of housing, lot sizes, lot coverage, accessibility, road widths, and setback distance affected the urban sprawl process and confirmed that there have been many changes in types of housing in Konya during recent years. Within the scope of this study an urban design model for effective use of urban space in sample areas where effects of urban sprawl are observed densely is proposed and it was shown that these effects can be reduced. In conclusion, this study demonstrated that urban sprawl not only stems from macro scale planning decisions but also from various factors in terms of immediate housing environment, urban space and architecture.
Benzer Tezler
- Kamusal alan - kamuya açık özel mekan ilişkisinde geçiş bölgeleri
Public domain - privately owned public space relationship and transition zone
V. SİRMEN PERİNÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE İNCEOĞLU
- Banka şube mimarisinin yeni teknolojilere adapte olabilme potansiyelinin ölçülmesine yönelik bir yaklaşım önerisi
Measuring adaptability of the banking branchs to the new technologies: A new approach
SEÇİL ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI KANAN
- İnsana ilişkin veriler ışığında mimari tasarım ve öne çıkan mekansal kavramlar
Architectural design according to human characteristics and spatial concepts on the subject
MUSTAFA ORKUN ÖZÜER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SELİM VELİOĞLU
- The impacts of land use change on place identity: The case of Istiklal Street
Arazi kullanımında meydana gelen değişimin mekanın kimliğine olan etkisi: İstiklal Caddesi örneği
SENA ÇAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- An uninterrupted urban walk: 3d analysis methods for supporting the design of walkable streets
Kentte kesintisiz bir yürüyüş: Yürünebilir sokakların tasarım desteği için 3b analiz yöntemleri
ELİF ENSARİ SUCUOĞLU
Doktora
İngilizce
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU