Usüsü't-terbiyyeti'l-hadariyye fi'l-Kur'âni'l-Kerîm
Kur'ân-ı Kerim'de medeniyet eğitiminin temelleri
- Tez No: 547213
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULBAKİ GÜNEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Arapça
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Şüphesiz ki medeniyet eğitimi Kur'ân-ı Kerim'de önemli bir yere sahiptir. Kur'ân medeniyetin inşası için bireyi yetiştirecek ve yeteneklerini geliştirecek yöntemler sunmaktadır. Medeniyet eğitimi, bedeni ve ruhu aynı anda eğittiği için, insanlığın birçok yönünü içeren geniş bir süreçtir. Bu kapsamda, binalar ve endüstri gibi kültürün maddi yönü de ele alınmaktadır. Öte yandan medeniyet eğitiminin kültürle güçlü bir bağı vardır. Zira kültür, medeniyetin manevi yüzüdür. Eğitimin işlevi sadece“terbiye/eğitim”kavramıyla sınırlandırılamaz, çünkü aynı işlevi gören başka kavramlar da söz konusudur. Örneğin insan davranışını temizleyen ve değiştiren anlamındaki“tezkiye”ile“te'dib”ve“tehzib”kavramları da bu konunun anlam sahiptir. Psikolojik etkenler, insana onurunu hissettirir, dengesini sağlar ve insanlık için medeni yaşamı geliştirmek adına tüm gücünü kullanmasına yardımcı olur. Kur'ân-ı Kerim'deki medeniyet eğitiminin birçok gayeleri ve hedefleri vardır. Bunlardan bazılar şunlardır: Medeniyetlerin doğuş noktası olan düşünceleri, duyguları ve hisleri ele alan manevi hedefler. Öte yandan, beden ile ilgilenen, insanı çalışmaya teşvik eden, tembellikten uzaklaştıran, sağlıklı olması için destek veren medeniyet eğitiminin duyusal hedefleri de vardır. Manevî ve duyusal hedeflere ulaşmak için, birçok yöntem izlenebilir: Doğru düşünce ve hayalden uzak olan bilimsel yöntem. Müslüman bireyi, gerek toplumsal gerek bireysel yönden ele alıp bütün yönleriyle oluşturmak için çabalayan beşeri yöntem. Sözü geçen bilimsel ve beşeri yöntemlerin mekanizmalarının çalıştırılmasında kullanılan tekniklerle medeniyet eğitiminin sürekliliği ve bekası garanti edilmelidir. Hiçbir medeniyet çalışmadan ve emek sarf etmeden gelişemez, dolayısıyla medeniyetin ilerlemesi başarılı ve etkin çalışmaya bağlıdır. Medeniyet eğitiminin uygulanabileceği farklı alanlar vardır. Örneğin bayındırlık, sağlık, ticaret, tarım ve sanayi gibi medeni toplumda somut şekilde ortaya çıkan, medeniyetin görsel yönleriyle ilgilenen maddi alanlar; insan ilişkisini iyileştiren, sanat, etik davranışlar ve düşüncelerle ilgilenen manevî alanlar ile toplum ve birey yaşamında yasama, politik ve idari yönleri ele alan ıslahat alanları gibi. Kur'ân-ı Kerim'de Müslüman bireyi islâm medeniyetini inşa etmeye yönlendirecek, bilimsel, beşeri ve teknik yöntemler gibi değişik yaklaşımlar bulunmaktadır. Kur'ân-ı Kerim'de medeniyet eğitimi, ortaya çıkacak sorunların çözümü ve medeniyetin yükselişinin korunması için belirli bir takım kurallara bağlı olması gerekir. Örneğin; insanın yaşadığı çevresini ve bütün dünyayı etkileyecek olan davranışları sınırlayacak kurallar; vefa, sabır, dürüstlük, doğruluk, tevazu, işbirliği, eşitlik, adalet, bağışlamak ve anlayışlı olmak gibi toplum, aile ve birey arasındaki bağların pekişmesini sağlayacak kurallar gibi. alanına girmektedir. Medeniyet genel anlamda üç ana faktörden oluşur: insan, hayat ve evren. Ayrıca din, medeniyetin oluşturulmasında büyük bir rol oynamaktadır. Çünkü dinî düşünceler, medeniyetin doğuşuna neden olan, medeni toplumu inşa eden ve tarihin rotasına ışık tutan temellerdir. Medeniyet eğitimi, niteliklerini Kur'ân-ı Kerim'den almaktadır. Dolayısıyla o, insanları yaratan Allah'ın koymuş olduğu semâvî bir metoda işaret eden Rabbanî bir eğitimdir. Ayrıca insanın dünya ve ahiret hayatını bir araya getiren kapsamlı bir eğitimdir. O, yaşamın her yönünü ele alan bütüncül, ihmal ve abartıdan uzak dengeli ve orta yollu bir eğitimdir, insana ve doğasına gerçekçi bakar, net ve pürüzsüzdür. Gerek ibadetlerde gerek ahkâmda insanoğlunun ihtiyaçlarına riayet eden kademeli bir eğitimdir. islâmî perspektifte medeniyet eğitimi aşağıdakilerin de içinde olduğu birçok temelden oluşur,Entelektüel Temeller: Evrenin doğru bir resmini yansıtan Kur'ân-ı Kerim'in evrene, insanın var oluşunun esas amacına ve ölümden sonraki ebedî hayata olan bakışaçısına ve hayatı medeniyetin vazgeçilmez bir unsuru olarak gördüğü zaman Kur'an'ın hayata bakışna odaklanmaktadır. Öte yandan Kur'ân-ı Kerim'in, evrene, insana ve yaşama olan bakışı, medeniyetin ve uygarlığın inşasını doğrudan etkilemektedir. Zira olumlu algılar insanların gelişmesine yardımcı olmaktadır. Bilimsel Temeller: ilim elde etme araçlarına ve bu araçların farklı yaşam alanlarında medeniyeti inşa etmek amacıyla insan hizmetine sunulmasına odaklanır. lim, toplumlardaki gelişme düzeyini ölçmek için sağlam bir ölçü olarak kabul edilir. Bunun için Kur'ân-ı Kerim, insan zihnini doğru bilimsel iklime yerleştirmiştir. inanç Temelleri: insana, varlığın gerçeğini doğru olarak görmesine yardımcı olur. insanlık hayatında Kur'ân inancının önemi, medeniyetlerin inşa edilmesinde kendini gösterir. Zira o, insanı eğitir ve onu mükemmelliğe yönlendirir, doğru yola iletir ve onu kaostan korur. Aynı zamanda insanı disiplinsizlikten uzaklaştırır, hayat felsefesini aydınlatır, medeniyetin gelişimine ve ilerlemesine yön veren azim ruhunu yerleştirir. ibadet Temelleri: insanın Rabbiyle olan bağını tesis eden temellerdir, Bu temeller duygulardan ve tepkilerden oluşan yaşamın tüm yönlerini kapsar; ihlas, tevekkül ve muhabbet gibi bazıları kalbi ibadet iken; diğer bazıları da zikir, öğretim ve doğru söz söylemek gibi kavli ibadetlerdir. Öte yandan namaz, zekât ve hac olarak tarif edilen fiili ibadetler de söz konusudur. ibadetler, medenî toplumları inşa etmek için önemli bir faktördür; zira insanı, dinî ve dünyevî işlevlerinde dengeyi sağlayan bir bireye dönüştürür. Yasama Temelleri: Kur'ân-ı Kerim'den çıkartılan hükümlerdir. Esnek ve geniş olan bu hükümler, bir taraftan insanın yaratanıyla olan bağını tesis ederken, diğer yandan Müslümanlar arasında kardeşlik bağını kurar. Ayrıca toplumu ve medeniyetlerin kazanımlarını yok olmaktan korur insanın aklını, canını ve malını güvence altına alır, kişiyi disipline alıştırır, güven ve istikrara yardımcı olur. Ahlâkî Temeller: insan davranışlarını, adalet, eşitlik, sevgi, sempati, fedakârlık ve dürüstlük gibi bireysel ve toplumsal düzeyde belirleyen ilkelerdir. Bu ilkelere göre hareket edildiği takdirde suç oranları düşür ve toplum daha fazla mutlu olur, dolayısıyla medeniyet sağlam temeller üzerine kalmaya devam eder. Psikolojik Temeller: Medeniyetin inşa edilmesi ve dengesini koruyabilmesi için önemli bir unsurdur. Çünkü insan psikolojik etkenler ardından sürüklenebilir, nefis de, isyankar ve inatçı olmasına rağmen iyi veya kötü eylemleri yapma gücüne
Özet (Çeviri)
The subject of civilizational education has a great role in the Glorious Koran, because it is concerned with the aspect that prepares the individual and develops his abilities to build civilization according to the principles of the Glorious Koran. Civilizational education is concerned with culture and civil society, as the two sides of civilization. The religious thought is considered to be the source of the emergence of human civilization. Civilization consists of three basic elements: human being, life, and the universe. The civilizational education derives its characteristics from the Glorious Koran. Thus, it is divine, inclusive, comprehensive, moderate, balanced, realistic and gradual education. Furthermore, civilizational education has several foundations such as: intellectual foundations: focusing on the perspective of the Glorious Koran to the universe, the human being, and life. Scientific foundations: which focus on the tools of obtaining knowledge. The doctrinal foundations: which build the correct vision of the reality of what is extant (present). The worshiping foundations, that build the relationship between man and his Creator. The legislative foundations, which include provisions that are derived from the Glorious Koran. The moral foundations, which include human behaviors at the individual and collective levels, and finally, the psychological foundations, that maintain the balance of civilization. These foundations guarantee the creation of civilization anywhere, whenever such principles and foundations apply. Accordingly, the civilizational education in the Glorious Koran has several goals, such as: moral goals that deal with ideas, and the sensory goals which are concerned with the body. In order to obtain both the moral and the sensory goals scientific methods should be followed - which depend on thought and on the humanitarian methods which are accordingly concerned with the individuals. In addition, there are technical methods that run the two previous methods. Thus, civilizational education has several aspects through which education can be applied, for instance, the physical arenas that deal with the sensory aspects of civilization, the moral arenas that focus on ideas and ethics, and the organizational arenas which balance the sensory and moral aspects. Hence, the educational methods that are applied, such as the scientific style, the humanistic style, and the technical style. Then, the civilizational education is subject to certain controls to be able to survive and to solve the civilizational problems. Such controls comprise systematic controls, behavioral controls and regulatory controls.
Benzer Tezler
- Partitioning sparse rectangular matrices for parallel computing of AATx
Seyrek dikdörtgensel matrislerin AATx (A A üssü T x)'in paralel işlemcilerde hesaplanabilmesi için parçalanması
BORA UÇAR
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiBilgisayar Yazılımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVDET AYKANAT
- Osmanlı modern dönem tefsir usulü örneği: Debreli Vildan Faik bey (1853-1925) ve el-Multekat fi-usulü't-tefsir adlı eseri
A case of methodology of tafsir from modern Ottoman era
MUSTAFA MURAT BATMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ
- Manastırlı İsmail Hakkı Efendi ve Fusûlü't-Teysîr fî Usûli't-Tefsîr adlı eseri: İnceleme ve metin
Manastirli İsmail Hakki Efendi and his epistle, Fuṣūl al-Taysīr fī Uṣūl al-Tafsīr: The text and its analysis
ESRA ÇETİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KAYA
- Nâsih ve Mensûh Ayetlerin tarih içerisindeki yorumu (Şah Veliyyullah Ed-Dihlevî Tasnifi Çerçevesinde)
The Understanding of Nâsikh ve Mensûkh Verses in the history of tafsir (within the Preferences of Shah Waliullah al Dahlawi)
HÜSEYİN KOCAKULAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
- Ulûmu'l-Kur'ân geleneği ve Muhammed Abdulazim Zurkânî'nin Menâhilü'l- İrfân fî Ulûmi'l- Kur'ân adlı eseri
Ulûmu?l-Qur?an tradition and Menâhilü?İrfân fî Ulûmi?l-Kur'ân written by Muhammed Abdulazim Zurkânî
ARİF SERKAN ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÖRENER